به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج به گواه آمارها درطی سالجاری ۳۴ میلیون نفر در کشور دارای وضعیت تنش آبی هستند که ۳۳۰ شهر شامل این تنش می شود .
یک کارشناس مدیریت منابع آب درخصوص وضعیت منابع آب درکشور می گوید سنجش شاخص سرانه آب وبررسی نسبت میزان مصرف و آب موجود درکشورنشان می دهد که ایران وارد مرحله بحران آب شده است .
مریدی ادامه داد: عدم کنترل برروی مصرف آب و خشکی تالاب‌ها و رودخانه‌ها، وقوع گرد و خاک ناشی از خشکی این اکوسیستم‌ها وجود بحران را درکشور تایید می کند.
این استاد دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه آمار و ارقام نیز وجود بحران آبی درکشور را تایید می کنند تصریح کرد: اگر روند مصرف آب به شکل کنونی ادامه یابد، بارش‌ها کمتر از وضعیت فعلی شود و میزان مصرف آب‌های زیرزمینی بیش از این باشد، به‌طور قطع بحران آب تبدیل به بحران امنیتی می‌شود.
در استان کهگیلویه وبویراحمد نیز وضعیت منابع آبی با وجود سابقه تامین 8 درصد منابع آبی کشور به میزان بیش از 10 میلیارد متر مکعب ،میانگین بارش سالانه 600 میلی متری و وجود ده ها رودخانه دائمی، وضعیت وشرایط نگران کننده ای پیدا کرده است.
وقوع خشکسالی های پیاپی در سال های اخیر،کاهش میزان بارندگی، نداشتن الگوی مناسب مصرف و استفاده بی رویه از منابع آبی،تأمین آب بخش عمده‌ای از جمعیت با سفره‌های زیرزمینی، افت سطح آب های استان که از سال 87 تاکنون آغاز شده وهمچنین وجود چاهها و انشعاب های غیرمجاز از جمله عواملی است که خطر بحران آب را دراین استان تشدید کرده و باعث شده تا این روزها 4 شهریاسوج، مادوان، دیشموک و باشت در وضعیت تنش آبی ودوشهر لنده و یاسوج در شرایط ویژه قرار بگیرند.
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد درخصوص وضعیت تنش آبی دراستان با بیان اینکه بر هم خوردن موازنه تولید و مصرف ایجاد کننده بحران آب است اظهار کرد: عدم مدیریت تنش آبی باعث بروز بحران آبی می شود .
سیدعلی لدنی نژاد اضافه کرد :در حال حاضر 4 شهر یاسوج، مادوان، دیشموک و باشت دارای تنش آبی هستند.
وی متوسط بارندگی استان را ۲۶۳.۵ میلی متر دانست و بیان کرد: ۲۹.۸ کاهش متوسط بارندگی در سال زراعی جاری را داشته ایم که نسبت به بلند مدت ۵۱.۷ کاهش را نشان می دهد .
مدیرعامل آبفای استان سرانه تولید آب استان را ۲۳۰ لیتر در شبانه روز و سرانه مصرف را ۱۵۰-۱۷۰ لیتر دانست و افزود: متوسط هدر رفت آب در استان ۲۵ درصد است.
البته این امر تبعات دیگری نیز داشته که از جمله مهمترین آنها می توان به کوچ زود هنگام عشایر وهمینطور کاهش 102 میلیون مترمکعبی حجم آب سد کوثر گچساران و خشک شدن سد شاه قاسم یاسوج اشاره کرد.
به گفته مدیرکل امور عشایر استان بروز پدیده خشکسال وکم آبی در سال زراعی جاری باعث شد تا عشایر این استان موعد کوچ خود را از اردیبهشت ماه به دهم فروردین تغییر دهند.
البته این تنها پیامد کم آبی وخشکسالی برای جمعیت عشایری استان نبوده وخبر بدتر برای این جمعیت خشک شدن 80درصد چشمه های تامین آبشان بوده است.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد در همین خصوص گفت: 80 درصد از 570 حلقه چشمه و قنات تأمین آب آشامیدنی مناطق عشایری این استان معادل 450 حلقه چشمه تاکنون به طور کامل خشک شده است.
مجید علی پوراضافه کرد : با توجه به خشکسالی های اخیر و کمبود آب در مناطق عشایری ،روزانه 792 هزار لیتر آب با 22 تانکر سیار، 6 دستگاه خودروی وانت سایپا و 2 دستگاه تراکتور بین عشایر توزیع می شود.
مدیرکل امور عشایر استان تصریح کرد: تاکنون حدود 10 میلیارد ریال اعتبار از منابع مختلف به عملیات آبرسانی عشایر این استان اختصاص یافته که با توجه به ادامه خشکسالی 50 میلیارد ریال دیگر برای تامین آب عشایر نیاز است.
وی گفت: برای عملیات آبرسانی مطلوب تر به عشایر کهگیلویه و بویراحمد 10 دستگاه تانکر سیار دیگر نیاز است.
علی پور بیان کرد: بیش از 400 هزار راس دام عشایر کهگیلویه و بویراحمد با مشکل کم آبی مواجه هستند و هم اینک با آبرسانی سیار آب آن ها تامین می شود.
مدیرکل امور عشایر استان تصریح کرد: تاکنون مشکل جدی در رابطه با تلف شدن دام ها در پی کم آبی در مناطق عشایری استان مشاهده نشده است .
همانگونه که عنوان شد کاهش حجم آب سدکوثر وخشک شدن سدشاه قاسم یاسوج هم از جمله دیگر پیامدهای مهم کم آبی دراستان بوده است.
قائم‌مقام شرکت آب منطقه‌ای استان درهمین خصوص با بیان اینکه سد کوثر آب شرب ۲۰ شهرستان کشور را تامین می کند، گفت : حجم آب سد کوثر در شهرستان گچساران ۱۰۲ میلیون متر مکعب کاهش یافته است.
فریبرز ضرغامی جمعیت تحت پوشش آبرسانی از این سد را دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر عنوان و اظهارکرد: آب آشامیدنی این تعداد جمعیت در استان های فارس، هرمزگان، خوزستان، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد از این سد تامین می شود و کاهش حجم آب در این سد زنگ خطری برای تامین آب این جمعیت است.
این مقام مسئول از خشک شدن سد شاه قاسم یاسوج خبر داد و عنوان کرد: حجم مخزن این سد ۱۲ میلیون متر مکعب بود که برای آبیاری ۱۵۰۰ هکتار از اراضی اطراف سد و ذخیره آب‌های سطحی احداث شده بود.
در این میان شهر یاسوج به عنوان مرکز استان نیز وضعیت چندان مناسبی ندارد و شرایط تنش آبی دراین شهر به جایی رسیده که زندگی مردم به شدت تحت الشعاع این موضوع قرار گرفته است.
مدیر امور آب و فاضلاب شهری یاسوج دربازدیدی که وضعیت تاسیسات آب شرب این شهر داشت گفت: طی سه ماه اخیر چاه‌های تامین آب شرب شهر یاسوج حدود 80 لیتر بر ثانیه افت تولید داشته است.
قاسم قلندری تصریح کرد: توپوگرافی این شهر باعث افت سطح چاه های آب شرب این شهر شده و از سوی دیگر مسائل مختلفی از جمله تعدد انشعابات غیرمجاز و افزایش مصرف آب باعث تشدید اثرات تنش آبی شده است.
مدیر امور آب و فاضلاب شهری یاسوج ادامه داد :کاهش دبی چاه‌های آب شرب یاسوج در حالی صورت گرفته است که میزان مصرف آب شرب تا 35 درصد افزایش یافته است.
این مسئول با توجه به نقش اثرگذار شهروندان از آنان خواست با مصرف بهینه وصحیح آب وجدی گرفتن بحران آب به کاهش اثرات تنش آبی دراستان کمک کنند.
معاون عمرانی استاندار گفت:از مجموع 1هزار و567 روستای استان 231 روستا با تانکر آبرسانی می شوند.
عزیزفیلی تصریح کرد:به دلیل اینکه پیش بینی لازم درسال های گذشته انجام نشده وبرنامه ریزی لازم صورت نگرفته سال به سال به تعداد روستاهای دارای وضعیت تنش آبی استان اضافه می شود.
اما اجرای پروژه های آبرسانی توسط آبفای استان از جمله راهکارهایی بوده که این شرکت برای تامین آب شرب مردم خصوصا در شهرهای دارای تنش آبی در نظر گرفته تا شاید بخشی از مشکلات تامین آب این مناطق را مرتفع کند.
اما مسئله مهم دراجرای این پروژه ها سنگ اندازی ومانع تراشی افرادی تحت عنوان معارضین محلی است که وجود برخی از آنها باعث وقفه وحتی رکودی یک ساله در برخی پروژه های انتقال وآبرسانی شده است.
پروژه انتقال آب تنگه کبوتری از جمله مهمترین این طرح هاست که از مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان بود وبه دلیل تنش آبی موجود در شهر یاسوج و روستاهای اقماری آن از یک سو و نیاز مبرم منطقه مهریان به آب شرب درنظرگرفته شد،با این حال اما این پروژه به دلیل مخالفت معارضین همچنان بر روی زمین مانده است.
مدیرعامل شرکت آب وفاضلاب شهری استان درخصوص این معارضان محلی گفت:معارضات مهمترین چالش پیش‌روی آب و فاضلاب برای اجرای پروژه‌هاست واین امر از موانع اصلی توسعه و تحقق اهداف در استان به ویژه در حوزه آبرسانی است .
هرچند از اجرای طرح‌های تعادل بخشی ، ضرورت رعایت الگوی مصرف آب،صرفه جویی در مصرف آب، جلوگیری از هدر رفت آب در بخش‌های مختلف شرب ، صنعت و کشاورزی،جداسازی آب شرب از آب فضای سبز و همچنین اصلاح شبکه‌های فرسوده و شکسته ونصب تانکربه عنوان مهمترین راهکارهای مدیریت مصرف منابع وگذر از وضعیت تنش آبی دراستان نامبرده می شود، ولی باید اذعان کرد تا زمانی که شهروندان ضرورت وحساسیت بحران موجود را درک نکنند، قطعا تغییری در این وضعیت ایجاد نخواهد شد ونمی توان امیدوار بود وضعیت مصرف دراستان تفاوت چندانی داشته باشد.
البته مسئولیت این موضوع بیش از همه متوجه آب وفاضلاب استان است،چرا که این دستگاه به عنوان اصلی ترین متولی آب باید خیلی پیش از اینها و باتوجه به هشدارها پیش بینی چنین وضعیتی را می کرد وبا ارائه برنامه های کوتاه مدت،میان مدت وبلند مدت در صدد مدیریت این موضوع برمی آمد.
موضوعی که اتفاقا ودرجلسه شورای حفاظت از منابع آبی استاندار روی آن دست گذاشت وبیان داشت: وضعیت امروز به یکباره ایجاد نشده و تنش امروز حاصل فقدان برنامه ریزی میان مدت وبلند مدت بوده است.
احمدی تاکید کرد:اگر آمایش وبرنامه درستی نداشته باشیم حتی اگر بتوانیم تنش آبی را در شرایط فعلی ودرچند شهر مدیریت کنیم درآینده با تعداد شهرهای بیشتری با وضعیت تنش آبی مواجه خواهیم شد.
در جمع بندی این موضوع باید عنوان کرد مساله مدیریت منابع آبی وگذر از تنش آبی موضوعی نیست که بتوان با تکیه بر شعار وبرگزاری چند جلسه وارائه راهکارهای مقطعی وکوتاه مدت آن را مدیریت کرد وامیدوار بود شرایط بهبود پیدا کند که اگر قرار بود با چنین اقداماتی این مهم حل شود امروز درگیر این چالش بزرگ وپیامدهای آن نبودیم.
شرایط امروزهمانگونه که استاندار هم تاکید کرد علاوه بر عزم جدی مسئولان وتغییر نگرش جدی مردم نسبت به مقوله مصرف آب، نیازمند یک برنامه ریزی حساب شده با تکیه بر ظرفیت های استان وهمچنین مشخص شدن طرح ها وبرنامه های لازم برای مدیریت این مقوله کلیدی است، تا بتوان از رهگذرآن از این وضعیت نگران کننده ،بغرنج وحساس بهتر ومنطقی تر عبور کرد.
گزارش از یاسر سجاد پور
انتهای پیام/س