به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ، انتخابات به مثابه ابزاری برای تعیین نمایندگی و توزیع و انتقال قدرت، از اهمیت ویژه‌ای در نظام حقوقی کشورهای مختلف برخوردار است، از این رو قالب کشورها به منظور مدیریت امور انتخاباتی، بر اساس اوضاع و احوال اجتماعی و سیاسی خود، سازوکارهای مختلفی را برگزیده‌اند.
تاسیس قانون انتخابات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و اصلاحات متعدد بعدی آن، در همین راستا انجام شده است. موضوع استانی شدن انتخابات نیز یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در دوره ی اخیر قانونگذاری در همین خصوص بوده است. بحث و مجادله در خصوص ابعاد و آثار مختلف این طرح‌ها، نخستین مرتبه در پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی آغاز شد و پس از طی فراز و فرودهای فراوانی در مجالس بعد هیچ گاه به سرانجام نرسید.
با نزدیک شدن انتخابات مجلس دوباره برخی از نمایندگان به سراغ بررسی مجدد طرح استانی شدن انتخابات در مجلس رفتند. یکم آبان ماه ۱۳۹۷ بود که سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از امضای طرح یک‌فوریتی استانی شدن انتخابات مجلس با امضای ۱۲۱ نماینده خبر داد. بعد از آن در جلسه علنی روز چهارشنبه ۱۹ دی، مجلس با ۱۵۵ رای موافق، ۶۴ رای مخالف و دو رأی ممتنع از مجموع ۲۳۱ نماینده حاضر به تصویب نمایندگان رسید. در صورت نهایی این طرح، انتخابات مجلس استانی – شهرستانی برگزار می‌شود، البته نمایندگان شرط کردند تا برخی نقایص آن در کمیسیون شورا‌ها برطرف شده و بررسی‌های بیشتری درباره آن صورت گیرد.
طراحان این طرح، از طریق تغییر حدود و مقیاس حوزه های انتخابیه از سطح فعلی شهرستان ها به سطح استان، در صدد رسیدن به اهدافی از جمله ارتقای سطح کیفی مجلس، ارتقای فرهنگ تحزب، افزایش میزان مشارکت مردم و احزاب در انتخابات، کاهش تخلفات انتخاباتی نظیر خرید و فروش رأی ،کاهش رقابت های خشونت آمیز فرقه ای و قومی و نهایتا دستیابی به نظام انتخاباتی عادلانه تر هستند. علیرغم مزایا و محاسن ذکر شده از سوی موافقان، معایب و کاستی های فراوانی نیز از جانب مخالفان مطرح شده که هر یک در جای خود قابل تأمل اند و نشان می دهد که برخلاف داشتن اهداف خوب و عادلانه، ناعادلانه متعددی نیز به دنبال خواهد داشت.
نیرومند نماینده سابق شهرستان نهبندان در مجلس شورای اسلامی درباره ارائه مجدد طرح استانی شدن انتخابات گفت: این طرح از مجلس پنجم مطرح شده و بعضا از سوی نمایندگان مجلس نیز تصویب شده است ولی تاکنون نتوانسته از مرحله طرح فراتر رود و به قانون تبدیل شود.
وی با بیان اینکه این طرح موافقین و مخالفان خود را دارد، افزود: به اعتقاد من« اگر نکات ضعف قانون گذاری انتخابات در جهت مشارکت بیشتر مردم در انتخاب نماینده شان، اصلاح شود طبیعتاَ طرح می تواند با نگاه مثبت ارزیابی شود».
به گفته نیرومند وضع قوانین برای رفع مشکلات کشور در سطح کلان یکی از مهم ترین دلایل طراحان برای ارائه طرح استانی شدن انتخابات است.
نماینده سابق شهرستان نهبندان معتقد است « پرداختن نمایندگان به امور اجرایی یکی از معضلات سیستم فعلی برگزاری انتخابات است. این امر موجب می شود گاهی کاندیداها وعده و وعیدهایی که حتی امکان اجرایی شدن آن نیست به مردم دهند و از این طریق وارد مجلس شوند».
وی ادامه داد: اکنون هدف ما این است مجلس را در مسیر وظایف اصلی اش قرار دهیم و از پرداختن به اموری که ارتباط چندانی با وظایفش ندارد آن را منع کنیم.
نیرومند با بیان اینکه هنوز فرصت قضاوت و داوری برای رسیدن به اینکه آیا طرح استانی شدن انتخابات مجلس می تواند اهداف طراحان را محقق کند یا نه؟ وجود دارد، اظهار کرد: طرح حاضر برای استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی از طریق تغییر و تعیین حدود جدید حوزه‌های انتخابیه در پی کسب اهدافی نظیر ارتقاء سطح کیفی مجلس، افزایش میزان مشارکت عمومی در انتخابات و جلوگیری از وقوع برخی تخلفات همچون خرید رای است.
وی گفت: موافقان این طرح معتقدند که نمایندگان با استانی شدن انتخابات از پرداختن به وظایف منطقه ای و بخش منع می شوند و تلاش خود را در جهت رفع مشکلات در سطح کلان و ملی معطوف می کنند.
از دیگاه موافقان اجرای این طرح باعث تقویت نقش شوراهای اسلامی شهر و روستاها می شود و از سوی دیگر تنش های قومی و قبیله ای و نگاه منطقه ای را در کشور کاهش می دهد.
نماینده سابق نهبندان ادامه داد: از سوی دیگر مخالفان طرح استانی شدن در مجلس شورای اسلامی تاکید دارند این طرح سبب توسعه شهرهای بزرگ می شود و شهرها و روستاهای کوچک از مسیر پیشرفت و تحول دور می مانند .
از طرف دیگر این طرح باعث افزایش شکاف و تنش های اجتماعی می شود و همچنین مشارکت مردم در انتخابات کاهش می یابد.
نیرومند افزود: افزایش هزینه های انتخابات یکی دیگر از مسائلی است که مخالفان این طرح بیان می کنند.
به گفته وی عدم توجه به مناطق دور از مرکز یکی دیگر از نکات منفی است که در مورد طرح ذکر می کنند زیرا این عامل باعث محور شدن کانون های قدرت برای راهیابی افراد به مجلس شورای اسلامی می شود.
نماینده سابق نهبندان در مجلس ادامه داد: از دیگر ابهامات این طرح این است اگر در تیم برگزاری انتخابات تخلفی صورت گیرد و انتخابات باطل شود یا به میان دوره ای کشیده شود آن وقت در طرح مشخص نیست که در این صورت چه اتفاقی باید صورت گیرد.
از سوی دیگر طبق این طرح تعداد کاندیداها بیشتر می شود و سبب عدم شناخت کافی از سوابق نامزدهای انتخابی می شود بنابراین نمی توانند ذیل کاندیداهای دیگر کاندیدای اصلح را انتخاب کنند.
امینی نماینده سابق شهرستان قائن در ارتباط با طرح استانی شدن انتخابات معتقد است « این طرح باعث می شود نمایندگانی وارد مجلس شوند که دارای سطح نگرش بالایی باشند تا تصمیماتی جامع و ملی اتخاذ شود ».
وی معتقد است با اجرایی شدن طرح استانی انتخابات، مباحثی که در مجلس مطرح می شود از جامعیت بر خوردار می شود برخلاف دوره های گذشته که هر نماینده موضوع های متفاوتی بیان می کنند به عنوان مثال گروهی مشکلات منطقه ای و گروهی مشکلات ملی را مطرح می کنند.
امینی با بیان اینکه طرح استانی شدن انتخابات دارای مزایایی است افزود: با اجرای این طرح شهرستان های کوچک و حوزه های انتخاباتی کوچک از یک نماینده مستقیم محروم می شوند.
مجلس همانطور که امام امت فرمودند «مجلس در رأس امور است و باید نمایندگانش چیکده ی مردم غیور و متمدن ایران باشند و بتوانند نمایندگی جمهوری اسلامی ایران باشند».
امیدوار هستم که این طرح بدون هزینه ای بررسی شود و آنچه مصلحت کشور است به تصویب برسد.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی در این رابطه اظهار داشت: کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی به تصویب و در کمیسیون مورد بررسی قرار گرفته و در نوبت بررسی در صحن مجلس قرار دارد و احتمالاً بعد از بررسی لایحه بودجه به صحن برود.
وی با بیان اینکه در این طرح تعداد نمایندگان کاهش نخواهد یافت، گفت: در صورت تصویب طرح برای مثال خراسان‌جنوبی یک حوزه انتخابیه می‌شود و فرد برای حوزه انتخابیه استانی وارد مجلس خواهد شد.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به موافق بودن با این طرح، تصریح کرد: یکی از فواید این طرح این است که نمایندگان را در حوزه استانی پاسخگو می‌کند
فرهاد فلاحتی ادامه داد: از دیگر مزایای این طرح این است که رقابت‌های غلط بین شهرستان‌ها در یک استان رفع می‌شود و یک نماینده پروژه‌ها را برای استان خود در نظر می‌گیرد و از انجام پروژه‌های مشابه خودداری و برنامه‌ها بر اساس منفعت کل استان تنظیم خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه گاهی از نمایندگان انتظار وظایف دستگاه‌های اجرایی مانند آسفالت و جدول‌گذاری خیابان‌ها می‌رود، خاطرنشان کرد: در صورت تصویب نمایندگان از ورود به مسائل جزئی رها می‌شوند و وقت نمایندگان بیشتر برای منافع ملی صرف خواهد شد.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی با اشاره به بالا رفتن مشارکت اجتماعی در این طرح، افزود: این طرح یک گام برای کارآمد شدن بیشتر مجلس شورای اسلامی است .
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی نیز اظهار داشت: طرح استانی شدن انتخابات مجلس باعث رشد و توسعه متوازن و همه‌جانبه استان‌ها خواهد شد نظر افضلی عنوان داشت: کلیات طرح استانی شدن انتخابات مجلس رأی آورده است.
افضلی نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی افزود: موافق اجرایی شدن این طرح بوده‌ام چراکه این طرح بسیاری از مسائل در راستای توسعه استان‌ها را حل خواهد کرد
نماینده مردم نهبندان و سربیشه در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در صورت تصویب این طرح یک نماینده علاوه بر حوزه انتخابیه، خود را در قبال استان نیز بیشتر مسؤول می‌داند و تلاش برای کل استان صورت خواهد گرفت.
افضلی ادامه داد: این طرح باعث رشد و توسعه متوازن و همه‌جانبه استان‌ها خواهد شد.
نماینده مردم طبس، فردوس، بشرویه و سرایان نیز با اشاره به طرح استانی شدن انتخابات در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در این طرح نقاط مثبت و منفی وجود دارد که باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
امیرحسنخانی افزود: یکی از نکات منفی که در این طرح وجود دارد این است که ارتباط مردم با نمایندگان قطع و یا کم خواهد شد و نمایندگان کارهای جزئی را پیگیری نمی‌کنند.
وی با اشاره به اینکه مردم درد و دل خود را به نمایندگان می‌گویند، خاطرنشان کرد: باید یک ارتباط سیستمی بین مسؤولین و مردم برقرار کنیم چراکه شکاف بین مردم و مسؤولین به نفع کشور نیست.
نماینده مردم طبس، فردوس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مقام معظم رهبری به بحث ساده‌زیستی مسؤولین تأکید دارند و یکی از مباحث این ساده زیستی دسترسی راحت مردم به مسؤولین است تا افراد درد دل و مسائل خود را مطرح کنند و مطمئناً با این صحبت بسیاری از مسائل حل می‌شود.
امیرحسنخانی عنوان کرد: در بین ارتباط مردم با مسؤولین، نمایندگان قسمتی از خلأ را پوشش می‌دهند و در صورت تصویب این طرح به عقیده من این فاصله بین مردم و مسؤولین بیشتر خواهدشد.
وی بیان کرد : اینکه نمایندگان بیشتر به کارهای ملی و کلان رسیده و تمرکز بر روی کارهای ملی بیشتر شود بسیار خوب است و از نقاط مثبت این طرح است.
نماینده مردم طبس، فردوس، بشرویه و سرایان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بحث مشارکت در انتخابات در این طرح باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد، گفت: سازمان‌هایی که نظرسنجی می‌کنند باید بیشتر نظر مردم را بررسی کنند و با نظر مردم جلو برویم.
امیرحسنخانی با تأکید بر اینکه رسانه‌ها باید بیشتر به این موضوع بپردازند و نظر مردم را جویا شوند، افزود: طرح مطرح‌شده باید پخته شود چراکه هنوز خام است و علیرغم اینکه بارها مطرح‌شده ولی هنوز از پختگی کافی برخوردار نیست.
وی ادامه داد: از امضاکنندگان طرح بودم اما هنوز در حال بررسی نقاط مثبت و منفی این طرح هستیم و مطمئناً این طرح باید بررسی بیشتری شود.
نماینده مردم بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: طرح استانی شدن انتخابات مجلس مزایا و معایبی دارد و طرح قبلی، قبلاً توسط شورای نگهبان رد شده اما اکنون طرح جدید با رفع برخی از مشکلات مطرح‌شده است.
حجت‌الاسلام سیدمحمدباقر عبادی افزود: با استانی شدن انتخابات مجلس نگاه‌های کلان‌تری شکل می‌گیرد و نمایندگان در حین اینکه نماینده شهر هستند کل استان را نیز باید در نظر داشته باشند.
نماینده مردم بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این طرح باعث خواهد شد که نگاه‌های تنگ‌نظرانه در برخی مناطق و یا نگاه‌های منطقه‌ای کاهش و همه برای توسعه تمام استان تلاش خواهند کرد.
عبادی عنوان داشت: فرد برای رأی گرفتن از کل استان باید قابلیت‌های بیشتری داشته باشد و در نتیجه این طرح می‌تواند باعث افزایش توانمندی مجلس شود.
وی ادامه داد: با تصویب این طرح نمایندگان از جزئی‌نگری رها می‌شوند و بحث‌های کلان بیشتر پیگیری خواهد شد و این موضوع از مزایای این طرح عنوان می شود.
نماینده مردم بیرجند، خوسف و درمیان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه برخی منتقدین می‌گویند که مشارکت مردم شاید کاهش یابد، گفت: افراد موافق این طرح معتقد هستند که این طرح باعث تقویت احزاب و پاسخگویی بیشتر احزاب خواهد شد.
عبادی یادآور شد: فعلاً فوریت طرح آورده و به کمیسیون رفته است و باید ابعاد طرح در همه مسائل کاملاً بررسی شود و در آن صورت است که در صورت عدم مغایرت با قانون اساسی رأی خواهد اورد.
اکنون باید منتظر بود و دید که آیا طرح استانی شدن انتخابات بازهم به مانند ادوار گذشته در پیچ و خم نظرات متفاوت نمایندگان مجلس بدون تعیین و تکلیف باقی می ماند یا اینکه اصرار برخی نمایندگان تکلیف این طرح چندساله را روشن می کند.
انتهای پیام /
گزارش از اکبرآبادی