به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، فرش دستباف، تاریخی کهن در خراسان رضوی دارد و همواره نام این سرزمین با تار و پود، نقش و رنگ زیبا و منحصر به فرد فرش عجین بوده چنانکه امروزه نیز نام فرش خراسان رضوی را در طرح‌ها و نقش‌های جدید می‌توان از گوشه و کنار جهان شنید.
صنعت فرش، یکی از توانمندترین صنایع کشور پس از صنعت پتروشیمی است که علی رغم سیر نزولی میزان صادرات از سالیان گذشته، جایگاه خود را در راس بهترین صادرکنندگان فرش سراسر دنیا حفظ کرده بود، تا این که در سال ۱۳۸۷ جای خود را به کشورهای چین و هند سپرد .
بنابراین فرش دستباف تنها کالایی است که با قدمتی کهن به عنوان مهمترین کالای برجسته به ایران منسوب بوده و هست، بطوری که ذکر نام آن با ایران عجین بوده و رقبای نوظهور فرش دستباف ایران مانند چین، هند، پاکستان و... بخش عمده‌ای از تولیدات خود را با استفاده از طرح‌ها و نقش‌های اصیل مشهور فرش‌ها و سبک‌های معروف ایران به فروش می‌رسانند.
غفلت از بازاریابی نوین تارو پود فرش ایرانی را درهم ریخت
مخملی رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما می گوید: آنچه که باعث کاهش سهم ایران و افزایش سهم رقبای آن شده است، مزیت و برتری آن‌ها در تولید فرش اصیل نیست بلکه غفلت ما و بهره گیری رقبا از اصول و روش‌های نوین بازاریابی است.
او می افزاید: مشکل اصلی صنعت فرش کشور، زیبایی، دوام و کیفیت پایین، قیمت بالا و عدم مزایای رقابتی برای رقابت با صادرکنندگان بین‌المللی نیست، بلکه عمده معضلات این صنعت را می‌توان به ضعف در تبلیغات و فنون نوین بازاریابی، بازرگانی بین‌المللی، تحقیقات بازاریابی، بروز ساختن آن‌ها و در مجموع تکیه بر تفکر سنتی و اکتفا به منابع ورودی خلاصه کرد.
روش های توزیع فرش دستباف
احراری عضو انجمن فرش ایران نیز در این باره می گوید: توزیع فرش دستباف به روش های مختلفی از ابتدایی ترین و سنتی ترین تا به روز ترین روش در حال انجام است.
توزیع به روش سنتی: در این روش فرد مورد اعتمادی در شهر یا روستا فرش را به روش سنتی از همان قالی فروش در محله خریداری می کند.
تولید سنتی و تمرکز بر طرح و نقشه‌های قدیمی و روش‌های سنتی بازاریابی و فروش و نیز کوربافی و تولید بدون اهمیت دادن به سلیقه‌های مشتریان فرش دربازار‌های هدف، می تواند یکی از عوامل رکود فرش ایران باشد که باید در این زمینه، تحول اساسی صورت گیرد.
توزیع فروشگاهی: در این روش فرش به وسیله افرادی از تولید کننده خریداری می شود و شخص به عنوان فروشنده و تاجر فرش در سطح شهر فروشگاه هایی دارد که از آن طریق فرش را به فروش می رساند.
توزیع صادراتی: پس از اتمام فرش به دست بافنده، کار‌های واپسین فرش انجام می‌شود، مرحله پرداخت به وسیله پرداختچی به منظور صاف کردن و رفع عیوب احتمالی و نشان دادن جلوه فرش صورت می‌گیرد، پس از آن مرمت و رفوی فرش است که به جهت رفع عیوب احتمالی انجام می‌شود.
پرداخت و رفوگری و … که تمام شد فرش مورد نظر به قالیشویی فرستاده می‌شود، مدت زمانی که بر روی دار بوده ممکن است گرد و خاکی بر آن نشسته باشد و یا پُرز‌هایی داشته باشد که لازم است شسته شوند که برای این کار فرش‌ها باید به تهران فرستاده شود، چون هر قالیشویی نمی‌تواند این قبیل فرش‌ها را بشورد.
بیشتر بخوانید
بعد از شست و شو عوامل گره بافی اطراف فرش، چرم دوزی و … نیز انجام می‌شود و بعد از این مراحل آماده صادرات می‌شود؛ هرچند اکنون فروش‌ها بیشتر برای داخل است و صادرات کمتر صورت می‌گیرد، اما اگر صادراتی صورت بگیرد بیشتر برای آلمان است و مستقیما به شهر هامبورگ و نهایتا بندر هافن که بزرگترین انبار‌های فرش دنیا در آنجا مستقر است و از آنجا به کشورهای هدف از طریق تجار صادر می شود و یا فرد توریست به عنوان سوغات به کشور خود می برد.
او می افزاید: این فرش ها در کنار آلمان به آمریکا و کانادا نیز صادر می‌شود. این فرش‌ها در همه این کشور‌ها شناخته شده است؛ فرش‌های دستباف خراسان رضوی علاوه بر استحکام از آنجا که پُرزدار و در نتیجه گرم بودند بیشترین طرفدار‌ها را از کشور‌ها و مناطق سردسیر داشتند.
عضو انجمن فرش ایران ادامه می دهد: اما متاسفانه در طول سال‌های گذشته این خرید از سوی اروپاییان به مراتب کمتر شده است. در داخل نیز از آن جا که قیمت تمام شده این فرش زیاد خواهد بود در نتیجه بیشتر طبقات مرفه خواهان آن هستند.
توزیع در فضای مجازی: بازاریابی الکترونیکی محقق نمی‌شود مگر اینکه مدیران و کارکنان واحد بازاریابی و فروش با فرآیند و اصول بازاریابی الکترونیکی و تفاوت‌های آن با بازار سنتی و اینترنتی به عنوان ستون فقرات بازاریابی آشنایی کافی داشته باشند.
احراری بیان می کند: باید پیش از پیاده سازی و بکارگیری بازاریابی الکترونیکی، به امکان سنجی پیاده سازی بازاریابی الکترونیکی پرداخت، چرا که بکارگیری هرگونه فناوری جدیدی نیازمند انجام مطالعات امکان سنجی پیش از پیاده سازی و بکارگیری آن فناوری است، که امکان سنجی پیاده سازی بازاریابی الکترونیکی نیز از این امر مستثنی نخواهد بود.
او تصریح می کند: از طریق فروشگاه های اینترنتی و سامانه ها مانند سامانه پیشه که متعلق به آستان قدس رضوی است در این سامانه تمام زنجیره ها تامین نهاده تولید، نقشه و فروش به هم متصل می شوند .
عضو انجمن فرش ایران تاکید می کند: البته به هر سامانه ای نباید اعتماد کرد چون اغلب مصرف کنندگان تخصصی ندارند ممکن است فرش های بدون گره یا تولید شده با الیاف مصنوعی و یا در تعداد تراکم و رج شمار مخالف واقع گفته شود؛ چون فرش های دستباف شناسنامه ندارند هر کسی بنا به سلیقه شخصی خودش فرش ها را می فروشد خواه مخالف واقع باشد و خواه نباشد.
او تصریح می کند: باید در نحوه توزیع فرش دستباف چه در داخل و چه خارج نظام مهندسی خاصی تعریف شود تا مشتری بداند فرشی که می خرد از چه الیافی درست شده و متعلق به کجا است .
از آنجا که بازار مصرف همیشه یک موقعیت ثابت ندارد و سلیقه ها و تمایلات مردم، پیوسته در حال تغییر است، توجه و تمرکز بر شناسایی سلایق نسل جدید و استفاده از نماد‌های قومی، ملی و فرهنگی در طرح و رنگ فرش و کاربرد روش‌های نوین بازاریابی و به کارگیری ابزار جدید فناوری اطلاعات مانند شبکه‌های مجازی و فضا‌های اینترنتی می تواند تولیدات ما را به سلیقه و نیاز‌های جهانی سوق دهد و ما را در رسیدن به حداقل انحراف با سلیقه‌های جامعه جهانی و احراز موفقیت‌های بیشتر در بازار، یاری دهد.
گزارشگر : فاطمه غلامی
انتهای پیام// ف.غ