به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ارومیه ،چوب این ماده پر ارزش از بدو خلقت بشر تاکنون، در زندگی روزمره انسان‌ها دخالت داشته و وقتی که بشر زندگی خود را درجنگل آغاز کرد، با چوب آشنا شده و از آن برای ساخت خانه و کاشانه، وسایل دفاعی، حمل و نقل و کشاورزی استفاده نموده است. چوب در تکامل انسان نقش مهمی داشته و کاربرد آن در وسایل حمل و نقل از جمله قایق و کشتی، خطوط ریل، در اشاعه تمدن‌ها، بقا، انسان و کشف نواحی ناشناخته را به دنبال داشته است.
استان آذربایجان غربی دارای ۲میلیون و ۷۴۵ هزار هکتار عرصه‌های منابع طبیعی است که ۲ میلیون و ۶۵۳ هزار هکتار آن مراتع و ۱۰۱هزار هکتار آن را عرصه‌های جنگلی دربر می‌گیرند که سرانه جنگل و فضای سبز در این استان نیز چهار صدم هکتار برآورد می‌شود که بسیار کمتر از سرانه کشوری و حدود یک شانزدهم سرانه جهانی است که این عرصه‌های جنگلی استان نیز، هر روزه به دلایلی همچون قطع غیرمجاز درختان، آتش سوزی، آفت و ... رو به کاهش است.
قطع غیر مجاز درختان و پدیده قاچاق چوب، از معضلات پیچیده منابع طبیعی در ایران است که کارشناسان به دلیل ریشه اقتصادی و اجتماعی این پدیده، ارائه راهکار برای برون رفت از این بحران را بسیار دشوار می‌دانند.
به دلیل مشغله کاری در فصول بهار و تابستان، در واقع اواخر پاییز و زمستان اوج زمان قاچاق چوب است، زیرا در این فصل به دلیل عدم اشتغال، حتی اگر نیاز مالی و فقر عمومی را در نظر نگیریم و گاه جهت رفع بیکاری و ماجراجویی، افراد سودجو اقدام به قطع غیرمجاز و قاچاق چوب می‌نمایند.
سرهنگ یوسف علی ابراهیم پور فرمانده یگان حفاظت از منابع طبیعی آذربایجان غربی، با بیان اینکه میزان قاچاق چوب در استان نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است، گفت: قاچاق چوب در سال گذشته و در سطح استان بسیار محدود بود، اما در سال جاری تاکنون ۴۵۰ تن قاچاق چوب کشف و ضبط شده است که مقصد بیش از ۹۰ درصد آن‌ها استان‌های شمالی کشور بوده است.
وی افزود: اجرای طرح تنفس جنگل‌های شمال از سه سال گذشته و برنامه ریزی نداشتن دقیق در راستای تعدیل فعالیت کارخانه‌های کاغذسازی و چوب بری مناطق شمالی کشور موجب گسترش پدیده قاچاق چوب در سطح کشور شد که از ابتدای سال جاری این پدیده در شمال غرب کشور و استان‌های آذربایجان غربی و شرقی نمود بیشتری پیدا کرده است.
سرهنگ ابراهیم پور تاکید کرد: با همکاری جهاد کشاورزی، نیروی انتظامی و مقامات قضائی استان و بر اساس قانون حفظ ذخایر جنگلی و مطرح کردن موضوع در شورای حفظ بیت المال، اقدامات مؤثری در این راستا انجام گرفته است، اما با این حال ضعف در نیرو و امکانات مانع از ریشه کن شدن پدیده قاچاق چوب در سطح استان می‌شود.
وی اذعان کرد: در حاضر در آذربایجان غربی به ازای حفاظت از هر ۴۵ هزار هکتار یک مأمور حفاظت داریم، این در حالی است که در میانگین کشوری برای هر ۱۸ هزار هکتار یک مأمور حفاظت اختصاص داده شده است و در کشور‌هایی نظیر ترکیه نیز به ازای هر ۳۰۰۰ هکتار یک مأمور حفاظت از منابع طبیعی اختصاص دارد.
شمال عباسی بوکانی کارشناس جنگلداری در گفت وگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ارومیه ، با بیان اینکه یقیناً پدیده قاچاق چوب چه در شمال کشور و چه در جنگل های غرب ، به دلیل برداشت از ذخایر جنگلی ارزشمند تاثیرات مخرب اکولوژیک و محیطی عظیمی بر ساختار طبیعی جنگل خواهد داشت، عنوان کرد: بدیهی است که این موضوع مصداق برداشت اتفاقی ،بدون برنامه و غیر اصولی از بخشی از منابع طبیعی با قدرت ترمیم کمتر به ویژه در جنگل های زاگرس بوده و به دلیل وجود برخی از کاستی های حاکم بر مدیریت و نگهداری از ذخایر جنگلی کشور ، ضریب تخریب بیشتری نسبت به برداشت های هدفمند در قالب طرح جنگلداری خواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه دلیل عمده تخریب همه عرصه های منابع طبیعی ناشی از قاچاق چوب و محصولات جنگلی، فقر اقتصادی و کمبود امکانات در کنار نبود پوشش آموزشی زیست محیطی کافی جنگلنشینان از یک طرف و اجرای ناموفق طرح های جنگلداری و عدم نظارت علمی مناسب بر عرصه های جنگلی چه عرصه های قابل بهره براری و چه عرصه های حفاظت شده توسط دستگاه های زیربط می باشد، افزود : احاطه شدن در درون جنگل و نبود منابع کافی و زمین های زراعی ، بهانه ای برای گسترش زمین های زراعی با قطع جنگل ها در نقاط روستایی شده است؛ همچنین گاه مقررات سختگیرانه واردات چوب ، انگیزه قطع درختان جنگل را ایجاد می کند، زیرا واردات برای تولیدکنندگان به صرفه نیست.
این کارشناس با یادآوری اینکه قیمت بالای چوب در کشور، مخربان جنگل ها را به برداشت غیرمجاز چوب تر غیب می کند و همچنین وجود مناطق با داشتن جاده های فرعی فراوان ، حفاظت از این عرصه ها را مشکل کرده و به سوء استفاده کنندگان فرصت اقدام می دهد، تاکید کرد : قاچاق چوب در آینده با وجود تغییرات اقلیمی ، خشکسالی و پدیده بیکاری بعنوان یکی از جلوه های فقر اقتصادی ، نقش پر رنگ تری در تخریب و امحای جنگل ها ایفا خواهد نمود.
شمال عباسی گفت: از مضرات قاچاق چوب می توان به از بین رفتن منابع طبیعی به عنوان سرمایه ملی ، افزایش آلودگی هوا ، وقوع سیل ، لغزش زمین و گردوغبار ، صدمه به اقتصاد ملی و اشتغال مولد ، از بین رفتن گونه های بومی و ارزشمند گیاهی و جانوری و کاهش تنوع زیستی ، اشاره کرد.
این کارشناس جنگلداری در پایان ، گشت های پیشگیرانه ادارات منابع طبیعی و حضور قرقبانان ، فرهنگ سازی به ویژه تکیه بر آموزش همگانی ، کاهش تعرفه واردات چوب خام ، ایجاد اشتغال مولد برای جنگل نشینان ، کاهش سرانه مصرف کاغذ در کشور به دلیل اسراف ، حمایت از بخش کشاورزی و دامداری ، ایجاد پایگاه های مردمی حفاظت منابع طبیعی و محیط زیست و برخورد قاطع با متخلفان را ، از جمله راهکار های کاهش چاقاق چوب عنوان کرد.
باتوجه به اثراث مخرب و غیر قابل جبران تخریب عرصه های جنگلی ، انتظار می رود مسئولانِ امر ، با ایجاد سازوکار های مناسب و توسعه نیروی حفاظتی جنگل ها و اقدامات فرهنگی مرتبط ، بیش از پیش در جهت حفظ و نگه داری این سرمایه ملی تلاش کنند.
گزارش از فاتح استادعبداله پور
انتهای پیام/م