به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دو ناو «جماران» و دماوند از سری محصولات پروژه موج، از جمله مهمترین دستاوردهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر و شاید به نوعی در حدود 4 دهه انقلاب هستند؛ دو شناوری که اولی در آبهای جنوب ایران و دیگری در دریای خزر به نگهبانی از منافع و مرزهای کشورمان مشغول بوده و تراز صنایع دفاعی کشورمان را ارتقاء داده اند.
 
در سالهای اخیر و با توجه به افزایش تجارب و دانش فنی متخصصان کشورمان، چندین ارتقاء مهم بر روی این دو ناو ایرانی صورت گرفته که موجب افزایش توان و قدرت رزمی این دو شناور شده است.
 
رادار عصر؛ چشم جدید جماران و دماوند
 
در چینش اولیه رادار برای شناور جماران، با یک رادار جستجوی سطحی و هوایی با ظاهری قدیمی رو به رو بودیم که از نظر ظاهری به رادار AWS-1 ساخت انگلستان شباهت فراوانی داشت که یک رادار 2 بعدی با بردی در حدود 100 کیلومتر است. اما خیلی طول نکشید تا جایگزین قدرتمند ایرانی این رادار به میدان پا بگذارد و در 6 آذر سال 1392 از رادار آرایه فازی فعال و سه بعدی عصر ساخت ایران رونمایی شد.
 

 
این رادار نخستین رادار سه بُعدی آرایه فازی ایران بود و می تواند اهداف را تا شعاع 200 کیلومتری کشف کند. از مهمترین ویژگی های این رادار، قابلیت کشف و رهگیری اهداف هوایی و سطحی، توانایی رهگیری 100 هدف به صورت همزمان و مقابله با جنگ الکترونیک است.
 

 
استفاده از فناوری آرایه فازی فعال، توان مقابله با اقدامات جنگ الکترونیک دشمنان را کاملا ارتقاء داده و باعث می شود تا اصطلاحا در محیط های «آلوده به جنگ الکترونیک» این نوع رادارها از شانس بقای بالاتری برخوردار باشند. این رادار پیشرفته ایرانی باعث افزایش جهش گونه توان شناسایی و کشف هدف در دو شناور «جماران» و «دماوند» شده است.
 
از استاندارد آمریکایی تا صیاد 2 ایرانی
 
یکی از مهم ترین مباحث در شناورهای رزمی، مسئله دفاع هوایی است. این دفاع هوایی معمولا به صورت چند لایه به وسیله موشک و توپهای ضد هوایی ایجاد می شود. در حقیقت تهدید هواپیماها و موشک های ضد کشتی از جمله بالاترین سطح تهدیدات برای شناورهای سطحی رزمی محسوب می شوند و نگاهی به تاریخچه جنگ های دریایی از زمان جنگ دوم جهانی تا به الان نشان می دهد که تهدیدات هوایی و موشک های کروز دلیل اصلی از دست رفتن شناورهای رزمی بوده اند.
 
در کشور ما در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، موشک هایی مثل سری سی کت ساخت انگلستان و یا استاندارد ساخت آمریکا خریداری و بر روی ناوهای نیروی دریایی ارتش نصب شدند و در زمان جنگ تحمیلی نیز مورد استفاده قرار گرفتند.
 
یکی از بحث ها و تحقیقات مهمی که طی سالهای اخیر در حوزه تجهیزات دریایی نیروهای مسلح کشورمان انجام شده، ارتقاء سامانه های پدافند هوایی است که جدیدترین و مهمترین آن، نصب سامانه های جدید روی شناور دماوند است. روزنامه خراسان در گفتگوی اخیر خود با فرمانده ناوشکن دماوند و در تشریح بازدید صورت گرفته از این شناور به این نکته اشاره کرده و به نقل از این فرمانده می نویسد:
 
«نکته دیگر اینکه، ناوشکن دماوند به سامانه موشکی صیاد2 نیز مجهز است. صیاد2، یک سامانه موشکی پدافند هوایی است که به منظور دفاع در برابر تهاجمات هوایی روی این ناوشکن نصب شده است. موشک صیاد 2 یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که براساس فناوری های روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند. این موشک دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت های عملیاتی بالاست که از قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل بهره می گیرد.»
 
در ابتدای به آب اندازی ناو جماران، مسئوان مربوطه خبر از نصب موشک های ضد هوایی «محراب» بر روی این شناور داده بودند و همین موشک بر روی شناور دماوند نیز در ابتدای کار نصب شده بود.
 

 
این موشک در حقیقت یک مدل ساخته شده از موشک آمریکایی سطح به هوای استاندارد SM-1 است که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی خریداری شده و بر روی تعدادی از شناورهای های نیروی دریایی نصب شده بود. برد موشک محراب در حدود 30 الی 40 کیلومتر تخمین زده می شود.
 
اما به موشک ایرانی صیاد 2 می رسیم. این موشک در سال 1392 رونمایی شده و این سامانه نیز در زمینه طراحی کلی از موشک آمریکایی استاندارد الگو گرفته است. این موشک در ابتدا به عنوان یک سامانه دفاع هوایی زمین پایه ساخته شده که به نظر می رسد حالا وارد عرصه نبردهای دریایی شده است. منتها تغییرات بسیار مشخصی از نمونه قبلی در این موشک دیده می شود.
 

 
موشک صیاد-2 هر چند تا نزدیک انتهای بدنه شباهت بسیاری به موشک‎های استاندارد/محراب دارد اما مهمترین تفاوت ظاهری آن در شکل بالک کنترلی نصب شده در انتهای بدنه است. تفاوت دیگر صیاد-2 با موشک‎های استاندارد موجود در ایران در طول آنها است که با توجه به فاصله نوک دماغه از بال و فاصله بالک از انتهای بال، موشک جدید باید در حدود 20 تا 25 درصد کشیده‎تر از نمونه آمریکایی بوده و در واقع به ابعاد نسل‌های جدید موشک استاندارد نزدیک است.
 
این موارد به علاوه تفاوت‎های موجود در اندازه و زوایای لبه حمله و فرار بال دو موشک با وجود مشابهت کلی طرح، نشان دهنده اجرای فرایند طراحی روی موشک ایرانی و نه یک مهندسی معکوس از طرح آمریکایی است.
 
همچنین هر چند از تصاویر نمی‎توان اطلاعات قطعی در زمینه قطر بدنه موشک بدست آورد اما به نظر می‎رسد در صورت بیشتر بودن قطر صیاد-2 از استاندارد این اختلاف بسیار اندک است هر چند که تأثیر آن روی برد موشک به دلیل ایجاد فضای بیشتر برای پیشران می‎تواند قابل توجه باشد.
 
بنا بر این با توجه به اینکه بر مبنای مقایسه با موشک‎های همرده احتمالاً باید برد موشک صیاد-2 در حدود 100 کیلومتر یا کمتر با بیشینه ارتفاع درگیری کمتر از 30 کیلومتر باشد، این موشک به خوبی بردهای متوسط و ارتفاعات بالا و متوسط را  پوشش می‎دهد.
 
البته اطلاعات دقیقی درباره سامانه های داخلی این موشک جدید ایرانی منتشر نشده است. سردار دهقان وزیر دفاع در مراسم رونمایی از این موشک این گونه می گوید: «این موشک دارای موتور سوخت جامد، با سیستم هدایت ترکیبی و قابلیت‌های عملیاتی بالا است. موشک صیاد 2 یک موشک پدافند هوایی برد متوسط و ارتفاع بلند است که براساس فناوری‌های روز دنیا طراحی شده و قادر است انواع بالگردها، هواپیماهای بدون سرنشین و اهداف با سطح مقطع راداری کوچک و دارای سرعت و مانور بالا را در محدوده عملیاتی خود منهدم کند. قابلیت بالای ضد جنگ الکترونیک و ردیابی خودکار و مستقل از دیگر ویژگی‌های این موشک پدافندی است»
 
به هر حال آنچه که مشخص است اینکه با توجه به بومی سازی کامل موشک صیاد 2، این موشک و رادار جدید تماما ایرانی توان رزمی شناورهای جدید نداجا را کاملا افزایش داده و اگرچه خبری رسمی مبنی بر نصب موشک های صیاد 2 بر روی ناو جماران منتشر نشده اما از نظر فنی این امر کاملا ممکن است و می توان اولین ناو بومی ایران را نیز با این موشک وطنی مسلح کرد و طرحی که با دماوند عملیاتی شده است را با جماران تداوم و ارتقاء بخشید.


منبع: مشرق

انتهای پیام/