به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، شهرستان مهاباد از آن دسته شهرهایی است که زبان مردمش و موقعیت جغرافیایی آن ممکن است در ابتدا گیجکننده باشد. پس خودتان را آماده کنید که وقتی کسی از شما پرسید «مهاباد کجاست؟» بدانید که این شهر زیبا در جنوب استان آذربایجان غربی واقع شده است و مردمانی کُرد زبان دارد.
این شهر سرسبز در میان چندین کوه قرار گرفته و موقعیت جغرافیایی آن به گونهای است که زمستانهایی سوزناک و تابستانهایی معتدل و خنک دارد.
این شهر کردنشین در دامنه رشتهکوه لندشیخان آرام گرفته است. در این جا میخواهیم به ویژگیهای منحصربهفرد و معرفی جاهای دیدنی مهاباد میپردازیم که هوس سفر به این دیار دوستداشتنی را به سر همه میاندازند!
مهاباد از دوره رضا شاه به بعد به این نام خوانده میشود و پیش از آن ساوج یا ساوجبلاغ نام داشت. سووق بلاغ یا سوخ بلاق به ترکی سردچشمه معنا میدهد.
این روزها «بە خێرهاتن بۆ مەهاباد» تابلویی است که در ورودی شهر مهاباد به گردشگران و مهمانان این شهر خوشآمد میگوید.
دامنههای زاگرس مملو از مکانهای خوش آب وهوا است که هر سال در فصل نوروز آماده میزبانی از میهمانانی است که در سفرهای نوروزی این شهر را به عنوان مقصد خود انتخاب میکنند.
پایان زمستان و رسیدن به نوروز، مهاباد را وارد یکی از زیباترین فصلهای خود میکند، زیبایی خاصی که شاید نتوان به درستی با استفاده از کلمات و جملات آن را بیان کرد.
جاذبههای گردشگری و زیبایی بی حد و وصف مهاباد میتواند سفر نوروزی با خاطرات خوب و به یاد ماندنی برای گردشگران داخلی و خارجی به همراه داشته باشد.
مهاباد دارای آب و هوای کوهستانی با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل و چهار فصل بسیار جذاب است که عبور رودخانه مهاباد از داخل شهر بر زیباییهای این جذابیت میافزاید.
مردم اصیل و با فرهنگ این خطه از نظر پذیرایی از مسافران و میهمان نوازی زبانزد خاص و عام بوده و مردم آن حضور میهمان را بر سفره خود برکتی الهی میدانند.
برگزاری آیینهای ویژه نوروز در مهاباد از جمله «هلاوه ملاوه»، «کوسه به داس»، بر افروختن آتش نوروزی و رفتن به طبیعت در کنار دیگر جاذبههای گردشگری این شهرستان بهانههای بسیار خوبی برای ورود گردشگران و مسافران نوروزی به این شهر به شمار میرود.
توجه به صنعت گردشگری در این شهرستان طی سالهای اخیر به ویژه در بخش زیرساختهای گردشگری و توسعه مبلمان شهری با محوریت این صنعت باعث شده تا مهاباد در چند سال گذشته همواره به عنوان یکی از مهمترین مقصدهای گردشگری مردم در کشور مطرح باشد.
غار آبی تاریخی سهولان، دریاچه سد مهاباد، تالابهای بین المللی از جمله تالاب کانی برازان و قوپی باباعلی، موزه مردم شناسی واقع در حمام میرزا رسول، بازارهای سنتی و بازارچههای های این شهر و نیز بازار معروفی موسوم به تاناکورا بهانه بسیار خوبی را برای مسافران به وجود آورده است که هر ساله مهاباد را به عنوان یکی از مقاصد گردشگری خود انتخاب کنند.
در این میان بازارچه کالاهای خارجی نیز از دیگر مکانهایی است که در کنار جاذبههای گردشگری این منطقه توجه بسیاری از گزدشگران را به خود جلب کرده است.
غار سهولان مهاباد دومین غار بزرگ آبی ایران است که در ۴۳ کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد - بوکان (جاده برهان) در آذربایجان غربی قرار دارد.
غار سهولان از چند حوضچه بزرگ که به وسیله دالانهای آبی به هم متصل شده اند تشکیل یافته است، ارتفاع سقف غار از سطح آب در حوضچه آخر ۵۰ متر و عمق آب در حوضچه وسط به ۳۵ متر میرسد، بر اساس نوشتههای یک هیئت غارنورد از دانشگاه آکسفورد که در سال ۱۳۵۰ ه. ش از آن دیدن کرده بودند، غار سهولان را به عنوان یکی عجیبترین غارهای آبی جهان به شمار آوردند.
در سال ۱۳۷۰ گروهی برای شناسایی و انجام کارهای نخستین از غار دیدن کرده و سرانجام در سال ۱۳۷۶ به بازگشایی مسیرهای ورودی پرداخته اند که در سال ۱۳۷۹ توسط شهرداری مهاباد مورد استفاده موقت قرار گرفت، از آغاز امسال تا مهر ماه تعداد ۱۶۵ هزارگردشگر ایرانی و خارجی از غار آبی تاریخی سهولان مهاباد دیدن کرده اند که بیش از نیمی از آن در تابستان بوده است.
کبوتران چاهی و خفاشها تنها ساکنان غار سهولان مهاباد
غار سهولان شبیه غار علیصدر در همدان است، این غار آبی با جلوههای طبیعی و قندیلهای منحصر به فردی که دارد در دامنه رشته کوههای کوتر قرار دارد.
هم اکنون میتوان با اتومبیل تا نزدیکی این غار رفت و بازدیدکنندگان تنها مسیر کوتاهی را مجبور به پیاده روی هستند.
با همکاری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد و دهیاری روستای سهولان، محوطه این ورودی این غار با احداث آلاچیق و مکان برپایی چادر برای اسکان مسافران و گردشگران آماده سازی شده است.
سد مهاباد یکی از زیباترین سدهای کشور به شمار میرود که در فاصله بسیار نزدیکی به شهر قرار دارد که این همجواری منحصر به فرد، زیبایی و جلوه خاصی را به این شهر بخشیده است.
در فصلهای بهار و تابستان و همچنین در فصل پاییز اگر هوا مناسب باشد ماهیگیران به ماهیگیری میپردازند و از لحاظ اقتصادی به ویژه در بخش کشاورزی کمک قابل توجهی به مردم منطقه میکند.
هر سال در فصلهای بهار و تابستان مسافران زیادی برای دیدن این سد زیبا به شهرستان مهاباد سفر میکنند که امکان ماهیگیری، قایقرانی و شنا در این سد موجب شده تا در بیشتر ایام سال به ویژه تابستان و بهار به یکی از جاذبههای مورد توجه مسافران در سفر به مهاباد مبدل شود.
طبق اعلام رضا جهینی مدیر امور منابع آب مهاباد هم اکنون ۱۷۷ میلیون مترمکعب آب در پشت دریاچه سد مهاباد ذخیره شده و در صورت تداوم بارشها در روزهای آینده، این سد سرریز میکند.
سرریز شدن دریاچه سد مهاباد و وارد شدن آب در رودخانه آن زیبایی خاصی به این شهر میبخشد و مسافران میتوانند در پارک ملت (باغ میکاییل) خروج آب از سد و وارد شدن آب به داخل رودخانه را از نزدیک نظاره گر شوند.
تالاب کانی برازان، بهشت پرندگان ایران
این تالاب که در بین پرنده نگران ایرانی لقب بهشت پرندگان را به خود اختصاص داده به عنوان نخستین سایت پرنده نگری کشور از مهمترین قطبهای صنعت اکوتوریسم محسوب میشود که همه ساله در ایام مختلف سال شمار زیادی از علاقهمندان به طبیعت به ویژه پرندگان را به سوی خود میکشد.
این تالاب یکی از مهمترین تالابهای اقماری جنوب دریاچه ارومیه و از با ارزشترین زیستگاههای انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی درشمال غرب کشور به شمار میرود.
معرفی این تالاب زیبا و شگفت انگیز به عنوان یک سایت پرنده نگری در کشور، بهره برداری اکوتوریسمی از آن را برای علاقهمندان به طبیعت فراهم کرده است.
در این تالاب زیبا، ساختمان نخستین برج پرنده نگری کشور در فضایی به وسعت ۱۲۰ مترمربع احداث شده است که با داشتن امکاناتی نظیر دوربین و تلسکوپ، این فرصت را به گردشگران میدهد تا به تماشای پرندگان موجود در این تالاب بپردازند.
طبق اعلام فاروق سخنور رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد هم اکنون بیش از ۵۰ هزار قطعه پرنده آبزی و کنار آبزی بومی و مهاجر شامل غاز خاکستری، انواع مرغابی، پلکان سرسفید و گونههای کمیاب و در معرض خطر انقراض مانند اردک سرسفید و اردک مرمری در این تالاب حضور دارند.
این مقام مسئول اذعان کرد: این گنجینه ارزشمند با چشم انداز زیبا و طبیعی خود، متنوعترین گونههای جانوری از جمله انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی را در دامان خود پرورش میدهد.
مسجد جامع "مزگه وتی سوور" زیباترین و جالبترین اثر تاریخی به جای مانده دوران صفوی در منطقه غرب شمال غرب ایران است.
این مسجد در خیابان حافظ قرار دارد، این مسجد در گذشته در بافت قدیمی شهر قرار داشت. در حال حاضر این بافت تغییرات عمدهای یافته است.
«مسجد جامع که به مسجد سرخ نیز معروف است، به دستور «بداق السلطان» حاکم مهاباد از نوادگان «صارمبگ» و پسر «شیرخان مکری» در سال ۱۰۸۹ هجری قمری ساخته شد و در زمان «شاهسلیمان صفوی» تکمیل شد.
این اثر به همت بداق سلطان مکری حاکم وقت به منظور تحصیل طلاب علوم دینی و محل نماز خواندن و عبادت مردم منطقه در زمینی به مساحت ۱ هزار ۲۵۹ متر مربع بنا شده و همچنان پا برجاست و ۲۵ آبان ۱۳۴۸ به شماره ثبت ۸۸۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آقای همتی شهروند بوکانی در گفتگو با خبرنگار ما گفت: من برای اولین بار که از بازار شهر مهاباد رد میشدم چشمم به این مسجد افتاد و بعد کمی پرس و جو گفتند که این مسجد همانند مسجد وکیل شیراز است و به نظر من زیبایی خیره کننده معماری مسجد برای هر رهگذری چشم نواز است.
محمد صمدی نویسنده و محقق مهابادی در کتاب تاریخ مهاباد آورده؛ طبق کتیبه موجود بر سردر ورودی که به خط سهراب خان مکری، فرزند بوداق سلطان مکری نوشته شده، قدمت مسجد به ۴۸ سال قبل باز میگردد.
مناطق بکر و باصفایی که خنکای هوای شبهای تابستانشان شب نشینیهای خانوادگی را برای مردم این خطه دل پذیرتر میکند.
حمام میرزا رسول موزه مردم شناسی
حمام میرزا رسول در مرکز شهر در خیابان سید نظام یکی از گذرهای قدیمی بازار مهاباد قرار گرفته است و تاریخ ساخت این بنا به طور دقیق مشخص نیست، اما با توجه به فرم معماری بنا و احتمال هم دوره بودن آن با مسجد جامع شهر، قدمتش به دوره صفویه میرسد.
این اثر زیبا و تاریخی به دلیل شیوه خاص معماری، تزئینات داخلی و خارجی و آجرنماهای زیبا از اهمیت تاریخ زیادی در منطقه برخوردار است.
در این گنجینه که در حمام تاریخی میرزا رسول راه اندازی شده است، آثار و لوازم و نمادهای مردمی مهاباد از قدیمیترین دورهها تا دوره معاصر به نمایش در آمده است.
حمام میرزا رسول از جمله بناهای دوره قاجار در مهاباد است که به دلیل شیوه خاص معماری، تزیینات داخلی و خارجی و آجرنماهای زیبا از اهمیت تاریخی زیادی در منطقه برخوردار است.
ابزارآلات مربوط به صنایع دستی، تابلوهای معرق و منبت، خاتم کاری، گلیم، جاجیم، پوشاک و البسه و وسایل زندگی مردم را از مهمترین آثار به نمایش گذاشته شده در این موزهها عنوان کرد.
آثار تاریخی برده کنته
مجموعه «برده کنته» در هفت کیلومترس شمال شهر مهاباد بر سر راه این شهر به ارومیه قرار دارد؛ برده کنته کلمه اس است متشکل از سه کلمه «برده» به معنای سنگ و «کن» به معناس حفره و گودال است که در مجموع معنای سنگ حفره دار را میدهد. این اثر شامل چند قبر صخرهای و یک دخمه است.
آنچه از قرائن بر میآید این امر است که محدوده این اثر تاریخی بیش از حد فعلی بوده که در اثر کشیدن جاده قسمت از این اثر از بین رفته، ولی بقایای حکاکی دیواره غربی در سمت چپ بریدگی کوه هنوز مشهود است.
نمای عمومی این اثر و آنچه از ظواهر امر برمی آید به احتمال زیاد نشانگر عبادتگاه (قربانگاه) مشابه با زیگورات بود.
نوروزی مملو از مسافرانی است که به طبیعت علاقه خاصی دارند. این پارک در پایین سد مهاباد واقع شده است و به دلیل گذر رودخانه زیبا از دل پارک، قرار گرفتن در منطقه تفریحی و گردشگری، به مکانی دیدنی تبدیل شده است.
موزه مردم شناسی شهرستان مهاباد که در حمام تاریخی میرزا رسول دایر شده است، دارای قسمتهای مختلفی است که بخشهای مختلف زندگی مردم منطقه را نشان میدهد و امسال هم در ایام تعطیلات نوروز، آماده استقبال از مسافران و گردشگران از اقصی نقاط کشوراست.
حمام میرزا رسول از جمله بناهای دوره قاجاره در مهاباد است که بدلیل شیوه خاص معماری، تزئینات داخلی و خارجی و آجرنماهای زیبا از اهمیت تاریخی زیادی در منطقه برخوردار است به همین علت این حمام تاریخی به موزه مردم شناسی تبدیل شده است.
وجود چندین بازارچه در ورودی شهر مهاباد نیز سبب شده روزانه صدها نفر از سراسر کشور به مهاباد سفر کنند.
در کنار جاذبههای دیدنی مهاباد میهمان نوازی مردم خونگرم این شهرستان و خدمات رسانی خوب ستاد اسکان نوروزی سبب شده هرسال مسافران زیادی مهاباد را برای سفر نوروزی خود انتخاب کنند.
شهرستان مهاباد با داشتن بیش از ۸۰ اثر تاریخی و گردشگری ثبت شده در ردیف آثار ملی، یکی از دیدنیترین شهرهای استان آذربایجانغربی به شمار میرود و هر ساله پذیرای خیل عظیم میهمانان و گردشگران بویژه در تعطیلات نوروزی است.
دخمه سنگی «فقره قا» که با نامهای (فخریگاه، فخریکا و فقره گاه) نیز شناخته میشود، از جمله آثار تاریخی دوره مادها (هزاره اول قبل از میلاد) به شمار میآید که در ۱۰ کیلومتری شهرستان مهاباد و در نزدیکی روستای ایندرقاش، روی صخرهای از جنس رسوبات آهکی قرار دارد.
دخمه فخریگاه فاقد مدخل ورودی بوده و در ایوان آن ۲ ستون سنگی ایجاد شده که پاستونهای آن شبیه گلدان وارونه است.
دخمه سنگی فخریگاه که شمالیترین گور دخمه منتسب به دوران ماد است به همراه گور دخمه شیرین و فرهاد واقع در شهر صحنه و دکان داود در نزدیکی سرپل ذهاب از جمله زیباترین گوردخمههای ایران به حساب میآیند.
دخمه سنگی فخریگاه در سال ۱۳۱۶ با شماره ۲۸۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بازارچههای کالاهای خارجی
نزدیکی مهاباد به مرز کشورهایی، چون ترکیه و عراق موجب ایجاد مراکز خرید و اماکن تجاری در این شهر شده که روز به روز نیز با افزایش شمار گردشگران به این شهرستان در حال توسعه است.
این بازارچههای طبقاتی اغلب مورد توجه بانوان، در ۲ نقطه از شهر مهاباد قرار دارند و انواع اجناس خارجی از قبیل وسایل برقی، لوازم خانگی، انواع محصولات آرایشی، صوتی و تصویری پوشاک، لوازم بهداشتی، تزیینی، کیف و کفش، اسباب بازی، مواد غذایی، تلفن همراه، چای، شکلات و دهها قلم اجناس دیگر را به فروش میرسانند.
به غیر از ایامی، چون تعطیلات نوروز و تابستان این بازارچهها در بیشتر روزهای سال از جمله پنجشنبه و جمعهها و تعطیلات رسمی پذیرای شمار زیادی از مسافران شهرهای دور و نزدیک است.
در این شهرستان پنج هتل، سه مهمانپذیر و یک هتل آپارتمان فعال است و این اماکن در مجموع ۴۱۷ تخت فعال دارد.
در بخش گردشگری روستایی نیز سه اقامتگاه بوم گردی در این شهرستان فعال است که در نوروز امسال برای اسکان و پذیرایی از علاقهمندان دایر خواهد بود.
در بخش مرکزی این شهرستان نیز چهار روستای توت آغاج (درختهای توت قدیمی)، روستای سهولان (غار آبی تاریخی سهولان)، روستای اگریقاش (گور دخمه سنگی فخریگاه)، قره داغ (تالاب کانی برازان) روستاهای هدف گردشگری است.
اما با وجود شفافیت از جاذبههای گردشگری کرونا بر صنعت گردشگری اثرات نامخربی به بار آروده از جمله میتوان به کمبود واحد بوم گردی و محدودیتهای کرونایی صنعت گردشگری این شهرستان را با مشکل جدی مواجه کرده اشاره کرد.
کرونا بزرگترین ضربه را به اقتصاد و گردشگری این شهرستان وارد کرده است و از همه دردناکتر ممانعت از ورود شهروندان سایر شهرها در مبادی ورودی به مهاباد است.
گردشگری همانند بخش صنعت به آب نیاز چندانی ندارد و سریعترین و کم هزینهترین راه برای توسعه شهرستان و اشتغال است.
تعداد واحدهای بوم گردی علیرغم پتانسیل بالای شهرستان بسیار کم است، درحالیکه توسعه بسیاری از روستاها از این راه میسر است.
کلام آخر درمورد جاهای دیدنی مهاباد
اگر هنوز به مهاباد نرفتهاید بازدید از جاهای دیدنی مهاباد را در برنامه سفر بهار یا تابستان امسال بگنجانید.
بیشک دیدنیهای نگین آذربایجان غربی هر طبیعتگردی را سر ذوق خواهد آورد.
علاوه بر اینها ملاقات با مردم خونگرم این شهر سفر شما را خاطرهانگیزتر و به یادماندنی میکند.
سوغات اصلی مهاباد صنایع دستی این شهر است. از قالی و جاجیم و گلیم و منجوقدوزی و پولکدوزی و سکهدوزی که هنر زنان این سرزمین است گرفته تا خراطی و چاقو سازی که مردان مهابادی در آن تبحر خاصی دارند.
خرید سوغاتی علاوه بر اینکه خاطره سفر شما را ماندگار میکند چرخ اقتصاد این شهر را نیز میگرداند و به مرور منجر به توسعه گردشگری در این شهر زیبا میشود.
انتهای پیام / س خ