به گزارشگروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، پالایشگاهها و نفتکشهای ایران در دوران جنگ تحمیلی همواره در معرض خطر بودند. اما در سالهای پایانی جنگ، خلیجفارس جبههای جدید و حیاتی شد برای دفاع مقدس. رژیم بعثی عراق تأسیسات و کشتیهای نفتی ایران را هدف قرار میداد تا فروش نفت ایران را متوقف کند و ازنظر اقتصادی توان جنگیدن را از ایرانیها بگیرد. در سال 64 عراق سلاحهای جدیدی از فرانسه و آمریکا خرید و حمله به اقتصاد نفتی ایران وارد مرحله جدیدی شد. در مقابل، ایران که همواره تلاش میکرد نفتش را بفروشد از حق قانونیاش برای بازرسی کشتیها در تنگه هرمز استفاده کرد و حساسیتها بالا گرفت. کشورهای عربی حامی صدام و آمریکاییها هم آمدند به میدان و درگیریهای شدیدی در خلیجفارس و تنگه هرمز پدید آمد که تا پایان جنگ ادامه داشت و به «جنگ نفتکشها» معروف است. در این درگیریها به حدود 540 کشتی و ناو و ناوچه و شناور از انواع گوناگون حمله شد؛ و همینجا بود که برتری قایقهای تندرو معلوم شد.
از سال 64 آمریکا که قبلاً حدود 10 کشتی در منطقه داشت تعداد انواع شناورهایش را به 85 فروند رساند. بهتدریج، آتش جنگ بالا گرفت و خلیجفارس شد میدان نبرد 10 ناوگان دریایی کشورهای غربی و 8 ناوگان دریایی کشورهای منطقه که به همراه نیروهای بعثی همگی علیه ایران میجنگیدند. در این میان فروش نفت ایران و حفاظت از تأسیسات نفتی و اسکورت نفتکشها به کاری بسیار دشوار، حیاتی و روزمره برای رزمندگان ایرانی تبدیلشده بود. برای روشن شدن وضعیت فقط همین را بگوییم که اسکله نفتی خارک در طول جنگ بیش از 2800 بار هدف حملات موفق و ناموفق قرار گرفت!
از سوی دیگر پایداری اقتصادی ایران در جنگ به فروش نفت بستگی داشت؛ کاری که در میان آتشباری آنهمه دشمن در خلیجفارس، گاه ناممکن به نظر میرسید. بهویژه اینکه ایران از تسلیحات مؤثر برای نبرد دریایی بیبهره بود ولی غربیها وضعشان خوب بود و موازنه قدرت اصلاً وجود نداشت. بااینحال درگیری در خلیجفارس موضوعی روزمره بود و در پایان جنگ نفتکشها درنهایت 55 نفتکش به همراه تعدادی کشتی تجاری و نظامی غرق شدند یا بهکلی از کار افتادند. در چنین شرایطی پیروزی ایران تنها با تدبیر فرماندهان بزرگ و شجاعت رزمندگانی دلاور ممکن شد. بعثیها و دوستانشان نتوانستند جلوی فروش نفت ایران را بگیرند؛ ایرانیها با ایثار خونهای پاک، نفت را از میان آتش بهسلامت گذراندند و اقتصاد کشور را حفظ کردند.
تاکتیک اصلی ایران در جنگ نفتکشها استفاده از قایقهای تندرو بود؛ قایقهای معروف به «عاشورا» که درواقع قایق موتوریهای سادهای بودند که به مسلسل دوشکا و راکت انداز مجهز میشدند. تعداد زیاد این قایقهای تندرو و همچنین قدرت مانور بالایی که داشتند در کنار شجاعت سرنشینانشان برای دشمن کابوس بزرگی شده بود. رزمندگان ایرانی با شجاعت به ناوها و کشتیهای جنگی دشمن نزدیک میشدند تا شلیکهای دقیقتری داشته باشند.
در نخستین سال جنگ نفتکشها در برابر هر 6 حملهای که به شناورهای ایران میشد تنها یکی پاسخ داده میشد ولی با افزایش استفاده از قایقهای تندرو در سال 66 موازنه قدرت ایجاد شد و هر حملهای پاسخ داده میشد. در سال 67 نیز ایران دست بالا را داشت و هر حملهای را با یک یا 2 حمله پاسخ میداد. چنین موفقیتی ایده استفاده از قایقهای تندرو در خلیجفارس را جایگزین استفاده از ناوهای بزرگ و گرانقیمت کرد. میگویند نیروی دریایی سپاه درواقع بر اساس همین موفقیت شگرف و قدرت تاکتیکی کارآمد شکل گرفت و سالهای بعد نیز مسیری را در پیش گرفت تا از برتری قایقهای تندرو در آبهای سرزمینی ایران نهایت استفاده را ببرد. قایقهای تندرو در مقایسه با ناوهای بزرگ، بسیار ارزانترند پس میتوانند بسیار پرتعدادتر باشند. علاوه بر آن به دلیل سرعت و چابکی زیاد، قدرت تخریب مؤثر و امکان ضربههای مهلک به دشمن را در اختیار نیروهای نظامی ایران میگذارند.
پس از پایان جنگ تحمیلی قایقهای تندرو رها نشدند بلکه برنامههای دقیق و جدی برای توسعه فنی آنها در پیش گرفته شد. بهتدریج سلاحهای مخصوص آنها نیز بهروز و کارآمد شد. در قایقهای تندرو ایرانی برای راکت اندازها پایدارکنندههای هیدرولیکی و سامانه کنترل آتش طراحی شد تا شلیکهای دقیقتر و با برد بیشتر داشته باشند. توپهایی با کالیبر بزرگ و دقت بیشتر نیز روی این قایقها نصب شد تا قدرت آتششان بیش از قبل مایه ترس دشمن شود.
در سالهای اخیر با توسعه فناوری موشکی ایران قایقهای تندرو به انواع موشکهای کروز کوتاه برد و میان برد و همچنین انواع اژدرافکن مجهز شدند تا کار تمام شود! اطلاعات دقیق درباره قابلیتها و تعداد انواع شناورهای تندرو که در اختیار ایران است به دلایل نظامی منتشر نمیشود و دانستهها دراینباره به اعلام رسمی و صحبتهای فرماندهان نظامی و همچنین گمانهزنیهای کارشناسان نظامی متکی است.
درباره قایقهای تندرو موضوع مهم سرعت آنهاست؛ ایران سریعترین قایقهای تندرو نظامی دنیا را در اختیار دارد. سرعت برخی انواع قایقهای ایرانی به 90 نات معادل 166 کیلومتر بر ساعت هم رسیده است. برای مقایسه میتوان نسل جدید قایقهای تندرو ارتش آمریکا را مثال زد که بیشینه سرعتش 85 کیلومتر بر ساعت است. درحالیکه اغلب شناورهای تندرو جهان سرعتی بین 60 تا 120 کیلومتر بر ساعت دارند سپاه ایران در حال آزمایش قایقهای تندرو با سرعت 110 نات معادل 203 کیلومتر بر ساعت است! اینطوری است که در سالهای اخیر قایقهای تندرو ایران معروف شدهاند به «زنبورهای سرخ»؛ کوچک و سریع و زیادند و نیششان گزنده و مرگآور خواهد بود برای دشمن.
در این سالها ارتش ناوها و ناوچههای بزرگ را توسعه داد و تولید کرد و سپاه قایقهای تندرو را. در سالهای نخستین، تمرکز بر توسعه و بهبود قایقهای وارداتی بود و ازجمله این قایقها میتوان به قایق تندرو معروف به «تیر» اشاره کرد که نسخههای اولیهاش از کره شمالی خریداری شد و بعد در ایران توسعه و بهبود یافت و شد شناورهای کلاس «پیکاپ».
بر اساس قابلیتهای کلاس پیکاپ ازجمله توانایی اژدرافکنی، در ایران شناورهای کلاس ذوالفقار تولید شدند که سرعتشان به 100 کیلومتر بر ساعت میرسد.
شناورهای کلاس سراج هم ماجرای جالبی دارند. سال 88 ایران تعدادی از قایقهای «بلید رانر» را که درواقع قایقهای تندرو مسابقهای بودند، خریداری کرد. یک ناو نظامی آمریکا کشتی حامل این قایقها را تعقیب میکرد تا مانع ورود آن به آبهای ایران شود. اما سرانجام یگان اسکورت دریایی سپاه با قایقهای تندرو رفت به استقبال کشتی حامل بلید رانرها و کشتی نظامی آمریکایی طبق معمول دمش را گذاشت روی کولش و رفت! بلید رانرها به تجهیزات جنگی مجهز شدند و سراج نام گرفتند؛ سریعترین قایقهای تندرو ایرانی در دهه 80 که سرعتشان به 130 کیلومتر بر ساعت میرسید.
پسازآن شناورهای کلاس آذرخش از راه رسیدند که مجهز به انواع راکت و مسلسل و توپ هستند و گویا تعدادشان هم بالاست.
«یا مهدی (عج)» فصلی نو در قایقهای تندرو ایران است؛ شناوری با قابلیت کنترل از راه دور. این قایق 12 متری قابلیتهای تهاجمی شگرفی ازجمله سرعتبالا، توانایی حرکت در دریای مواج و راکت انداز دارد.
سال 85 که از قایق پرنده باور 2 رونمایی شد خیلیها ساخت آن را خارج از توان نیروهای نظامی ایران دانستند. ولی بعد که 12 فروند آنها تحویل نیروهای نظامی شد دیگر حرفی باقی نماند! باور 2 سرعتی بیش از 180 کیلومتر و ارتفاع پروازی چند ده متر دارد. هدف اولیه ساخت باور 2 عملیات شناسایی و گشت زنی بوده است اما قرار است به راکت و انواع موشک نیز مجهز شود.
از قایقهای تندرو ایرانی نسخههای متفاوتی برای عملیات در شرایط مختلف ساخته میشود. برخی شناورهای تندرو ایرانی از کلاسهای مختلف نیز برای خدمت در دریای خزر بهینهسازی شدهاند. قایقهای تندرو در کنار ناوها، ناوچهها و انواع شناورهای سنگین و نیمه سنگین برای ایران اقتداری در خلیجفارس به ارمغان آوردهاند که دیگر کسی جرأت حمله و حتی مقابلهبهمثل را هم ندارد. نمونهاش سرنگونی پهپاد آمریکایی که وارد حریم هوایی ایران شده بود و پاسخ آمریکا به این اقدام که «هیچ کاری» بود!
علاوه بر آن قایق های تندرو طی این سال ها به صورت مستقیم در تأمین امنیت مرزهای آبی ایران نقش داشته اند؛ نفتکشهای متخلف را توقیف کرده اند، بیگانگان را از مرزهای ایران دور نگه داشته اند و متجاوزان به حریم آبی سرزمین ایران را دستگیر کردهاند. خلیجفارس و تنگه هرمز امروز زیر سلطه شناورهای تندرو ایرانی است و آگاهی ناوگانهای دریایی خارجی حاضر در خلیجفارس نسبت به توانایی این قایقها امنیت دریاهای جنوب ایران و آبراهه بینالمللیاش را تضمین کرده است.
منبع: فارس
انتهای پیام/