در این‌باره لازم است تأکید کنم هنوز مستندات علمی قابل توجه و جدی ارائه نشده است که بتوانیم بروز توفان را با رخداد زلزله مرتبط بدانیم. البته برخی مطالعات به‌ویژه در تایوان نشان داده است بارندگی‌های شدید و با حجم بالا که در مدت کوتاه رخ می‌دهد، می‌تواند بروز زمین‌لرزه را در پی داشته باشد.
برای مثال در زلزله سال ۱۹۹۹ تایوان که با بزرگای ۳/۷ رخ داد، برخی محققان آن را به سیل و بارندگی وسیعی که شش ماه قبل از آن رخ داده بود مربوط دانسته‌اند. همچنین در مورد زلزله سال ۲۰۰۹ تایوان که با بزرگای ۷/۶ در آن کشور رخ داد نیز برخی محققان آن را پیامد بارندگی شدیدی ارزیابی کرده‌اند که دو سال پیش از این زلزله رخ داد. اما همه زلزله‌شناسان در این زمینه هم‌نظر نیستند.
زلزله‌شناسان مکانیسم رخداد زلزله پس از بارندگی شدید را این گونه توضیح می‌دهند که اگر حجم زیادی از بارندگی در فضایی محدود در جایی که یک گسل فعال عبور می‌کند اتفاق بیفتد، نفوذپذیری زمین و این آب وسیع که به زمین نفوذ می‌کند شبیه مخزن سد عمل کرده و زمینه‌ساز بروز نوعی زلزله القایی می‌شود.
نفوذ باران به طبقات زیرین زمین در چنین حالتی شبیه نوعی روغن‌کاری در صفحات زمین عمل می‌کند. بروز این اتفاق را در‌مورد زلزله‌های کوچک که در اعماق نه چندان پایین رخ می‌دهد را می‌توان محتمل دانست. اما در مورد زمین‌لرزه‌های متوسط و بزرگ که در اعماق هشت، ده و ۱۵ کیلومتری زمین اتفاق می‌افتد، توضیح فیزیکی ارتباط رخداد آن زمین‌لرزه‌ها با بارندگی‌های شدید بسیار دشوار است.
با توجه به این‌که زلزله ژاپن با بزرگای ۷/۵ از نوع متوسط بوده و همزمان با بارندگی رخ داده است، می‌توان آن را صرفا یک همزمانی ارزیابی کرد. تفکیک این موضوع که بروز یک زمین‌لرزه بزرگ در منطقه‌ای زمین‌لرزه‌خیز مانند ژاپن و تایوان لزوما پیامد بارندگی سنگین بوده است یا به صورت یک زلزله عادی رخ داده فرآیندی بسیار دشوار و توجیه علمی آن در شرایط کنونی امکان‌ناپذیر است.
نکته مهم دیگر‌ی که در فیلم‌های این توفان می‌بینیم، به وضوح ژاپنی‌ها در مقابله با پیامد‌های آن نسبت به توفان‌های مشابهی که در آمریکا در ماه‌های اخیر رخ داد آماده‌تر بودند. آن‌ها به خوبی نکات ایمنی و آسیب‌زا را پیش از رسیدن توفان مدیریت کرده و در کل بسیار آماده بودند. این درسی برای ما در ایران برای آمادگی در رویداد‌های مشابه می‌تواند باشد.
منبع: روزنامه جام جم
انتهای پیام/