به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، خیلی از کلیه‌ها در درون خود سنگ دارند، اما علائمی بروز نمی‌دهند و شخص تا سال‌ها از وجود سنگ مطلع نمی‌شود یا از آن شکایتی ندارد. اما داستان دردناک و آزاردهنده سنگ کلیه از جایی شروع می‌شود که این ذرات رسوبی به‌هم فشرده که غالبا از جنس اگزالات کلسیم هستند، از کلیه خارج شده و وارد حالب شوند. آنجاست که درد ناشی از سنگ کلیه امان‌تان را می‌برد. البته داستان دردناک سنگ کلیه از یک بی‌توجهی ظاهرا ساده در سبک زندگی شروع می‌شود؛ از مصرف کم مایعات و کم‌تحرکی. حال اگر این عوامل با گرما و بالارفتن دما در تابستان و در واقع از دست رفتن بیشتر آب بدن توأم شود، خطر ایجاد سنگ کلیه نیز شدت می‌گیرد. خطر بروز سنگ کلیه در افراد مستعد در فصل تابستان موجب شد تا با دکتر حجت سلیمی، اورولوژیست گفتگو کنیم.
چرا خطر سنگ کلیه با افزایش دما به‌ویژه در تابستان بیشتر می‌شود؟
بدون شک در فصول گرم و با افزایش دما احتمال بروز سنگ کلیه بیشتر می‌شود. علت این است که بدن بیمار کم‌آب می‌شود و کلیه‌ها دیگر نمی‌توانند ادرار را به‌صورت رقیق دفع کنند. این مسأله باعث رسوب مواد اولیه سنگ‌ساز در کلیه‌ها می‌شود و این رسوب به هم می‌چسبد و به مرور زمان باعث تشکیل سنگ کلیه می‌شود. پس یکی از عوامل سنگ‌سازی افزایش دمای محیط، تعریق و کم‌آب شدن بدن است.
بیشتربخوانید
کسانی که مستعد سنگ کلیه هستند باید در فصل گرما چه موارد تغذیه‌ای و تحرکی را رعایت کنند؟
این افراد باید مایعات زیاد مصرف کنند تا ادرارشان رقیق باشد. البته این‌که حجم مایعات مورد نیازشان چقدر است، بستگی به میزان تعریق، تحرک و میزان از دست دادن آب بدن دارد. اما آنقدر باید آب مصرف شود که ادرار به رنگ زرد مایل به سفید باشد. در برخی افراد با مصرف پنج لیوان و در برخی دیگر با ده تا ۱۲ لیوان آب ممکن است این شرایط ایجاد شود.
نشانه مهمی که دلالت بر این دارد که کلیه‌ها کم‌آب نیستند، رنگ روشن ادرار است. البته افراد باید برای پیشگیری از کم‌آب شدن کلیه‌ها نکات تغذیه‌ای را رعایت کنند. از جمله آن‌که مصرف گوشت قرمز، نمک، شکلات، مغز‌های آجیلی، گردو و اسفناج مضر است و از لیموترش و گریپ‌فروت بهتر است استفاده کنند.
اولین و مهم‌ترین نشانه‌های سنگ کلیه چیست؟
بستگی به محل و اندازه سنگ دارد. معمولا سنگ‌هایی که داخل کلیه ایجاد می‌شود درد‌های شدیدی ندارند یا فرد فقط درد مبهمی در پهلو‌ها احساس می‌کند. به بیان دیگر کسانی که سنگ کلیه دارند ممکن است بدون علامت باشند؛ بنابراین توصیه می‌شود افرادی که سابقه فامیلی سنگ کلیه دارند به‌صورت دوره‌ای از این نظر بررسی شوند.
اما سنگ‌هایی که ریزتر هستند، حرکت می‌کنند و وارد کلیه می‌شوند، بیمار را دچار علائمی مانند درد شدید پهلو و کشانه ران، خون در ادرار و سوزش ادرار می‌کنند. اگر این سنگ‌ها کوچک باشند و حالب باریک نباشد ممکن است خودبه‌خود دفع شوند. اما اگر سنگ بزرگ و قطر حالب کم باشد، دفع سنگ باید از طریق جراحی صورت بگیرد.
مؤثرترین اقدامات اولیه و ثانویه برای پیشگیری از بروز سنگ کلیه چیست؟
یکی از اقدامات پیشگیری‌کننده در افرادی که مستعد سنگ‌سازی هستند این است که آب زیادی بنوشند. ثابت شده است نوع آبی که افراد مصرف می‌کنند فرقی ندارد و می‌تواند آب معدنی یا آب لوله‌کشی باشد. اما باید نکات تغذیه‌ای را نیز رعایت کنند.
نکته مهم دیگر آن که بیشتر سنگ‌ها اگزالات کلسیم هستند و بر خلاف تصور بسیاری از افراد، مصرف لبنیات در افراد مستعد سنگ کلیه مضر نیست و در حد معمول باید مصرف شود. مصرف متعادل لبنیات نیز باعث پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه می‌شود.
اما درمورد پیشگیری ثانویه، پیگیری دوره‌ای نیاز است. یعنی افراد باید چکاب و سونوگرافی شوند و رژیم‌شان را نیز رعایت کنند. وقتی سنگ‌سازی مکرر است به تعیین جنس سنگ و آزمایش ادرار از لحاظ شیوه‌های دفعی نیز نیاز است. برخی سنگ کلیه‌ها خاص هستند که در این موارد باید از دارو‌های خاصی استفاده شود.
آیا توصیه‌های طب سنتی در دفع سنگ کلیه مؤثر است؟
در کتب علمی بهره گیری از روش‌های طب سنتی در پیشگیری و دفع سنگ کلیه توصیه نشده است و اثر ثابت‌شده‌ای ندارد. البته فقط بر مصرف زیاد مایعات در طب سنتی تاکید شده است.
کدام دسته از مشاغل با خطر بیشتری از حیث بروز سنگ کلیه همراه است؟
مشاغلی که با گرمای زیاد همراه هستند، مانند نانوایی، آشپزی و کسانی که فعالیت شغلی‌شان کنار کوره‌هاست با خطر بیشتری از این حیث مواجه هستند. همچنین افرادی که به‌صورت طولانی پشت میز می‌نشینند و تحرک کمی دارند در خطر بیشتری از نظر ابتلا به سنگ کلیه هستند.
فردی که کلیه‌اش سابقه سنگ‌سازی دارد از روی چه نشانه‌هایی می‌تواند بفهمد کلیه‌اش دوباره شروع به سنگ‌سازی کرده است؟
سنگ‌های کلیه معمولا بی‌علامت هستند، مگر این‌که ابعاد سنگ زیاد باشد یا عفونی شود که با درد همراه خواهد بود. برخی علائم مثل ادرار خونی، عفونت‌های مکرر و درد‌های پهلو در کسانی که سابقه ابتلا به سنگ کلیه دارند ممکن است ناشی از تشکیل سنگ جدید باشد.
در مورد سنگ‌های حالب هم درد‌های شدید، تهوع، استفراغ، ادرار خونی و سوزش ادرار از علائم محسوب می‌شود. در این موارد شرایط به‌گونه‌ای است که بیمار حتما متوجه دفع سنگ خواهد شد. اما نکته خاموش این داستان مربوط به سنگ‌هایی است که در کلیه وکاملا بی‌علامت هستند. در چنین مواردی به هرگونه درد ناگهانی پهلو یا وجود خون در ادرار باید توجه و با مراجعه به پزشک علت آن را پیگیری کرد.
منبع: جام جم
انتهای پیام/