نقش جوانان در عرصههای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و غیره جامعه بر هیچکس پوشیده نیست و باید همه مسئولان بدین امر توجه و امکانات لازم برای بالندگی هرچه بیشتر آنان را فراهم کنند.
در جوامع کمتر توسعه یافته به دلیل نبود توجه، بسیار سرخورده میشود. گاهی این سرخوردگی تا جایی ادامه پیدا میکند که برای جامعه خود تبدیل به یک بحران میشود. در جوامع امروزی در مسیری قرار میگیرد که به یک دو راهی ختم میشود. قدم در راه اول گذاشتن و پیمودن آن در نهایت منجر به "فرصت سازی" و قدم در راه دوم گذاشتن و پیمودن مسیر آن منجر به "فرصت سوزی" میشود.
کشورهای پیشرفته امروزی از نقش و تأثیر آنها در جامعه غافل نیستند، مهارت آموزی آنها از همان ابتدا در مدارس و دانشگاهها انجام میشود و در نهایت هنگامی که پا به عرصه اقتصاد و مدیریت و اداره خانواده میرسند، انسانهایی توانمند در این بخشها هستند. این دسته از انسانهای توانمند، میتوانند تحولی شگرف در عرصههای مختلف یک کشور بوجود آورند. آنان را اینگونه معنی میکنند، حد فاصل نوجوانی تا پیری! بله. آنها جوانان هستند.
واگذاری مسئولیتها به جوانان همواره سفارش شده است، برای درک این موضوع به دو مثال استناد میکنیم.
مثال اول؛ پیامبر اکرم (صل الله وعلیه وآل وسلم) از جوانان برای مسئولیتهای اجتماعی استفاده میکردند و در جنگها و کارهای آموزشی، از نظریات جوانان بهره میجستند، هر چند بعد از مشورت، خود تصمیم میگرفتند. پیامبر (ص) دیدگاه جوانان را در جنگ احد، درباره جنگ و دفاع در خارج از شهر مدینه میپذیرند و در واپسین روزهای زندگانی، اسامه فرزند زید را که هجده بهار از عمر او میگذشت را به فرماندهی ارتش اسلام منصوب میکند که با لشکر روم، بزرگترین ارتش دنیای آن روز، وارد جنگ شوند و سرپیچی از دستورات او را مستحق لعن و نفرین میداند و مثال دوم؛ سخنان رهبر انقلاب اسلامی درباره اهمیت نقش جوانان در آینده کشور است که ایشان در این باره میفرمایند:
«دانشجویان و دانشآموزان که جوانان فعال در عرصه علم و دانش و معرفت هستند، خود را برای آینده اداره کشور در لایههای مختلف آماده میکنند، در واقع آنها امیدهای آینده ملت و جامعه هستند، این کشور و این ملت و این نظام برای آینده خود نیاز به این جوانان دارد.
پس یکی از عناصر اصلی برای عزت و تأمین آینده هر کشور، جوانان مشغول به تحصیل امروز هستند. هرچه تحصیل، کارکرد، پرورش فکری، اخلاقی و دینی آنان بهتر و بیشتر باشد، آینده کشور از همه نظر بیشتر تأمین است.
با توجه به اهمیت نقش جوانان در اداره امور و اعتلاء ایران اسلامی، هنوز برخی از مدیران و مسئولان کشور از نقش آنها و اهمیت بکارگیری جوانان در ردههای مختلف مدیریت کشور غافل هستند. در گزارش ذیل به بحث مشکلات جوانان و نقش و سهم آنها در سیاستهای وزارت ورزش و جوانان پرداختهایم، گزارشی که به تشریح جایگاه جوانان در سیاستهای این وزارتخانه خواهد پرداخت.
نام: وزارت ورزش و جوانان، تاریخ تولد:۸/دی ماه/ ۱۳۸۹
در دوره دهم ریاست جمهوری طبق ماده ۵۳ قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، با نیت کوچک سازی دولت و کاهش تعداد وزارتخانهها به ۱۷ وزارتخانه، ادغام برخی از وزارتخانهها با هم آغاز شد. وزارت ورزش و جوانان را میتوان فرزند دو سازمان ملی جوانان و تربیت بدنی دانست. مراحل تشکیل این وزارتخانه با حواشی بسیاری همراه بود که در نهایت تشکیل این وزارتخانه در مجلس هشتم به ریاست علی لاریجانی نهایی و تصویب شد.
اهداف؛ توسعه ورزش/ اعتلاء جوانان
اهداف کلی وزارت ورزش و جوانان را میتوان به دو گروه توسعه ورزش در کشور و اعتلاء زندگی جوانان تقسیم بندی کرد.
در بخش ورزش، این وزارتخانه با ۱۲ هدف کلی شروع به فعالیت کرد، از اهم این دوازده هدف میتوان به مواردی چون، همگانی کردن ورزش در سطح کشور، ارتقاء سطح ورزش قهرمانی برای دستیابی به سکوهای جهانی، تعمیم ورزش به روستاها و مناطق عشایری اشاره کرد.
دیگر هدف این وزارتخانه رسیدن به امور جوانان است، این اهداف را میتوان به ۱۱ سرفصل تقسیم بندی کرد که از مهمترین آن میتوان به ارائه شیوه مناسب برای شناخت و بهره وری استعدادها، ساماندهی مراکز مشاوره، مطالعه و پژوهش در بخش نیازهای جوانان، مطالعه و بررسی ازدواج جوانان اشاره کرد.
وزیران این وزارتخانه تا به امروز
وزارت ورزش و جوانان را میتوان جزء آندسته از وزارتخانههایی قرار داد که از ابتدای تشکیل تا به امروز موضوع انتخاب وزیر برای آن جزء یکی از چالشهای دولت بوده است، نخستین وزیر معرفی شده برای این وزارتخانه محمد عباسی در دولت دهم بود که از مرداد سال ۹۰ تا مرداد سال ۹۲ منسب دار این وزارتخانه بود.
بعد از محمد عباسی نوبت به رضا صالحی امیری رسید که از مرداد ۹۲ تا آبان ۹۲ سرپرستی این وزارتخانه را بر عهده بگیرد، بعد از رضا صالحی امیری نوبت به محمد شریعتمداری بود که سرپرست این وزارتخانه شود. محمود گودرزی وزیر پیشنهادی حسن روحانی برای این وزارتخانه بعد از کسب رأی اعتماد از مجلس به عنوان وزیر این وزارتخانه منصوب شد تا سایه سرپرست از سر این وزارتخانه برداشته شود و وزارت ورزش و جوانان صاحب وزیر شود.
بعد از استعفای محمود گودرزی در سال ۹۵، اداره امور این وزارتخانه به نصرالله سجادی به عنوان سرپرست این نهاد سپرده شد. حسن روحانی مسعود سلطانی فر رابه عنوان وزیر پیشنهادی خود برای وزارت ورزش و جوانان در آبان ۹۵ به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد و پس از کسب رای اعتماداز مجلس شورای اسلامی، مسعود سلطانی فر تا به امروزبه عنوان وزیر ورزش و جوانان منسب دار این وزارتخانه است.
این همه تغیر، بلای جان جوانان
کارشناسان و نمایندگان مجلس، این تغییر و تحولات گسترده در وزارت ورزش و جوانان را ناشی از حساسیت این وزارتخانه میدانند. این حساسیت به این دلیل است که وزارت ورزش و جوانان از دو سازمان، ملی جوانان و تربیت بدنی تشکیل شده است. در برخی از این تغییرات نیز میتوان به وضوح رد پایی از دوستی و دشمنی جناحهای سیاسی موجود در کشور را دید.
در بسیاری از موارد هم این تغییرات خارج از مقوله سیاست است. به عنوان مثال، پروژه استعفای محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان از اختلاف وی با رئیس فدراسیون فوتبال نسبت به رفتار او با سرمربی اسبق تیم ملی شروع شد. مجادلهای که در ادامه به بحث مستقیم گودرزی- کی روش تبدیل شد.
از جمله مواردی که برای تغییر وزرا ملاک قرار میگیرد، مدیریت و نتایج سازمانهای تابعه است. شاید با استناد به همین دلیل میشد عملکرد محمود گودرزی را قابل قبول بدانیم، اما دلیل استعفای محمود گودرزی عملکرد سازمانهای تابعه نبود. از دیگر علتهای این استعفا و تغییرات در دوره محمود گودرزی میتوان به نداشتن محبوبیت در بین دیگر اعضاء کابینه دولت اشاره کرد.
گلایه محمود گودرزی از تحقق نیافتن بودجه، به آخرین گلایه وی در دوره خدمت او در وزارت ورزش و جوانان تبدیل شد.
از دیگر اقداماتی که موجب تغییرات در این وزارتخانه شد بحث جوانان بود، با ادغام سازمان تربیت بدنی و سازمان ملی جوانان موضوع رسیدگی به امور جوانان زیر سایه ورزش قرار گرفت و از نظر پنهان شد. تا جایی که امروز شاهد هستیم، وزارت ورزش و جوانان از اختصاص بودجه مورد نیاز، جهت اجرای طرحهای تدوین شده سازمان ملی جوانان غافل شده است.
از جمله این برنامهها و وظایف که به دلیل کسری بودجه مسکوت مانده یا با سرعت کمی در حال توسعه و اجراست، میتوان به ارائه شیوههای مناسب برای استفاده بهینه از استعدادها و تواناییهای جوانان و بهره گیری بیشتر از امکانات و منابع دستگاههای اجرایی ذی ربط اشاره کرد، از دیگر این طرح ها، طراحی و مدیریت برنامههای ملی ویژه و نمونه سازی فعالیتهای مربوط به جوانان با همکاری دستگاههای اجرایی اشاره کرد.
سهم جوانان از بودجه وزرات ورزش و جوانان در سال ۹۷-۹۸
کل بودجه وزارت ورزش و جوانان در سال ۱۳۹۶، ۱.۰۳۹ میلیارد و ۶۲۶ میلیون تومان بود. این در حالی است که بودجه پیشنهادی دولت برای این وزارتخانه در سال ۹۷، ۸۲۸ میلیارد و ۱۷۹ میلیون تومان است.
اما سئوال اینجاست که چه میزان از این بودجه در سال ۹۷ تحقق یافته است و چه میزان از بودجه تحقق یافته صرف جوانان و حل مشکلات آنها شده است؟
محمدمهدی تندگویان معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بودجه امسال این معاونت نسبت به سال گذشته ۳ برابر شد که نیمی از این مبلغ تا کنون محقق شده است. تحقق نیافتن تمام بودجه پیش بینی شده ما از سوی دولت در سال ۹۷ مشکلی است که گریبان تمام وزارتخانهها و نهادهای دولتی را گرفته است.
وی ادامه داد: اعتبار پیش بینی شده ما در سال ۹۷ مبلغی حدود ۷۰ میلیارد تومان بود که از این مبلغ چیزی حدود ۳۵ میلیارد تومان تا به امروز تحقق یافته است که سهم هر استان مبلغی بالغ بر ۱ میلیارد تومان میشود که این مبلغ بسیار ناچیز است.
معاونت ساماندهی امور جوانان در ادامه با تمرکز بر روی این مطلب که سهمی از بودجه جوانان به دیگر وزارتخانهها اختصاص یافته است، افزود: لایحه بودجه جوانان مبلغی بالغ بر ۵۰ هزار میلیارد تومان است که من به عنوان مثال میتوانم بگویم، مبلغ ۱۵ تا ۱۶ هزار میلیارد تومان از این بودجه به وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی اختصاص یافته است.
وی با اشاره به نقش معاونت جوانان گفت: اگرچه مبلغی محدود از بودجه به معاونت ساماندهی امور جوانان اختصاص مییابد، اما با این حال، تمرکز و پیگیری ما موجب شد در بخش جوانان اتفاقات خوبی بیافتد.
محمدمهدی تندگویان معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در توضیح اقدامات این سازمان در سال ۹۷ گفت: با همکاری که با یکی از صندوقهای مالی و با یک بانک داشتیم، توانستیم در سال ۹۷ مبلغ ۱۴۰ میلیارد تومان به جوانان وام اعطاء کنیم.
وی ادامه داد: ما در سال ۹۷ انتظار دریافت وام را برای زوجین به یک ماه کاهش دادیم. از دیگر کارها که در سال ۹۷ در حوزه جوانان انجام شد، مشارکت با ستاد کل نیروهای مسلح بود که توانستیم در سه ما اخیر، تعداد ۳۰۰۰ نفر از جوانان را در طرح سرباز مهارت آموزش دهیم.
وی درباره شکل آموزشهای صورت گرفته به جوانان گفت: در بخش خانواده، محیط و مهارت زندگی توانستیم این تعداد از سرباز را آموزش دهیم و پیش بینی ما این است که در سال آینده این آمار به ۴ برابر افزایش دهیم.
تندگویان در واکنش به حواشی برخی از ریخت و پاشهای مدیران و شرکتهای دولتی گفت: خوشبختانه آنقدر بودجه در اختیار ما محدود است که جای هیچگونه ریخت و پاشی برای ما باقی نمیماند.
اما بودجه وزارت ورزش و جوانان در سال ۹۸ افزایش داشته است، طبق لایحه بودجه سال ۹۸، سهم وزارت ورزش و جوانان از بودجه کل کشور مبلغ ۱۲۵۲ میلیارد و ۸۰۶ میلیون تومان است. اما سهم سازمان جوانان از بودجه سال ۹۸ چقدر است و چقدر از این مبلغ تخصیصی، تحقق مییابد؟!
حال با مقایسه میزان بودجه تخصیصی به وزارت ورزش و جوانان و سهم سازمان جوانان از این بودجه میتوان فهمید که چرا معاونت جوانان تا به امروز در بخش ایجاد فرصتهای بزرگ برای جوانان نتوانسته توفیقی چندانی بدست بیاورد.
آقای وزیر، یادت نرفته که؟
"تبدیل مسئله جوانان به مسئله اصلی کشور و ایجاد حساسیت در بین مسئولان و مدیران برای همراهی در رفع "موانع"، باید ساماندهی وضعیت جوانان در صدر مأموریت و وظایف دولت قرار گیرد و تفاهم نهادهای سهیم در حوزه جوانان گسترش یابد و با مهندسی مأموریتهای دستگاهها و نهادهای فعال در حوزه جوانان استفاده حداکثری از ظرفیت جوانان صورت گیرد، "گنج شایگان جوان را به رایگان از کف نمیدهم و با تمام توان آتش شوق بر نیستان او میزنم و امید را پیشکش میکنم، قول میدهم مسئله جوانان به مسئله اصلی کشور شود و این مهم در صورتی محقق میشود که همه مسئول مشارکت مجدانه کنند."
موارد فوق تنها گوشهای از اظهارات مسعود سلطانی فر در جلسات پیش از رأی گیری جهت تصدی پست وزارت ورزش بود، اظهاراتی که به دل جوانان رنگ و بوی امید زد.
حال امروز باید در یکی از جلسات و همایشها با موضوع جوانان که وزیر ورزش و جوانان در آن شرکت کرد، از او پرسید، آقای وزیر وعدههای خود درباره جوانان را که هنوز فراموش نکردهاید؟ چقدر از این وعدهها امروز به حقیقت پیوسته است؟
همه چیز جوانان ورزش نیست
در جامعه امروز ایران اسلامی مشکلات جوانان را میتوان به مشکلات اقتصادی و مسکن، اشتغال، فرهنگی و اجتماعی و ازدواج تقسیم بندی کرد.
مشکلات اقتصادی و مسکن ۳۷ درصد، مسائل فرهنگی و اجتماعی ۱۳ درصد، اشتغال ۱۶ درصد و ازدواج ۵ درصد؟! این نتایج یک نظرسنجی با جامعه آماری جوان، با موضوع مهمترین مشکلات جوانان در دو دهه گذشته است.
نکته قابل تأمل در نتایج این نظرسنجی این است که در جامعه امروزی، جوانان ازدواج را در اولویت آخر خود قرار داده اند و توجه به اقتصاد و مسکن در را در اولویت اول خود قرار داده اند.
به نظر کارشناسان از زمانی که سازمان ملی جوانان با کش و قوسهای فراوان با سازمان تربیت بدنی ادغام شد مشخص بود که این حجم توجه به ورزش موجب میشود که رسیدگی به دیگر نیازهای جوانان در سایه قرار بگیرد.
نیازهایی که توجه به آن میتوانست گره گشای بسیاری از مشکلات امروز جامعه بود. ازدواج جوانان، افزایش وام جوانان و تسهیل شرایط دریافت آن، اعطاء تسهیلات کم بهره برای خرید مسکن از جمله مواردی است که پول آن صرف پاداشهای نجومی به ورزشکاران شد.
پایان این گزارش پاسخ به این ۲ سئوال باقی ماند؛ وزارت ورزش و جوانان که به عنوان یکی از متولیان رفع مشکلات جوانان و تسهیل شرایط زندگی آنها است، چه میزان عملکردی مثبت داشته است؟
جوان امروز جامعه از میان قهرمانی تیم فوتبال دولتی محبوبش و افزایش وام ازدواج و تسهیل شرایط دریافت آن جهت ازدواج و تشکیل خانواده کدامیک را انتخاب خواهد کرد؟
انتهای پیام/