آینده بازار بورس در دست شرکت‌های دانش بنیان است

بهزاد خسروی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان در تعریف شرکت‌های دانش بنیان، گفت: براساس آیین نامه‌های تشخیص موسسات و شرکت ها، شرکت‌های دانش بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی، نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده انبوه تشکیل می‌شوند.

او افزود: شیوه تامین مالی برای شرکت‌های دانش بنیان در دنیا به جای استقراض از بانک ها، بیشتر از طریق بازار سرمایه صورت می گیرد. پس در مورد رابطه شرکت‌های دانش بنیان با بورس و برعکس باید ساز و کار‌های درستی به لحاظ قانون گذاری، سیاست گذاری، اجرا و نظارت انجام شود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: ارزش شرکت‌های دانش بنیان براساس عملکرد واقعی خودشان است و حبابی در کار نیست. زیرا این شرکت‌ها دارای بخش‌های تحقیق و توسعه هستند و به صورت مداوم تولید محصول و خدمات می‌کنند، خام فروشی ندارند، محصولاتشان ثابت نیست و براساس نوآوری و خلاقیت پیش می‌روند و صورت‌های مالی آن‌ها همیشه واقعی با رشد بسیار سریع نسبت به شرکت‌های صنعتی و تولیدی است.

او افزود: محصولات ناشی از فناوری، منجر به رشد متفاوت در ارزش سهام بازار بورس می‌شود که دنیا هم تجربه کرده و در کشور خودمان نیز در چند سال اخیر به آن رسیده ایم. واقعیت این است که آینده بازار بورس در ایران در اختیار شرکت‌های دانش بنیان خواهد بود. به طور مثال، بازار بورس در حوزه نفت و مشتقات نفتی در سال ۲۰۱۶ حدود ۷/۱ هزار میلیارد دلار بوده در حالی که این عدد کمتر از نصف درآمد شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و دانش بنیان در جهان بوده است.

خسروی گفت: این روند در ایران هم قطعا اتفاق خواهد افتاد و در این مسیر قرار خواهیم گرفت. ما نیاز به بازارگردان‌ها و صندوق‌های حمایتی داریم که این موضوع باید بخشی از استراتژی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری باشد و کارگزاران حرفه‌ای و آموزش دیده اختصاصی برای این شرکت‌ها داشته باشیم، تا شرکت‌های دانش بنیان و بورس برای یکدیگر جذاب باشند. این الگو برداری را نیز می‌توان از کشور‌های پیشرفته دنیا یا در حال توسعه مثل کره جنوبی داشته باشیم.

او افزود: نکته دیگر این است که استراتژی‌های با رویکرد تبلیغاتی در حوزه مارکتینگ شرکت‌های دانش بنیان در سطح جامعه باید تعریف، تدوین و اجرا شود. مشکل این است که فهم عمومی مردم از این موضوع نسبت به مردم کشور‌های پیشرفته در سطح بسیار پایینی قرار دارد. مسلما مردم از شرکت‌هایی که می‌شناسند نسبت به شرکت‌هایی که هیچ شناختی نسبت به آن ندارند، بیشتر استقبال می‌کنند.

این کارشناس بازار سرمایه درباره تعامل شرکت‌های دانش بنیان و بورس بیان کرد: اکنون بیش از ۴۰ شرکت دانش بنیان با ارزش بیش از ۲۸۰ هزار میلیارد تومان معادل شش درصد ارزش کل بورس را در شرکت‌های دانش بنیان داریم. این در حالی است که ما در ده سال گذشته از این ظرفیت برخوردار نبودیم. این شرکت‌ها باید یک تیم قوی مالی داشته باشند و می‌توانند با حمایت آن‌ها ظرفیت افزایش ارزش سهم را حتی درصورت نزولی بودن شاخص کل در بورس را داشته باشند.

بیشتر بخوانید

• مشکل ورود شرکت‌های دانش بنیان به بورس بحث قیمت گذاری است

او ادامه داد: زیرا همیشه دارای محصولاتی ناشی از خلاقیت و نوآوری، مثل شرکت‌های واکسن سازی در دنیا هستند. شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند مهم‌ترین حوزه پیش برنده استراتژیک در شرایط نرمال و تحریم در راستای اقتصاد مقاومتی باشند. یکی از استراتژی‌های رهایی از وابستگی به نفت و حرکت در مسیر توسعه پایدار اجرای اقتصاد مقاومتی، تحقق اقتصاد شرکت‌های دانش بنیان است اما به در نظر گرفتن ساز و کار‌هایی نیاز دارد و کلیدی‌ترین و ارزشمند‌ترین دارایی در اقتصاد دانش بنیان، میزان اندوخته فکری در یک جامعه است.

تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان چگونه است؟

خسروی درباره نحوه تامین مالی این شرکت‌ها اظهار کرد: شرکت‌های دانش بنیان به دلیل ویژگی‌های خاص از جمله نوپا بودن و نوآور بودن از گزینه‌های تامین مالی محدودی برخوردارند که این موضوع می‌تواند برای شرکت‌های دانش بنیان و بورس حائز اهمیت باشد. اکثر این شرکت‌ها از وثایق برخوردار نیستند و برای تامین مالی تمایل دارند که از طریق فروش سهام، سرمایه گذاری خود را جبران کنند؛ بنابراین باید مکانیزم‌های ویژه‌ای از طرف دولت و مجلس در این حوزه صورت بگیرد. به عنوان مثال صندوق‌های جسورانه به عنوان یک مدل سرمایه گذاری می‌تواند، الگوی بسیار مناسبی برای کسب و کار‌های دانش بنیان باشد.

او ادامه داد: واقعیت این است که رشد بیش از میانگین شش برابری برای شرکت‌های دانش بنیان حتی در زمانی که ما شاهد سقوط شاخص کل بورس در کشور بودیم،  دلایل خود را دارد. یکی از این دلایل، وجود واحد‌های تحقیق و توسعه است که به واسطه این واحد‌ها، محصولات و خدمات خود را ارتقا می‌دهند. به تعبیری این شرکت‌ها از صورت‌های مالی و عملکردی واقعی برخوردار هستند؛ به طوری که می‌توانند در بالا بردن شاخص کل موثر باشند. زمانی که شاخص بقیه شرکت‌ها افت پیدا کند، شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند شاخص کل قیمت را جبران کنند. همانطور که در بورس‌های معتبر دنیا مثل نیکی و وال استریت شاهد این رویداد هستیم.

چالش‌های شرکت‌های دانش بنیان در ارتباط با بورس

این کارشناس بازار سرمایه در مورد چالش‌های رو به روی شرکت‌های دانش بنیان گفت: یکی از این چالش‌ها پایین بودن سطح دانش مالی بازار سرمایه در حوزه ارزش گذاری به دلیل عدم توجه به شرکت‌های دانش بنیان در کشور است. البته این مورد به حوزه قانون گذاری، سیاست گذاری، اجرا و نظارت در کشور برمی گردد و نقش سازمان بورس، فرا بورس و معاونت علمی و فناوری در این حوزه کم نیست.

او گفت: هر چند که اقدامات خوبی صورت گرفته، اما مسیر طولانی را برای پیشرفت در این حوزه در پیش داریم؛ بنابراین، باید ساز و کار‌ها از لحاظ قانون گذاری تا تعریف و تدوین دستورالعمل‌ها با رویکرد پذیرش شرکت‌ها از جنس دانش بنیان صورت بگیرد. البته نباید نسبت به شاخص‌هایی مثل شاخص نوآوری در فرابورس بی اعتنا باشیم. امروزه در بورس‌های دنیا شاخص‌های جدیدی از جمله نوآوری و خلاقیت وجود دارند که خود این شاخص‌ها در ارتقای شرکت‌های دانش بنیان خیلی موثر هستند.

خسروی در پایان در مورد جذابیت بازار سرمایه برای ورود شرکت‌های دانش بنیان گفت: قطعا بازار سرمایه برای ورود این شرکت‌ها جذاب است و به جز بازار سرمایه، بازار دیگری را برای شرکت‌های دانش بنیان نمی‌توانیم در نظر بگیریم و این الگو برداری براساس تجربه‌ای که سایر شرکت‌های دانش بنیان در کشور‌های پیشرفته انجام داده اند که ما شاهد این روند هستیم.

انتهای پیام/