به نوشته رویترز، در حالی که مقامات ایرانی بارها تأکید کردند که باید صادرات نفت و یا ارائه تسهیلات اعتباری قابل توجه جهت بهرهمندی از عواید اقتصادی برجام در سازوکار اروپایی اینستکس گنجانده شود، مقامات اروپایی نگران اقدامات آمریکا از جمله تحریم این سازوکار مالی هستند.
طرفهای اروپایی برجام پارسال پس از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق ضمن ابراز «تأسف» از اقدام واشنگتن مدعی شدند بهرهمندی ایران از مزایای اقتصادی برجام را تضمین میکنند. وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان سرانجام با صدور بیانیه مشترکی در بهمن ماه گذشته رسما ثبت یک کانال مالی ویژه برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس را اعلام کردند.
بیشتر بخوانید: طرح عوامفریبانه فرانسه برای نجات برجام
بنابر ادعای آنها، هدف بلندمدت اینستکس (INSTEX) گشایش کانالهای اقتصادی برای کشورهای ثالثی است که تمایل به تجارت با ایران دارند. آنها طی هفتههای گذشته نیز مدعی راهاندازی رسمی این سازوکار مالی شدند، اما بنابر گفته مقامات کشورمان، با گذشت چند ماه از ثبت این سازوکار مالی، هیچ اقدام موثر و عملی در زمینه روابط تجاری ایران و اروپا صورت نگرفته است. اکنون نیز نسبت به تحریمشدن اینستکس از سوی آمریکا ابراز نگرانی میکنند.
یک دیپلمات اروپایی در مصاحبهبا رویترز با ادعای تلاش اروپا برای حفظ برجام گفت: «در آستانه توافق هستیم. پیام روز دوشنبه (وزرای خارجه اتحادیه اروپا) اتحاد و همبستگی اتحادیه (برای حفظ برجام) را نشان خواهد داد، اما به صورت روشن از ایران نیز میخواهیم که به مسیر اصلی (برگشت تعهدات هستهای) بازگردد. در حال حاظر هیچ چیزی قابلبرگشت نیست، بنابراین فضای بیشتری برای دیپلماسی نداریم».
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا ۱۸ اردیبهشت پارسال به صورت یکجانبه و بدون دلیل خاصی از برجام که مورد تأیید جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل بود خارج شد و اعلام کرد کارزار فشار حداکثری علیه ایران را به راه خواهد انداخت تا صادرات نفت تهران را به صفر برساند و آن را مجبور کند بار دیگر به میز مذاکره بیاید تا «توافق بهتری» برای آمریکا رقم بخورد.
یک سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای با ایران و همچنین بدعهدی طرفهای دیگر برجام به ویژه کشورهای اروپایی، سرانجام حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان ۱۸ اردیبهشت امسال در پاسخ به این گونه اقدامات، از توقف فروش مازاد اورانیوم غنی شده و آب سنگین خبر داد. بر این اساس، ایران در نخستین گام اقدام برجامی خود محدودیتهای مربوط به ذخیرهسازی آب سنگین و اورانیوم غنیشده را کنار گذاشت. در عین حال، ایران تهدید کرد که در مرحله بعد پس از اتمام مهلت ۶۰ روزه به اروپا برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی خود، توقف بخشهای دیگری از توافق هستهای را در دستور کار قرار خواهد داد که هفته گذشته این تهدید را اجرایی و همچنین تأکید کرد اگر اروپا تا دو ماه دیگر همچنان به تعهدات برجامی خود عمل نکند، بخش دیگری از تعهدات برجامی را کنار میگذارد.
وزارت امور خارجه کشورمان در اردیبهشتماه سال جاری با ارسال نامهای به شرکای اروپایی برجام و همچنین فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هشدار داد که چنانچه کشورهای اروپایی در یک بازه ۶۰ روزه طبق تعهدات خود شرایط فروش نفت و انجام امور بانکی ایران را تسهیل نکنند، ایران گام دوم خود را برای کاهش تعهدات در برجام عملی خواهد کرد.
با توجه به پایان مهلت ۶۰ روزه اروپا، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان، یکشنبه گذشته در نشستی خبری اعلام کردند که ایران در راستای اجرای گام دوم برجامی خود و در چارچوب حقی که در این توافق وجود دارد، از سطح مجاز ۳/۶۷ درصدی برای غنیسازی اورانیوم عبور خواهد کرد.
انتهای پیام/