به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز، احسان یغمایی، سرپرست هیئت کاوش های باستان شناسی ارجان در خصوص کشف مسجد ارجان گفت: شهر ارجان محوطه بسیار مهمی است که در دشت ارجان بهبهان توسط کاوشگران میراث فرهنگی در محوطه تاریخی ارجان از دل خاک بیرون آمد و متعلق به اوایل دوره اسلامی است و از دوره عیلام نو در آن استقرار انسان وجود داشته است.
وی اذعان داشت: در عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای تهیه شده از این منطقه، طرح یک مسجد دیده میشد، این در حالی است که بررسی متون تاریخی نیز وجود یک مسجد در این شهر را تایید میکند.
یغمایی با بیان اینکه براساس مطالعات اولیه روی تصاویر هوایی، مشخص شد که این بخش از شهر ممکن است آنچیزی باشد که در متون تاریخی از آن به عنوان مسجد ارجان یاد شده است تصریح کرد: برای حصول اطمینان و تطبیق متون تاریخی و دادههای باستانشناختی، به کاوشهای باستانشناختی در ناحیه مذکور اقدام کردیم.
سرپرست هیئت کاوش ارجان بیان داشت: به همین منظور 2 ترانشه را در محل ایجاد کرده که در یکی از ترانشهها، وضعیت حیاط مسجد و ارتباط آن با رواقهای پیرامونی مسجد را بررسی کردیم که خوشبختانه در این بررسی در وسط مسجد، فضای مربعی شکلی با 2 ورودی به سمت شمال و جنوب به دست آمد که درون این فضای مربعی شکل، فضای مربعی شکل دیگری وجود دارد که هنوز ماهیت این سازه مشخص نیست.
این مقام مسئول افزود: در ادامه، ترانشه ایجاد شده را به سمت غرب گسترش دادیم که در نتیجه آن، پای ستونهایی از جنس سنگ و ملات گچ که رواق مسجد را تشکیل میدهند کشف شد.
احسان یغمایی این نوع ساختار معماری را خاص دوره اسلامی عنوان و اظهار کرد: نکته حائز اهمیت برای ما این بود که چالههایی که در عکسهای هوایی بر سطح زمین مشخص هستند، جای ستونهایی است که در دورههای بعدی غارت شدهاند.
وی گفت: آن چیزی که از مسجد در حال حاضر مشخص است، رواق غربی است که ما بخشی از این رواق را کاوش کردهایم، در جبهه شرقی این حیاط نیز به شبستان میخوریم که درآنجا نیز همین چالهها وجود دارند که باتوجه به کاوشها همگی این چالهها ستون هستند.
یغمایی اذعان کرد: این مساجد جزء مساجد قرون اول و دوم هستند که طراحی آنها به سبک خراسانی است و به مساجد چهلستونی مشهور هستند و تراکم این ستونها به دلیل همین سبک و شیوه است که برای ایجاد سقف طراحی شدهاند.
سرپرست هیئت کاوش های باستان شناسی ارجان اظهار داشت: سفالهایی نیز که در کاوشهای این منطقه به دست آمده، مربوط به قرنهای دوم تا سوم هجری هستند، چراکه عمده آنها شاخصههای اواخر قرن اول و دوم تا سوم هجری را دارا هستند، بنابراین در پایان فصل اول کاوش میتوان به صورت نسبی تخمین زد که این مسجد دستکم مربوط به اوایل دوره اسلامی ( قرن دوم تا سوم هجری) است.
وی با اشاره به اینکه این اولین کاوش در بخش اسلامی شهر ارجان است بیان کرد: بررسی متون، عکسهای هوایی و بررسیهای باستانشناسی در گذشته، سرنخهایی مبنی بر اینکه مسجد ارجان ممکن است در این ناحیه باشد داده بود که در نهایت کاوشهای باستانشناسی مسجد بودن این ناحیه را به اثبات رسانید.
احسان یغمایی اذعان داشت: آنچه را که طی این کاوش یافت کردیم رواق، حیاط و 2 آرامگاه است که براساس شواهد و باتوجه به تدفین این دو فرد در محوطه مسجد، این آرامگاهها احتمالا مربوط به 2 تن از بزرگان مسلمان ناشناخته هستند.
وی پایان فصل اول کاوش در این ناحیه را بین 10 تا 15 مرداد اعلام و تصریح کرد: قدمت و تاریخ دقیق مسجد در پایان فصلهای دوم یا سوم کاوش مشخص خواهد شد، زیرا هر زمان که کتیبه یا سند مکتوبی در محل یافت شود میتوان تاریخ دقیق مسجد را مشخص کرد که این موضوع نیز قطعا در این فصل نخواهد بود.
یغمایی شناخت ساختار معماری، مقایسه مسجد با سایر مساجد دوره اسلامی و یافتن تاریخ تقریبی مسجد را از جمله اهداف فصل اول کاوش عنوان و اظهار داشت: باتوجه به شواهد موجود و مسجد بودن این مکان، این منطقه به احتمال فرآوان قدمگاه اولیه و راستین امام رضا (ع) بوده است و ایشان در این مسجد نماز خواندهاند.
وی یکی دیگر از اهداف این کاوش را بررسی همین موضوع بوده ذکر کرد و افزود: چراکه منطق حکم میکند اگر آن حضرت به این شهر آمده باشد، در این محل که مسجد بوده نماز خود را به جای آورده است. ما نیز فعلا این فرضیه را قبول میکنیم تا شواهد بهتری دال بر آن یافت کنیم.
انتهای پیام/گ