به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
مشهد،
موسیقی مقامی در دیار خورشید سابقه دیرین دارد، تا آن جایی که مردم برخی کار‌های خود را با موسیقی پیوند می‌زدند که هویت و فرهنگ آن‌ها را از دیگر مناطق کشور جدا می‌کرد. خراسان رضوی مهد ترویج موسیقی و دوتار نوازی در کشور بوده و نوا‌های شیرین اساتید برجسته دیار خورشید در سرار دنیا طنین انداز شده و شکوه و عظمت فرهنگ ایرانی را به رخ جهانیان کشیده است.
دو تار بیشینه‌ای چند هزار ساله دارد و می‌توان آن را مادر تنبور و سه تار محسوب کرد. اگرچه دوتار از شرق خراسان سرچشمه می گیرد، اما دیگر شهر‌های کشور نیز نوازندگان به نامی در دل خود جای داده است.
در سال‌های اخیر و با ورود سبک‌های جدید موسیقی حیات این هنر اصیل در معرض آسیب قرار گرفته و کمتر می‌توان آواز دلنشین دوتار یار همراه و همیشگی مردمان خوش دل این خطه را شنید.
شهر مشهد نیز از گذشته محل فروش و نوازندگی دوتار بوده، اما این روز‌ها استقبال مردم از این موسیقی مقامی کوک نیست و دیگر رغبت چندانی برای این ساز ایرانی وجود ندارد.
کوک نبودن دوتار
غمخوار احمدی، دل بسته موسیقی مقامی است و باور دارد که پا نهادن در وادی موسیقی اصیل مقامی زحمت و رنج زیادی دارد و به آسانی مهیا نمی شود. در این خصوص باب گفتگو با استاد پیمان غمخوار احمدی این استاد ارزنده دوتار که توانسته در سال ۷۵ موسیقی فجر بخش جوان رتبه برتر و در سال ۷۹ در تک نوازی کرمان رتبه اول کسب کرده باز کردیم.
پیمان غمخوار احمدی استاد و سازنده ۴۳ ساله ساز دوتار از آشنای و علاقه خود به دوتار در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، می‌گوید: من در خانواده‌ای بزرگ شدم که موسیقی مقامی و دوتار به صورت ارثی به پدر بزرگم، عمو و پدرم رسیده است و من از ۱۴ سالگی وارد این حرفه شدم و ۲ سال است که ساز دوتار می‌سازم.
او بیان می کند: موزیکلوژیست‌ها بر این باورند که دوتار سابقه چندین هزار ساله دارد و مادر ساز‌های زهی زخمه‌ای در ایران است.
غمخوار احمدی با اشاره به دلایل استقبال کم مردم به دوتار می‌افزاید: یکی از عواملی که مردم کمتر به موسیقی مقامی علاقه نشان می دهند تغییر سلیقه مردم است به طوری که قدیم در منطقه خراسان فقط موسیقی که مردم گوش می دادن موسیقی منطقه خودشان بوده، ولی امروزه افراد به موسیقی‌های غربی و پاپ بیشتر گرایش پیدا کرده اند.
او در ادامه می‌گوید: پخش بیشتر موسیقی پاپ نسبت به موسیقی مقامی در رسانه‌ها خود یکی از عواملی است که مردم کمتر این نوع از موسیقی را بشناسند همچنین عدم سواد موسیقیایی مردم نیز باعث شده دوتار مظلوم واقع بشه به طوری که استاد پور عطایی که یکی از بهترین نوازنده‌ای دوتار در کشور است که کل دنیا کار‌های او را دنبال می‌کنند، ولی متاسفانه خود مردم ایران پور عطایی را نمی شناسند.
استاد و سازنده دوتار می‌افزاید: موسیقی مقامی بخشی از هویت فرهنگی ایران است و صدا وسیما می تواند در معرفی موسیقی مقامی هر منطقه نقش بسیار موثری داشته باشد.
غمخوار احمدی از مشکلات خود و هنرمندان این موسقی می‌گوید: یکی از مشکلات مهم موسیقی مقامی در بخش آموزشی است که متاسفانه کلاس‌های آموزشی دوتار هستند که مدرک آموزشگاه موسیقی از وزارت ارشاد ندارند و بدون مجوز در حال آموزش دادن اشتباه ساز دوتار هستند، همچنین درآمد پایین و امرار معاش سخت هنرمندان یکی دیگر از مشکلاتی هست که خیلی از هنرمندان مجبور شده اند دوتار را بذارند کنار و به دنبال کار دیگری باشند.
دوتار عشق می خواهد
فاطمه بابایی هنرجوی دوتار در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، بیان می کند: من از بچگی با ساز دوتار بزرگ شده ام و به دلیل علاقه زیادم به این موسیقی مقامی دو سال است که وارد عرصه این هنر شدم و به صورت جدی و حرفه‌ای دوتار را دنبال میکنم.
او که دانشجویی ادبیات است از دوتار می گوید: ساز دوتار سازی عارفانه بوده و مقام‌هایی که دارد پشت هر مقام آن یک دستان و تارخچه‌ای نهفته است که باعث تمایز آن نسبت به بقیه ساز‌ها شده است.
بابایی می‌افزاید:هدف من از یادگیری دوتار عشق و علاقه‌ای که به این ساز دارم و قصد دارم در کنار شغلی که انتخاب میکنم موسیقی را ادامه بدم.
دوتار اولویت فرهنگ وارشاد
موسیقی مقامی علاوه بر داوری دل و جان مردم که با عجین شده گذر زمان است که کار تو را می‌شنوند، اما وقتی گام هایت را با عشق و پشتکار برداشتی شیرینی اش چندین برابر می‌شود.
جواد روشندل رئیس امور هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی درباره دوتار در گفت و گو با خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
مشهد، می گوید: جایگاه دوتار از لحاظ اجتماعی و حضور در بین مردم در اکثر اجرا‌های گروهی ساز ثابت بوده همچنین این ساز الفت و همنشین آوا و ساز با نوازنده می‌باشد.
او می‌افزاید: موسیقی مقامی را می توان به دو بخش نوا و آوا تقسیم کرد که صاحب نوا دوتار و صاحب آوا نوازنده است، دوتار خودش به تنهای می‌تواند یک اجرا راد به تنهای پیش ببرد.
روشندل با اشاره به دلیل استقبال کم مردم به موسیقی مقامی اینطوربیان می کند: فرهنگ جامعه در حال تغیر و تحول اجتماعی می‌باشد که بخشی مربوط به تحولات زیست محیطی و بخشی تحول علمی است. عنصر موسیقی هم به عنوان عنصری از فرهنگ مانند سایر عنصرات دچار تحول می‌شود چه در موضوعات آوا چه در موضوعات نوا که به نوع ساز موسیقی برمی گردد.
رئیس امور هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان رضوی در ادامه می گوید: نوع سبک زندگی مردم یکی از دلایل استقبال کم رنگ مردم به موسیقی مقامی بوده به طوری که در گذشته، چون دوتار هم نشین و در خدمت کار و شغل مردم استقبال از آن زیاده بوده، ولی امروزه به دلیل مرفه نشینی و شهر نشینی گرایش به سمت موسیقی مقامی کم رنگ شده است. همچنین رسانه ملی تاحدودی در نوع فرهنگ سازی مردم می‌تواند تاثیر گذار باشد.
او با بیان اینکه هرچه باور‌های اجتماعی را تقویت کنیم میزان تاثیر گذاری کمتر می‌شود می‌افزاید: تکریم جایگاه سرآمدان و هنرمندان، پرداختن بیشتر در رسانه ملی، ایجاد جذابیت‌های جانبی برای اینگونه موسیقی، حفظ سیاست بخشی در فضا‌های مجاز از راهکار‌های برای جان گرفتن دوتار در استان می‌توان نام برد.
روشندل بیان می کند: پرداختن به موسیقی مقامی حفظ و حراست آن، اولیت اول وزارت فرهنگ و ارشاد و اداره کل فرهنگ وارشاد خراسان رضوی است همچنین توسعه و افزایش آموزشگاه‌های موسیقی مقامی از اولیت‌های ما بوده تا مردم قدرت انتخاب داشته باشند.
رئیس امور هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد خراسان می‌گوید: راز ماندگاری دو تار و موسیقی مقامی حمایت دستگاه‌های اجرای و میزان استقبال و مراجعه مردم به این ساز می‌باشد.
موسیقی مقامی، یادگار جلوه‌های زیبایی از فرهنگ دیرینه مشرق زمین است که از دگرگونی اعصار در امان مانده است. نغماتی در این موسیقی است که به عهده باستان برمیگردد وآنچه مد نظرهنرمندان و مردم سرزمین آفتاب است، ((مقام))می باشد که در باور مردم خراسان از شان و منزلت بالایی برخورده بوده و به دیده تقدس به آن می‌نگرندو تمام افراد جامعه در شکل گیری و نقل روایت آن سهم دارند؛ و اگر بخواهیم موسیقی مقامی دیار خورشید را بررسی کنیم باید پهنه این دیار را از کرانه‌های خزر تا پهنه‌های نسا و مرو و تا کویر‌های خراسان و هرات، مرز چین و هند را مورد کاوش قرار داد.
گزارشگر//حامد صبور
انتهای پیام/