سید محمد سبحانیان کارشناس اقتصادی و معاون مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به تاثیر رشد مناطق آزاد تجاری بر افزایش صادرات و تولید در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت:گسترش قارچ گونه مناطق آزاد نه تنها هیچ کمکی به افزایش تولید و صادرات در کشور نکرده است بلکه به دروازه‌ای برای ورود کالا‌های مصرفی به کشور تبدیل شده اند.
عضو مرکز پژوهش های مجلس بیان کرد: رانت بزرگی تحت عنوان معافیت مالیاتی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برقرار شده، بدون اینکه این مناطق از ویژگی‌های لازم زیرساخت‌ها در مناطق آزاد مانند نزدیکی به فرودگاه‌ها و بنادر، برخوردار باشند. در بسیاری مناطق این الزامات رعایت نشده است.
او ادامه داد: به همین دلیل مناطق آزاد به نقاطی آسیب زننده به تولید کشور تبدیل شده اند و کالا‌های قاچاق به راحتی از این مناطق وارد شده و به تولید داخل لطمه می‌زنند. فرار مالیاتی بسیاری از کانال این مناطق رخ می‌دهد که رقابت اقتصادی را برای فعالان اقتصادی مختل می‌کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: وقتی حمایت‌ها غیر اصولی و مبتنی بر توزیع رانت است عملا موثر نخواهند بود و با وجود اینکه بیش از بیست عنوان حمایت از تولید وجود دارد و چهل سال تداوم یافته، ولی تاکنون موثر نبوده است.
او ادامه داد: نتوانستیم بستر مناسب برای تقویت و رشد فعالیت‌های مولد و تولیدی را ایجاد کنیم. تا زمانی که فعالیت‌های غیرمولد و رانت جویانه نسبت به فعالیت‌های تولیدی با سود بالاتر ریسک کمتر و با بازدهی بالایی در کوتاه مدت همراه باشد اساسا هیچ فعال اقتصادی وارد فعالیت‌های تولید مولد و اشتغال زا نمی‌شود.
سبحانیان با اشاره به موانع ایجاد فعالیت‌های تولیدی بر سر راه فعالان اقتصادی تاکید کرد: در حوزه فعالیت‌های مولد اخذ مجوزهای متعدد، غیر شفاف بودن مجوز‌ها و مواجه بودن فعال اقتصادی با سازمان امور مالیاتی و سازمان تامین اجتماعی همگی موانعی است که بر سر راه یک فعالیت اقتصادی شفاف وجود دارد در مقابل فعالیت‌های غیر شفاف و وسوداگرانه هیچ مالیاتی پرداخت نکرده و با هیچ کدام از دستگاه‌هایی که بر سر راه فعال اقتصادی سنگ اندازی می‌کنند مواجه نخواهند بود. بنابراین شرایط کشور به گونه‌ای فراهم نشده که فعال اقتصادی انگیزه‌ای برای فعالیت‌های مولد داشته باشد.
گفت: موضوع تقویت بنیه تولیدی به اعتبار تجاربی که در کشور‌های مختلف وجود دارد یکی از الزامات رشد و توسعه کشورهاست. بسیاری از مشکلاتی که در کشور وجود دارد مانند آمار بیکاری بالا و سطح نامطلوب رفاه و فاصله طبقاتی اگر که موضوع تولید در کشور حل شود بسیاری از چالش‌هایی را که در حوزه اقتصاد با آن‌ها مواجه هستیم هم حل خواهد شد.
او ادامه داد: بنابراین تاکید بر مسئله تولید تاکید هوشمندانه‌ای است که رهبر انقلاب شعار سال را با محوریت تولید نامگذاری کردند. علی رغم اینکه در کشور حمایت‌های متعدد طی چهل سال گذشته از تولید انجام شده که شاید نزدیک به بیست نوع حمایت اعم از ارزی، مالیاتی و تعرفه‌ای و یارانه‌ای بوده، اما دارای دستاور های قابل قبولی نبوده است.
معاون مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: اگر چه که با حمایت‌های انجام شده زیرساخت‌های انرژی و حمل و نقل و مخابرات و برخی واحد‌های تولیدی بزرگ مانند سیمان و پتروشیمی و فولاد در کشور ایجاد شده است، اما مقایسه وضعیت کشورمان با کشور‌های دیگر همچون عربستان و ترکیه نشان می‌دهد این سرمایه گذاری‌ها و حمایت‌ها نتوانسته است منجر به نرخ رشد بالا و اشتغال زایی را رقم بزند.
کارشناس اقتصادی گفت: به نظر می‌رسد با وجود چندین سال تجربه و حمایت‌های دولتی که انجام شده از جمله رشد قارچ گونه مناطق آزاد تجاری که با هدف افزایش تولید در کشور و افزایش صادرات به خارج از کشور اثر بخشی لازم را نداشته است و فاصله زیادی تا نقطه مطلوبی که هدفگذاری شده وجود دارد.
سبحانیان افزود: علت هم این است که لوازم و مقدمات لازم برای تولید را فراهم نکردیم بلکه حمایت‌ها به توزیع رانت در کشور تقلیل پیدا کرده است. به طور مشخص اگر کشوری به دنبال حمایت موثر و هدفمند از تولید است باید سندی به نام توسعه صنعتی و همچنین سندی به نام آمایش سرزمینی داشته باشد. علی رغم اینکه سال‌های سال است که راجع به اهمیت این اسناد تذکر داده می‌شود متاسفانه این اسناد مبنای عمل قرار داده نشده است.
او ادامه داد: در رابطه با سند توسعه صنعتی باید گفت این سند سه موضوع را تعیین تکلیف می‌کند اول اینکه چه صنایعی باید مورد حمایت قرار بگیرند؟ دوم بازه زمانی این حمایت‌ها چقدر است؟ و اینکه کدام دستگاه‌ها باید همکاری کنند و هماهنگ باشند تا حمایت‌ها موثر باشد؟ وقتی چنین سندی در کشور وجود ندارد و مشخص نیست که کدام صنایع در کشور باید مورد حمایت واقع شوند و چگونه باشد؛ تا کجا تدوام داشته باشد. پس حمایت‌ها درحد توزیع رانت و یا پول پاشی بین صنایع کاهش می‌یابد.
انتهای پیام/