به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، حبیب الله عظیمی مشاور ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که به تازگی برای نگارش کتاب «نسخه نامه» از یازدهمین جشنواره بین المللی فارابی شایسته تقدیر شناخته شده است، با ارائه پیشنهادی مبنی بر راه اندازی کنسرسیوم ملی خریداری نسخ خطی بین کتابخانه‌های بزرگ ایران گفت: یکی از مهمترین دستاورد‌های این طرح، سرعت انتقال نسخه‌های خطی از منازل و کتابخانه‌های شخصی به کتابخانه‌های بزرگ است. این موضوع باعث اعتمادسازی بیش از پیش در روند قیمت گذاری رسمی و کارشناسی نسخ خطی و در نهایت جلوگیری و کاهش خروج نسخ خطی از کشور خواهد شد.
وی با ارائه پیشنهاد راه اندازی کنسرسیوم ملی خرید نسخ خطی بین کتابخانه‌های رسمی کشور گفت: پیشینه و فرایند فراهم آوری نسخ خطی در کتابخانه‌های بزرگ کشور متفاوت است. برای مثال شیوه فراهم آوری نسخ خطی در کتابخانه آستان قدس رضوی در مشهد در ادوار پیشین، بیشتر به‌صورت نسخ اهدایی و وقفی بوده است، ولی در دهه‌های اخیر با اختصاص بودجه‌های معین، نسخ خطی متعددی خریداری شده است.
معاون اسبق سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تصریح کرد: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی در قم بیشتر تمایل به فراهم آوری نسخ خطی مرتبط با علوم اسلامی و دانشمندان شیعی داشته است. کتابخانه مجلس نیز در مقطعی نسخ خطی خاصی را به صورت گزینشی خریداری کرده است.
مولف کتاب «نسخه نامه» ادامه داد: از آنجا که جمع آوری و سازماندهی میراث مکتوب یکی از وظایف مهم کتابخانه ملی و یکی از مصادیق ارزشمند میراث مکتوب، نسخ خطی است؛ لذا کتابخانه ملی به غیر از دریافت نسخ خطی اهدایی، همیشه بودجه سالیانه‌ای را جهت فراهم آوری و خریداری این میراث ارزشمند اختصاص داده است تا پس از فراهم آوری آن به حفاظت و نگهداری، سازماندهی و فهرست نویسی و اطلاع رسانی آن‌ها اقدام کند.
وی تصریح کرد: کتابخانه ملی بجز وظیفه جمع آوری نسخ خطی باید جهت ماندگاری بیشتر این میراث گرانبها، شرایط حفاظت و نگهداری را نیز طبق استاندارد‌های بین المللی رعایت کند و دستورالعمل‌های مرتبط با شرایط استاندارد حفاظت و نگهداری را به کتابخانه‌های دیگر ارائه دهد.
مشاور ریاست سازمان تاکید کرد: مشاهده می‌شود در مسیر فراهم آوری نسخ خطی در کتابخانه‌های بزرگ کشور، فرایند قیمت گذاری و خریداری نسخ خطی وجود دارد و هرکدام از این کتابخانه‌ها برای انجام کار کارشناسی و قیمت گذاری نسخ خطی، کمیته‌های تخصصی جداگانه‌ای تشکیل می‌دهند؛ این کمیته‌ها به‌طور معمول ترکیبی از کارشناسان داخلی و اساتید بیرونی هستند که از طرفی با اطلاع از موجودی مخازن آن کتابخانه و با توجه به سیاست‌گذاری مجموعه شان و از طرف دیگر با اطلاع از قیمت این نسخه‌ها در داخل و خارج از کشور اقدام به قیمت گذاری و خریداری کنند.
وی ادامه داد: برای اعتماد سازی بیشتر و پیشگیری از سردرگمی مالکان نسخ خطی، پیشنهاد می‌شود یک کمیته رسمی قیمت گذاری نسخ خطی باعنوان کنسرسیوم ملی بین کتابخانه ملی و کتابخانه‌های بزرگ کشور ایجاد و ماهانه جلساتی تشکیل شود و در جلسه ترکیبی از کارشناسان داخل سازمانی و بیرونی و نمایندگان و کارشناسان کتابخانه‌های رسمی حضور یابند تا قیمت نسخ خطی با لحاظ کردن همه جوانب قیمت گذاری فقط یک بار تعیین شود.
عظیمی تصریح کرد: وقتی درکنسرسیوم قیمت رسمی هر نسخه یا مجموعه‌ای مشخص شود، هر کتابخانه عضو کنسرسیوم با توجه به سیاست مجموعه سازی خود و با توجه به اعتبار بودجه‌ای داوطلب خریداری می‌شود. با اجرایی شدن این کنسرسیوم، ارتباط بین کتابخانه‌های بزرگ کشور برای خریداری نسخ خطی هماهنگ‌تر می‌شود و تصور رقابت بین کتابخانه‌ها برای خرید نسخ خطی (در نگاه بیرونی و نزد مالکان نسخ) از بین می‌رود و در مجموع خریداری نسخ خطی در کشور یکپارچه و هماهنگ می‌شود.
وی بیان کرد: وقتی کتابخانه‌های بزرگ کشور از طریق کنسرسیوم، نسخ خطی را خریداری کنند، یک نسخه دیجیتال در کتابخانه ملی نگهداری خواهد شد و اصل نسخه هم به آن کتابخانه‌ای که آن راخریداری کرده است، ارائه خواهد شد.
عظیمی گفت: در نهایت حتی اگر مالک نیز به قیمت کارشناسی کنسرسیوم رضایت ندهد، حداقل مطمئن خواهد بود که در جای دیگری قیمت متفاوت و بالاتر برای نسخه هایش پیشنهاد نخواهد شد.یکی ازمهمترین دستاورد‌های این طرح، افزایش اعتماد مالکان نسخ خطی به واقعی بودن قیمت نسخه‌هایش و نهایتاْ جلوگیری و کاهش خروج نسخ خطی از کشور خواهد بود. این کنسرسیوم جایگزین حراجی‌های موجود در کشور‌های اروپایی می‌شود.
انتهای پیام/