به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان،هیات نظارت بر مطبوعات کشور، یک نهاد حاکمیتی است که ۷ نفر عضو دارد. یکی از این اعضاء نماینده قوه قضائیه، عضو دیگر نماینده وزیر ارشاد که معمولا معاون مطبوعاتی است، نفر سوم یکی از نمایندگان مجلس، عضو چهارم یکی از اساتید دانشگاه به انتخاب وزیر علوم، پنجمین نفر یکی از اساتید حوزه علمیه، عضو ششم یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی و هفتمین نفر هم یک عضو غیرحاکمیتی و غیر دولتی یا همان نماینده مدیران مسئول است. با نگاهی به این ترکیب میتوان گفت که این نهاد با یک اکثریت مطلق قوی افراد انتصابی حاکمیتی و دولتی مدیریت می‌شود.
انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت، هر دو سال برگزار می‌شود. لیست نامزد‌های دوره هجدهم انتخابات اعلام شد و ثبت آرا هم در روز ۲۰ همین ماه انجام خواهد شد.
در مجموع ۲۱۴ نفر از مدیران داوطلب دارای صلاحیت تشخیص داده شدند. از میان ۲۱۴ نامزد در مجموع ۱۱۱ رسانه الکترونیکی و ۱۰۳ نشریه مکتوب ثبت نام کرده اند که از این میان ۱۸۲ نفر مرد و ۳۲ نفر مدیران مسئول زن هستند.
در آستانه برگزاری هجدهمین دوره انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت، به منظور بررسی اشکالات و آسیب‌های دوره‌های پیشین با میلاد زارعی مدیر عامل خانه مطبوعات شهرستان های استان تهران و بازرس خانه مطبوعات کشور گفت وگو داشتیم.
زارعی گفت: آقای حسین انتظامی ۱۶ سال نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت بوده اند، قبل از اینکه معاون وزیر باشند مسئله‌ای درباره حضورشان به عنوان یک عامل دولتی در هیات نظارت وجود نداشت، اما انتقاد از جایی به ایشان وارد شد که به عنوان معاون مطبوعاتی وارد بدنه دولت شدند، یعنی دیگر برای مدیران مسئول خارج از هیات نظارت، مشخص نبود که ایشان در این هیات نماینده دولت بودند یا نماینده مدیران مسئول رسانه ها.
وی افزود: در حال حاضر شایعه شده که ایشان میخواهند رایزن فرهنگی ایران در کشوری اروپایی شوند و به همین دلیل انتخابات دوره هجدهم بعد از ۱۶ سال، بدون حضور وی برگزار خواهد شد. اما در پایان این سالها، سوال اساسی این است که آیا ایشان واقعا به تکلیف خودشان در مقام نماینده رسانه‌ها عمل کردند؟
این فعال رسانه‌ای تشریح کرد: آقای انتظامی در تمام این ۱۶ سال، هیچ کنفرانس مطبوعاتی و جلسه گزارش دهی عمومی با مدیران مسئول برگزار نکردند. ما ایشان را به عنوان معاون وزیر زیاد می‌دیدیم، اما به عنوان نماینده مدیران مسئول ملاقاتشان نکردیم یا اگر ملاقاتی هم بوده است، رسانه‌ای و یا عمومی نشده است. همچنین در تمام این سالها یک دفتر، شماره تماس یا شماره فکس مستقیم به مدیران مسئول ندادند، یعنی اگر مدیرمسئولی با ایشان کار داشت به مثابه این بود که با معاون وزیر کار دارد.
وی درباره ریشه اصلی این مشکل توضیح داد: قانون مطبوعات ایراد دارد، چون در هیچ جای این قانون ذکر نشده که نماینده مدیران مسئول نباید دارای پست دولتی و یا حاکمیتی باشد. ما انتظار داشتیم که آقایان وکیلی، کواکبیان، حضرتی و دیگر نمایندگانی که داعیه مطبوعاتی بودن داشتند در مجلس شورای اسلامی نسبت به این موضوع واکنش نشان می‌دادند، اما باتوجه به اولویت‌های خاصی که در مجلس دنبال می‌شد هرگز این موضوع مطرح نشد یا اگر مطرح هم شده باشد هرگز راه به جایی نبرده است.
زارعی درباره راهکار‌های حل این مشکل اظهار کرد: اگر بخواهیم اساس و آئین نامه را تغییر دهیم که به این دوره نمی‌رسد. در فرایندی جالب توجه، هیات نظارت و هیات اجرایی انتخابات مدیران مسئول واحد است. یعنی تقریبا همان هیاتی که انتخابات را برگزار می‌کند برآن نظارت هم دارد. همانطور که در انتخابات چند دوره قبل یک نامزد، هم معاون وزارتخانه، هم نماینده دولت در هیات نظارت، هم معاون وزارتخانه ناظر و هم تمام مدیران و کارشناسان، زیرمجموعه وی در معاونت مجری اصلی بودند! این به معنی نیست که حتما تخلف و جرم صورت گرفته، بلکه قانون خلاء اساسی دارد و ممکن است انتخابات پر استرس برگزار شود. متاسفانه رویه انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت همین قدر شکننده و پراشکال است.
عضو هیات مدیره خانه مطبوعات استان تهران با بیان اینکه رفتار و رویه مهدی سلطانی فر در مقایسه با معاونان مطبوعاتی پیش و پس از وی تا حدی قابل قبول‌تر و متفاوت‌تر بود گفت: درخواست‌هایی که از وی صورت گرفت باعث شد که شفافیت بی نظیری در انتخابات دوره قبل رخ دهد، اما این فرآیند نیز موفقیت آمیز نبود. تحلیل بنده این است که بدنه معاونت مطبوعاتی باتوجه به اینکه از منصوبان مستقیم معاون مطبوعاتی پیشین بودند و هستند با این موضوع همراهی نکرند و نهایتا دیدیم که سلطانی‌فر با توجه به اینکه فضا را برای خدمت محیا نمی‌دید، رفت تا با اشغال کردن صندلی، خیانت نکرده باشد. البته وی هیچ گاه مصاحبه یا بیانیه‌ای منتشر نکرد، ولی از بیرون از معاونت فرایند اینگونه به نظر می‌رسید.
وی ادامه داد: از طرفی در دوره‌های قبل یکی از نامزد‌ها بواسطه تصدی سمت معاونت مطبوعاتی، به اطلاعات تماس مدیران مسئول دسترسی داشتند، بنابراین باید قانون طوری می‌بود که بقیه نامزد‌ها هم این دسترسی را پیدا می‌کردند که البته اینگونه نبود؛ شایان ذکر است که هیچ گاه ثابت نشد اطلاعات تماس له یا علیه جریانی خاص بکارگیری شده است، اما میخواهم تاکید کنم که این فرآیند همواره میتواند فرآیند سالم را نیز به حاشیه ببرد.
وی افزود: یکی از انتقادات دیگر متوجه رویه رای گیری است که نام کاربری و کلمه عبور برای دسترسی به سیستم در انتخابات الکترونیک، ممکن است در دست افراد دیگری باشد. در واقع تمهیدات امنیت شبکه برای ریست کردن (بازنشانی) و به‌روزرسانی و اطمینان از اینکه فرد رای دهنده یک مدیر مسئول واقعی است یا خیر، خیلی با دقت انجام نشده است. البته این کار بالقوه جرم نیست، اما میتواند فرآیندی ایجاد کند تا مسیر انتخابات را تغییر دهد.
بازرس خانه مطبوعات کشور تصریح ککرد: اتفاق شایان دیگر دسترسی و امکان بررسی ارای انتخابات است، علاوه بر اینکه میتوان دید چه فردی در انتخابات شرکت کرده است، امکان دانستن اینکه به چه کسی رای داده است نیز وجود دارد. این رویه نیز قاعدتا میتواند در صورت رویه نامطلوب و عدم کنترل دسترسی‌ها و محرمانگی‌ها منجر به بازخوانی رای مدیران مسئول و وارد شدن استرس به ایشان شود، البته شنیده‌ایم که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده‌اند که این رویه و فرآیند محرمانگی بشدت تحت نظر دولت و دستگاه‌های نظارتی قرار دارد.
زارعی درباره مرحله دوم انتخابات دوره هفدهم اظهار کرد: در دوره قبل، در مرحله اول انتخابات، هیچ یک از نامزد‌ها حائز بیشترین تعداد آرا نشد به همین دلیل انتخابات به دور دوم کشید و در اقدامی عجیب و نادر، تمامی نامزد‌ها دوباره در دور دوم هم شرکت کردند. معمولا در انتخاباتی که به دور دوم میرسد، به تعداد دو برابر کرسی‌های مورد نیاز وارد این مرحله می‌شوند نه اینکه ما برای یک کرسی با صد نفر رای گیری در دور اول برگزار کنیم و در دور دوم هم همین صدنفر دوباره نامزد شوند. سوال اینجاست که این قانون یا آیین نامه را چه کسی باید اصطلاح می‌کرد؟ که البته جواب مشخص است؛ یا هیات وزیران یا همان نمایندگان مجلس که مدعی مطبوعاتی بودند و همزمان به رویه انتخابات اعتراض داشتند.
وی با بیان اینکه سبد رای نامزد برگزیده دور قبل چندین بخش داشت گفت: اصوالگریان، برخی مدیران مسئولان پایتخت و رسانه‌های بزرگ با محوریت انجمن صنفی مدیران مسئول، مدیران مسئول شهرستان‌ها و افراد تحت تاثیر بدنه دولتی و نشریات علمی سبد رای نامزد برگزیده دور قبل بودند که با نیامدن ایشان هر سبد رای یک یا چند نامزد برای خود به میدان رقابت فرستاده است.
این کارشناس رسانه تاکید کرد: در این دوره آقای انتظامی حضور ندارد، اما خواسته یا ناخواسته، با کاندیدا شدن برخی از افرادی که تشابه فکری و عملکردی زیادی با ایشان دارند، این جریان میتواند رویه انتخابات را تحت تاثیر قرار دهد. در طرف دیگر، خیلی از نامزد‌ها را به صورت پراکنده از شهرستان‌ها داریم که میتوان به خانه‌های مطبوعات، انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران تهران، روزنامه نگاران نشریات کشاورزی و... اشاره کرد. در این بخش چندین نامزد عمومی هم مطرح شده اند که مهدی رحمانیان مدیر مسئول روزنامه شرق، علیرضا بختیاری مدیر مسئول روزنامه دنیای اقتصاد، بیژن مقدم مدیر مسئول سایت الف، حسن کربلایی مدیر مسئول پیشین خبرگزاری آنا، پدرام پاک‌آیین و نبوتی از آن جمله هستند.
گفتنی است هجدهمین انتخابات نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت بر مطبوعات، به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه جامع رسانه‌های کشور از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۶ روز سه شنبه ۲۰ آبان‌ماه ۱۳۹۹ برگزار می‌شود و در صورت عدم احراز اکثریت مطلق مدیران مسئول در مرحله اول، نوبت بعدی آن پس از دو هفته در روز سه شنبه مورخ ۴ آذرماه ۱۳۹۹ در همان بازه زمانی برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/