ماهی هست ولی دارد آب می‌رود/تب زودگذر یا بیماری مزمن؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، بازار صید ماهی از دریا و رودخانه همیشه داغ است و این ولع آدم به خوردن گوشت ماهی تازه و گاهی کمیاب، انگار هیچ وقت پایانی ندارد.

صیادان شمالی هرساله از نیمه مهر تا نیمه فروردین سال بعد برای کسب روزی از این آبی بیکرانه به دریا می‌زنند، اما بعد از پایان فصل صید ماهی، صید به هر شکلی چه در رودخانه و چه در دریا ممنوع می‌شود، چون از نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماهی‌های دریای خزر که کوچ رو هستند، به آب گرم و شیرین رودخانه‌های منتهی به دریا پناه می‌برند تا در آنجا تخم ریزی کنند.

بسیاری از این ماهی‌ها البته ندانسته سفری بی بازگشت را بر می‌گزینند، چون نمی‌دانند دام‌های صیادان برای به تور انداختن شان پهن شده است، آن‌ها نمی‌دانند که صیادان با قیمت گوشت مرغ ۴۰ هزار تومانی و گوشت قرمز ۱۳۰ هزار تومانی، برای آمدن شان به رودخانه‌های کم عمق لحظه شماری می‌کنند.

هادیان رییس حفاظت محیط زیست شهرستان میاندرود می‌گوید: در همین چند روزی که از سال ۱۴۰۰ گذشت، بیش از ۱۷۰ رشته دام را در رودخانه زردی جمع آوری شد، هرچند تاکید کرد که اگر یک قایق پارویی ساده در اختیار داشت این تعداد می‌توانست خیلی بیشتر از این‌ها باشد.


او می‌گوید: صیادانی که به هر دلیل در فصل کوچ ماهیان به رودخانه اقدام به صید ماهی کنند، طبق مواد ۱۰ و ۱۲ قانون شکار و صید، به مقامات قضایی معرفی می‌شوند و مشمول جریمه و حبس ناشی از صید غیر مجاز خواهند شد، اما وقتی غم نان باشد ماهیان در آب می‌میرند.

سودجویان برای پر کردن جیب‌های خود کمر به قتل ذخایر آبزیان بسته‌اند، فرقی نمی‌کند هر روشی باشد گایه با تور، گاهی با سم، گاهی بااتصال شبکه برق در رودخانه‌ها  به مسلخ رفتن ماهیان هم فقط در رودخانه زردی میاندورود اتفاق نمی‌افتد، ۱۲۰ رودخانه استان قتلگاه ماهیان مولدی می‌شوند که می‌آیند تا زادآوری کنند، اما قتل عام می‌شوند.

آهنگری رییس یگان حفاظت اداره محیط زیست مازندران با بیان اینکه همکارانش پارسال بیش از ۱۲۰۰ دام کوچک و بزرگ در رودخانه‌های مازندران از پیش روی ماهی‌های مولد برداشته اند، از اداره شیلات گلایه می‌کند که چرا زمانی که فصل تخم ریزی ماهی‌ها رسیده، مدت زمان صید ماهی را تمدید می‌کند و به مسئولان هشدار می‌دهد نبود تناسب صحیح میان مجازات و تخلف، موجب تکرار این اتفاقات می‌شود.


او می‌گوید با دام‌های صیادان که بعضی‌های شان معیشت شان از این راه می‌گذرد، برخورد می‌شود و دادستانی و تبصره ۲۹ قانون صید و شکار هم از ماموران محیط زیست حمایت می‌کند.

هرچند برخورد‌هایی با متخلفان که عمدتاً اهالی روستا‌های اطراف هستند، می‌شود، اما فراوانی دام‌ها تلویحا می‌گوید این برخورد‌ها جواب تا به حال جواب نداده، یا باید سفت و سخت‌تر گرفت یا باید به دنبال راهی برای جبران بود.

به روز نشدن قوانین و محکم‌تر نشدن احکام در همه این سال ها، آدمی را به این نتیجه می‌رساند که گوش کسی بدهکار نیست و اساساً محیط زیست و اجزایش، اهمیتی برای کسی ندارد.

دام بیشتر در رودخانه، ماهی کمتر در دریا؛ یک رابطه ترسناک مستقیم!

از اداره شیلات تا صیادان دریا هیچ کسی از وضعیت صید رضایت ندارد، و نکته ترسناک‌تر اینکه همه آن‌ها تاکید می‌کنند سال به سال شمار ماهی‌ها دارد کمتر هم می‌شود، مثلا عباس زاده معاون آبزی پروری اداره شیلات گفت: صید ماهیان دریای خزر نسبت به پارسال حداقل ۲۰ درصد کمتر شده است و این خبر خوبی برای صیادان نیست.

او می‌گوید: این روال اگر ادامه داشته باشد روزی خواهد رسید که هزینه‌های صید بیشتر از درآمدش می‌شود و صیاد عطای صید را به لقای ماهیان می‌بخشد و صید تعطیل می‌شود.


برزگر مدیرعامل یکی از شرکت‌های صید پره در دریای خزر که عمری را در دریا گذرانده می‌گوید اوایل دهه ۹۰ در هر فصل صیادی بیش از ۱۰۰ تن ماهی صید می‌کردند، اما این میزان الان به یک سوم کاهش پیدا کرده با ذکر این نکته که انقراض برخی گونه‌ها مانند ماهی آزاد هم امری جدی است.

در آخرین روز‌های صید ماهی در دریا، چندین و چند نفر آدم به همراه کلی تور و طناب و یکی دو تراکتور منتظر جمع آوری تور و ماهی‌های داخل آن بودند. تور جمع شد، با یکی از کارکنان صحبت کردیم، او با تاسف گفت: یک یا دو دهه پیش وقتی تور جمع می‌شد، دو تا سه نیسان پر ماهی می‌شد، زندگی پر روزی بود، الان همانطور که خودتان هم دیدید همه صید ما یک جعبه هم نشد.


همگی بر این نظر تاکید داشتند که آلودگی رودخانه ها، برداشت شن و ماسه بی رویه از مصب آن‌ها و همچنین دام‌های بی شمار صیادان موجب شده تخم ریزی کم شود و صیادی دیگر توجیه اقتصادی نداشته باشد، صیادانی که به کم هم راضی نیستند و روی هم رودخانه کوچک و بزرگی دام‌های خود را پهن می‌کنند.

راه حل اداره شیلات: تاسیس مرکز بازیابی و حفاظت از ذخایر آن هم ۳۰ سال پیش!

دریا که سال‌ها است برای صیادان شمالی سنگ تمام نمی‌گذارد، تراژدی صید ماهیان مولد در رودخانه‌ها هم که پایانی ندارد، انگار کسی نمی‌داند وقتی باد بکاری طوفان درو می‌کنی، انگار نمی‌دانند خزر برای همه ماست و یک تنه نمی‌تواند جلوی لشگری از صیادان غیرمجاز را بگیرد، یک تنه نمی‌تواند خود را احیا کند می‌ماند تنفس مصنوعی بزرگترین دریاچه جهان با راه اندازی مراکز تکثیر نیمه طبیعی ماهیان.

پناهی مدیر مرکز بازیابی و‌حفاظت از ذخایر ژنتیکی ماهی شهید رجایی ساری با گفتن اینکه اگر این مراکز در مازندران و گیلان نبودند نسل بسیاری از ماهی‌ها منقرض می‌شد، اعلام کرد سالانه فقط ۸۰ میلیون بچه ماهی سفید در رودخانه‌های مازندران رها می‌شود.


او توضیح داد: هر ساله فصل تخم ریزی ماموران اداره شیلات به رودخانه‌ها می‌روند و تا سه میلیون تخم ماهی‌های مولد را استحصال می‌کنند و به این مرکز انتقال می‌دهند، با انتقال تخم‌ماهی‌ها کار تازه آغاز می‌شود، ۱۰ روز بعد از عملیات لقاح تبدیل به لارو می‌شوند و وقتی به وزن یک گرم رسیدند، برای رهاسازی به رودخانه بازگشت داده می‌شوند.

او می‌گوید از بیش از ۸۰ میلیون بچه ماهی که وارد رودخانه می‌شوند تنها ۱۰ درصد می‌مانند و به سبد صید می‌رسند، بسیاری در طول مسیر از بین می‌روند و برخی دیگر هم خوراک ماهی‌های دیگر می‌شوند.

عباس زاده معاون آبزی پروری اداره شیلات از ایجاد استخر‌هایی کنار رودخانه‌ها برای تغییر مسیر ماهی‌های مولد و تخم ریزی در محیط امن آن، به عنوان روش تاثیرگذار دیگر نام می‌برد، هرچند می‌گوید دام‌های بالادست رودخانه دستشان را از ماهی‌های مولد مناسب کوتاه می‌کند.

اگرچه روش تکثیر مصنوعی و نیمه‌مصنوعی در دو سه دهه گذشته جواب داده، اما انجام همه این فرآیند‌های تخم‌گذاری ماهی‌ها باید در طبیعت و رودخانه‌ها انجام گیرد.


باید توجه داشت که اجرای طرح‌های پیشگیری از صید غیرمجاز شاید در همه نقاط ۱۲۰ رودخانه مازندران امکان پذیر نباشد، بنابراین داشتن وجدان بیدار و یک حساب سرانگشتی ساده از شمار ماهی‌ها در یک دهه گذشته، ممکن است خیلی‌ها را از پهن کردن این تور‌ها منصرف کند.

گزارش از حامد گلی

انتهای پیام /