به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، افشین طاهری اعظم در برنامه «طبیب» با اشاره به اینکه بیماری پوکی استخوان می‌تواند باعث یک شکستگی شود بدون اینکه فرد از قبل علائمی داشته باشد، یادآور شد: طبق بیانیه سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۰، حدود ۵۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال درگیر پوکی استخوان هستند، اهمیت این قضیه آنجاست که اولین تظاهرات این بیماری ممکن است به دلیل شکستگی لگن و یا شکستی مهره کمر باشد، لذا نشانه‌شناسی علل رخداد این بیماری و اینکه فردی که پوکی استخوان می‌گیرد چه علائمی می‌تواند داشته باشد بسیار مهم است، چون این بیماری است که نه درد دارد و نه علامت.
وی ادامه داد: افرادی که بیشتر در معرض این بیماری هستند باید مرتب چک شوند، چون وقتی فردی دچار شکستگی می‌شود علاوه بر اینکه حجم بالایی از آسیب به فرد وارد می‌شود بار مالی بسیاری هم برای سیستم سلامت دنیا دارد، در همین سال ۲۰۲۰، دولت‌ها ۱۸ میلیارد دلار برای موضوعاتی از جمله شکستگی لگن هزینه کردند. اگر بخواهیم پوکی استخوان را بررسی کنیم استخوان‌ها یک سری مواد آلی دارند و یک سری مواد کانی، این بدان معناست که یک چرخه‌ای باید کلسیم و فسفر را وارد سیستم استخوانی بکند یعنی موادی تشکیل‌دهنده آن ساختار طبیعی و مهم استخوان هستند که وقتی این ساختار و تعادل به هم بخورد خلل و فرج استخوان زیادتر و به تعبیری پوک شده و نسبت کلسیم و فسفر و مواد آلی و کانی به هم می‌خورد، چون ۴۰ درصد استخوان از کلسیم است، اما وقتی فردی پوکی دارد این کلسیم افت می‌کند و باعث می‌شود شکنندگی استخوان زیاد شود.
این پزشک متخصص همچنین در خصوص اینکه چه افرادی بیشتر مستعد پوکی استخوان هستند، یادآور شد: ۵۰ درصد افراد بالای ۵۰ سال دچار پوکی می‌شوند، منتهی ما دو نوع پوکی داریم، پوکی اولیه و پوکی ثانویه، پوکی اولیه مثل آرتروز یا سفید شدن مو یک فرآیند طبیعی در بدن است، ولی پوکی ثانویه زمانی رخ می‌دهد که فرد دچار بیماری باشد مثلا بیماری دارد که مجبور است کورتون مصرف کند یا سیگار می‌کشد، فعالیت بدنی زیادی ندارد، قهوه و چای زیاد مصرف می‌کند، از دارو‌های خاصی استفاده می‌کند، آسم دارد، وزن زیاد دارد، مثلا مصرف چهار لیوان قهوه یا چای در روز می‌تواند باعث پوکی استخوان شود، همچنین سردسته بیماری‌هایی که پوکی استخوان به همراه دارد کورتون‌ها هستند یا دارو‌هایی از جمله دگزامتازون.
این جراح لگن و مفصل با اشاره به اینکه فرد ممکن است که اصلا در ابتدا متوجه این قضیه نشود، اظهار کرد: مثلا در خانم‌هایی که یائسه هستند و دچار تغییرات هورمونی می‌شوند، بعد از ۵۳ سالگی، سالی دو تا پنج درصد به خاطر از دست دادن استروژن در خون، بافت استخوانی افت می‌کند، یعنی ممکن است که در عرض ۱۰ سال به شدت بافت استخوانی فرد از بین برود، لذا بانوان در این سنین دقت کنند، چون با استفاده از یک سری از دارو‌ها می‌توان جلوی این پوکی را گرفت. در واقع با یک سری از موارد می‌توان جلوی پوکی استخوان را گرفت افرادی که آفتاب‌گیری مناسبی ندارند، دقت کنند که روزی ۱۰ دقیقه آفتاب‌گیری می‌تواند چرخه ویتامین دی سی را فعال کند، در ایرانیان این ویتامیین خیلی پائین است، چراکه علاوه بر پیشگیری بر پوکی استخوان در بالا بردن سیستم ایمنی هم بسیار مؤثر است، اساسا افرادی که دارای افت این ویتامین هستند ممکن است به بیماری‌هایی از جمله ام اس مبتلا شده و یا اینکه التهاب‌های بدن‌شان خیلی زیاد شود.
طاهری اعظم در ادامه تصریح کرد: افرادی که مشکلات گوارشی دارند و جذب کلسیم‌شان مشکل دارد یا اینکه از شربت‌هایی مثل آلومنیوم ام جی، امپرازول یا قرص‌های آهن استفاده می‌کنند همین دارو‌ها جذب کلسیم را کم می‌کند و این افراد بیشتر مستعد پوکی استخوان خواهند بود، لذا در صورت لزوم استفاده از این دارو‌ها باید روش‌های جایگزین را برای پوکی استخوان هم داشته باشید. دقت کنید که افت قد در انسان‌ها و گوژپشتی از عوارض و همچنین نشانه‌های پوکی استخوان است، اما با یک سری آزمایش‌های تشخیصی می‌توان آن را تشخیص داد که مهمترین آن‌ها سنجش تراکم استخوان است. این آزمایش در بانوان باردار توصیه نمی‌شود، اگر سالم هستید و فاکتور خطری ندارید دو تا پنج سال یک‌بار می‌توان این سنجش را انجام داد.
وی در پایان یادآور شد: استخوان‌های بدن به لحاظ ساختار متفاوتند، لذا برخی استخوان‌ها بیشتر و زودتر دچار پوکی می‌شوند مثل لگن، کمر، مچ دست که خیلی مستعدترند و بعد هم استخوان‌های محیطی بدن، بنابراین بسته به اینکه چقدر به استخوان‌ها فشار وارد می‌شود و عضلات چقدر تحریک گذاری داشته و چه ساختاری دارند، حساسیت به پوکی در آن‌ها متفاوت خواهد بود. مثلا یک شکستگی در لگن حتی می‌تواند فرد را به سمت مرگ سوق دهد، شکستگی لگن به ویژه در سالمندان خیلی اهمیت دارد، اگر این افراد پاه‌شان کوتاه شده و چرخیده مهمترین دلیل آن شکستگی هیپ است، این ناحیه در افراد مسن جوش نمی‌خورد و درمان آن فقط تعویض مفصل است، ولی نواحی پائین‌تر را با اقداماتی از جمله ثابت کردن می‌توان درمان کرد. در پایان باید به این نکته توجه داشت که پوکی استخوان یک شبه اتفاق نیفتاده و روند آن حتی از کودکی و به ویژه در دوران جوانی آغاز می‌شود لذا ورزش و داشتن تغذیه سالم برای پیشگیری از آن بسیار حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید:
انتهای پیام/