موضوع از زمانی شروع شد که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه وقت آمریکا به دیپلمات‌های این کشور هشدار داد ارزش‌هایی مانند حقوق بشر که آمریکا خود را سردمدار و مبلغ آن در سراسر دنیا می‌داند، نباید به مانعی در دنبال کردن منافع آمریکا تبدیل شود.
این اظهارات که در جمع کارکنان وزارت خارجه آمریکا مطرح شده بود، با واکنش‌های گسترده‌ای در میان رسانه‌های این کشور روبرو شد به شکلی که عده‌ای آن را نشان از تغییر در سیاست‌های آمریکا تعبیر کردند.
دو هفته بعد از این مساله، برایان هوک یکی از دستیاران ارشد تیلرسون، دستورالعمل کوتاهی در قالب سندی محرمانه منتشر کرد که در آن نحوه و میزان تاکید بر حقوق بشر، گسترش مردمسالاری و آزادی خواهی در سیاست خارجی آمریکا نشان داده شده بود.
در هفدهم ماه مه معلوم شد در یادداشت افشا شده‌ای که برای وزیر خارجه وقت آمریکا نوشته شده بود، آمریکا در سیاست خارجی خود از موضوع حقوق بشر فقط برای فشار بر کشورهای دشمن خود مانند ایران، چین، روسیه و کره شمالی استفاده کند و در قبال کشورهای همپیمان مانند عربستان سعودی، مصر و فیلیپین این مساله را نادیده بگیرد.
پولتیکو در ادامه گزارش خود می‌آورد: برایان هوک در نوشته خود برای تیلرسون آورده است: «باید با کشورهای دوست متفاوت از کشورهای دشمن رفتار شود، زیرا در غیر این صورت، آن‌ها نیز به دشمن تبدیل می‌شوند و ما متحدان اندکی برای خود خواهیم داشت.»
دیدار‌های بعدی که ترامپ با سران سعودی و مصر نیز داشت به خوبی نشان داد همین سیاست در دست اجراست و وی اصلا اشاره‌ای علنی به مساله حقوق بشر در مصر و عربستان نداشت.
در یادداشت‌های هوک برای وزیر خارجه وقت که در اختیار پولتیکو قرار گرفته است، آمده بود: «ما دقیقا باید همان کاری را بکنیم که چینی‌ها و روس‌ها در تبلیغات خود مدعی اند که انجام می‌دهیم؛ اینکه از حقوق بشر به عنوان ابزاری برای شکست دادن دشمنانمان استفاده کنیم و در عین حال خود و متحدانمان اسیر این دام نشویم.»
تام مالینووسکی (Tom Malinowski) که دستیار وزیر خارجه در امور گسترش مردمسالاری، حقوق بشر و آزادی در دوران ریاست جمهوری اوباما بود گفت: «وی این موضوع را کاملا نادیده می‌گیرد که صلاحیت اخلاقی آمریکا عمده‌ترین مزیت ما در دنیا به شمار می‌آید و اگر با این مساله گزینشی رفتار کنیم، این صلاحیت را از دست می‌دهیم.»
هوک که از سیاستگذاران سرشناس وزارت خارجه آمریکا به شمار می‌آید همچنین در یادداشت خود آورده است: «اصلی‌ترین مساله در ایجاد توازن بین ایده آل‌ها و منافع آمریکا در برابر متحدانمان ایجاد می‌شود. در خصوص رقبا، این موضوع چندان هم بغرنج نیست. ما به دنبال تقویت دشمنان آمریکا در دنیا نیستیم بلکه می‌خواهیم به آنان فشار وارد کنیم؛ با آنان به رقابت بپردازیم و قدرت مانور بیشتری در برابر آنان داشته باشیم.»
هوک می‌گوید برای همین هم حقوق بشر موضوعی بسیار مهم در روابط آمریکا با چین، کره شمالی، روسیه و ایران است. همچنین اهمیت مساله از آنجاست که فشار بر این کشورها با مساله حقوق بشر باعث می‌شود آن‌ها هزینه‌های بیشتری پرداخت کنند، فشار متقابل را بتوان وارد کرد و ابتکار عمل راهبردی را از دست آن‌ها گرفت.
وی همچنین گسترش حقوق بشر و ترویج مردمسالاری در کشور‌هایی مانند مصر و فیلیپین را باعث روی کار آمدن گروه‌های ضد آمریکایی می‌داند و تاکید دارد در روابط با این کشورها، به جای حقوق بشر باید روی مفاهیمی مانند مقابله با تروریسم تاکید بیشتری شود. به گفته برخی مقامات سابق در وزارت خارجه آمریکا، در نوشته محرمانه‌ای که هوک برای تیلرسون تهیه کرده بود، حتی انتقاد‌های نرم و دوستانه از وضعیت حقوق بشر در کشورهای هم سو با آمریکا نیز به رسمیت شناخته نشده است، ولی موضوعی که در این مساله نادیده انگاشته می‌شود، درسی است که باید از تاریخ گرفته شود، برای مثال احساسات ضد آمریکایی در ایران به دوران پیش از کارتر و دست داشتن آمریکا در ساقط کردن دولت مصدق و روی کار آوردن پادشاه سرکوبگر ایران باز می‌گردد و حمایت آمریکا از کودتای نظامیان در یونان به دلیل همسو بودن این نظامیان با آمریکا باعث شده است احساسات ضد آمریکایی در این کشور ریشه دار باشد.
انتهای پیام/