به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، استان سیستان و بلوچستان در بخش گرم و خشک و جنوب شرق ایران اسلامی با 11.5 درصد وسعت کشور بزرگترین استان محسوب می شود که جغرافیای گوناگون آن سبب شده تا در مناطق مختلف آن آب و هوایی متفاوت داشته باشد به طوری که گاه اختلاف دمایی در آن بسیار محسوس است.
خشکسالی های پی در پی سبب شده تا طی ماه‌های اخیر جلسات مرتبط به آب از سوی مسئولان استانی و کشوری نمود بیشتری داشته باشد.
سید دانیال محبی استاندار سیستان و بلوچستان اخیرا در جلسه شورای حفاطت از منابع آب استان گفت: همه ساله حجم زیادی آب در سیستان و بلوچستان تبخیر می‌شود که بایستی با اجرای طرح‌های علمی از هدر رفت این میزان آب جلوگیری کرد.
سید دانیال محبی اظهار داشت: شدت گرما و وزش باد و طوفان‌های شدید باعث تبخیر حجم زیادی از آب‌های سیستان و بلوچستان می‌شود که باید با استفاده از طرح‌های علمی از هدر رفت این میزان آب جلوگیری کرد.
وی اظهار داشت: نظام ودولت اقدامات بسیار خوبی در سیستان و بلوچستان انجام دادهاند و دغدغه رهبری انقلاب برای رفع مشکلات این استان بیشتر از مسؤولان است.
وی اتحاد و وحدت نمایندگان استان برای پیگیری مسائل و مشکلات منطقه را بسیار خوب ارزیابی کرد و افزود: سیستان و بلوچستان در زمینه‌های مختلف ظرفیت‌های فراوان دارد، اما کمبود آب و طبیعت خشن آن را با چالش مواجه کرده که امیداریم با تدابیر و برنامه‌های کارشناسی بتوانیم بر این مسائل فائق آییم.
برای مردم رنج دیده از خشکسالی در شمال و جنوب استان بیش از هر چیز نتایج چنین جلساتی از هر مساله‌ای مهمتر است چرا که آن‌ها انتظار دارند تا مسئولان فکری برای کاهش آلامشان داشته باشند.
ملاشاهی کارشناس هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، گفت: این استان امسال رتبه نخست کم بارش ترین استان کشور را به خود اختصاص داد.
ملاشاهی ادامه داد :امسال 100 درصد مساحت سیستان و بلوچستان دچار خشکسالی است که براساس ارزیابی های صورت گرفته روند کاهش بارندگی ها در سیستان و بلوچستان ادامه خواهد داشت .
متاسفانه خشکسالی در سالهای اخیر به قدری بوده که چنانچه در چند سال آینده بارش‌های خوبی هم داشته باشیم باز هم نمی‌تواند کمبود بارش در سالهای گذشته را جبران کنیم، وضعیت خشکسالی سیستان و بلوچستان به یک بحران جدی تبدیل شده است .
عبدالباسط پاکزاد مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان،گفت: بزرگترین مشکل ما در استان خشکسالی و کاهش بارندگی است، میانگین بارندگی جهانی ۷۰۰ تا ۷۵۰ میلیمتر است که این رقم در کشور ایران ۲۵۰ میلیمتر و در سیستان و بلوچستان ۱۱۰ میلیمتر است و متاسفانه در دودهه اخیر، در برخی نقاط استان بارش به میزان ۱۰ میلیمتر هم نداشتیم شمال و جنوب دچار بحران خشکسالی است.
پاکزاد افزود: از مجموع سطح استان، ۱۰ و نیم میلیون هکتار مرتع، پنج و نیم میلیون هکتار بیابان و ۱.۲ میلیون هکتار هم جنگل‌ها را در بر می‌گیرد، یکی از معضلات استان بحث بیابان‌ها است، حدود ۳۰ درصد از سطح استان بیابان می‌باشد و از شمال تا جنوب استان را بیابان‌ها به صورت پراکنده در برگرفته اند.
وی ادامه داد: در حوزه سیستان حدود ۲۵۰ هزار هکتار از بیابان‌های موجود، سطوح کاملا بحرانی هستند که خارج از محدوده جمعیتی قرار دارد، در منطقه سیستان ۳ کانون بحرانی شامل کانون بحرانی تاسوکی که ۱۴۰ هزار هکتار، کانون بحرانی نیاتک حدود ۹۵ هزار هکتار و کانون بحرانی جزینک با ۱۳ هزار هکتار وسعت وجود دارد که بخشی از اراضی کانون‌های بحران در اختیار مردم قرار دارد و انجام عملیات‌های بیابان زدایی در آن نقاط با رضایت و اجازه از مالکان اراضی انجام می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در حوزه سیستان سابقه فعالیت‌های بیابان زدایی به دهه ۵۰ بر می‌گرددگفت: نهال کاری یکی از اولویت‌های اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان محسوب می‌شود، اما با توجه به اینکه در حوزه سیستان مشکل تامین آب و خاک وجود دارد، مالچ پاشی نقاط بحرانی را در دستور کار مالچ پاشی قرار داده ایم و بر این اساس تاکنون ۴۲ هزار و ۴۷۳ هکتار در حوزه دشت سیستان عملیات مالچ پاشی انجام شده است، نهال کاری‌هایی که انجام می‌شود حداقل باید سه بار در هر سال آبیاری و مراقبت و حفاظت شوند و در این بخش نیز در مجموع در منطقه سیستان ۳۵ هزار هکتار مراقبت و آبیاری ۱۹۹ هزار هکتار عملیات حفاظت و انجام شده است.
معاون عمرانی استانداری سیستان وبلوچستان درباره وضعیت تأمین آب استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان،گفت: امسال هجدهمین سالی است که استان سیستان و بلوچستان خشکسالی را تجربه می‌کند.
باقر کرد افزود:طرح انتقال آب از دریا به این استان و استان‌های «خراسان جنوبی» و «خراسان رضوی» نیز در حال مطالعه است، اما تا زمانی که آب ارزان‌تری گیر بیاوریم دست به این آب گرانقیمت نمی‌زنیم. ولی وقتی ناچار باشیم ارزش انسان به قیمت آب ارجحیت خواهد داشت.
وی ادامه داد: در ۲ الی ۳ روز اخیر، بارش جدی باران در برخی نقاط استان سیستان و بلوچستان داشتیم، اما هیچگونه بارشی در شهر‌های زاهدان، خاش و میانه استان گزارش نشده است و همچنان با کمبود آب جاری، سطح الارضی و سد‌ها مواجه هستیم.
امسال میزان متوسط بارش در استان سیستان و بلوچستان ۱۸ میلی متر بوده است.
کُرد با بیان اینکه در استان سیستان و بلوچستان با کمبود آب زیرزمینی مواجه هستیم، تاکید کرد: امیدواریم باران ببارد و امکان تامین آب استان در تابستان فراهم شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان گفت: تنها ۲ میلیارد متر مکعب آب در پشت سد‌ها و ذخیره گاه‌های سیستان و بلوچستان وجود دارد که آن هم با وجود گرمای بالا در حال تبخیر است و در مهر ماه آب این استان تمام می‌شود.
معاون استاندار گفت: بحران ۱۸ ساله آب و خشکسالی، مشکل اصلی سیستان و بلوچستان است، اندوخته آب استان در سد‌ها به دو میلیارد متر مکعب رسیده است و اگر این روند ادامه داشته باشد و تبخیر را هم به آن اضافه کنیم، بعد از مهر ماه در استان آب ذخیره شده‌ای نخواهیم داشت که کشاورزان و دامداران احشام و اندوخته خود را از دست می‌دهند.
باقر کرد افزود: از ۱۳ بحران شناخته شده ۱۱ بحران در ایران و ۹ بحران در سیستان و بلوچستان وجود دارد که در سه سال گذشته به مردم، کشاورزان و بخش‌های دولتی خسارت‌هایی وارد کرده و در این مدت هیچ اعتباری برای جبران خسارت‌ها پرداخت نشده است.
خاشی قلعه نو کارشناس قنوات سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت:: خشکسالی‌های پی درپی چند سال اخیر به ویژه امسال سبب خشک شدن حدود هزار رشته قنات در این استان کویری شده است.
مهدی خاشی قلعه نو داشت: هم اینک هزار و ۹۲۵ رشته قنات با ۲ هزار و ۳۲۷ کیلومتر در سیستان و بلوچستان وجود دارد.
وی افزود: بر اساس برآورد‌های سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان براثر کاهش بارندگی افزون بر نیمی از قنات‌های این استان خشک و بقیه نیز با کاهش بارندگی در معرض خطر هستند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان گفت: هزار و ۲۵۷ روستای سیستان و بلوچستان با ۱۱۶ تانکر آبرسانی سیار می‌شوند.
عبدالاحد ریکی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان با بیان اینکه هزار و ۲۵۷ روستای سیستان و بلوچستان با ۱۱۶ تانکر آبرسانی سیار می‌شوند گفت: روزانه به ازای هر خانوار ۱۵ لیتر آب با تانکر در مناطق روستایی این استان توزیع می‌شود.
ریکی بیان کرد: خشکسالی‌های پی در پی به ویژه سال زراعی ۹۶-۹۷ آسیب جدی به منابع آبی در مناطق روستایی سیستان و بلوچستان وارد کرده است.
وی ادامه داد:از مجموع ۸۷۵ حلقه چاه تامین کننده منابع آبی در برخی مناطق روستایی این استان ۳۴۳ حلقه آن سال گذشته به دلیل خشکسالی به طور کامل خشک شده است.
عبدالاحد ریکی اظهار داشت: از مجموع پنج هزار و ۵۹۴ روستا در سیستان و بلوچستان سه هزار و ۲۴ روستا دچار کم آبی هستند.
وی افزود: همچنین ۲ هزار و ۵۷۰ روستای سیستان و بلوچستان نیز از آب آشامیدنی برخودارند.
وی بیان کرد: خشکسالی‌های پی در پی به ویژه سال زراعی ۹۶-۹۷ آسیب جدی به منابع آبی در مناطق روستایی سیستان و بلوچستان وارد کرده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی سیستان و بلوچستان گفت: تکمیل ۱۸ مجتمع آبرسانی روستایی برای ارتقای شاخص بهره مندی جمعیت روستایی استان از نعمت آب آشامیدنی از اولویت‌های امسال این نهاد است.
براساس سرشماری سال ۹۵ از مجموع بیش از ۲ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۱۴ نفر جمعیت پهناورترین استان سیستان و بلوچستان یک میلیون و ۴۱۶ هزار و ۷۳۳ نفر آنان در روستا‌ها سکونت دارند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان بابیان اینکه تمام دشت‌های سیستان و بلوچستان بحرانی است افزود: از مجموع ۴۳ محدوده مطالعاتی دشت‌های استان، ۱۰ محدوده آزاد، ۹ محدوده ممنوعه، ۱۱ محدوده پیشنهاد ممنوعیت و ۱۳ محدوده فاقد آبخوان است. با توجه به برداشت خیلی شدیدی که از سفره‌های آب زیرزمینی استان داریم، تمام دشت‌هایمان به سمت ممنوعیت پیش می‌روند.
اتابک جعفری افزود: آب شرب ۵۰ درصد از جمعیت شهری استان از طریق روان آب رودخانه هیرمند تأمین می‌شود. رودخانه‌ای که سرمنشأ آن در خارج از کشور است.
وی بیان کرد: از وضعیت فعلی منابع آب استان کاملاً مشخص است اگر الگوی مصرف را اصلاح نکنیم، با روند کنونی برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی تا ۱۰ سال آینده امکان تأمین آب شرب در سیستان و بلوچستان وجود نخواهد داشت.
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان ادامه داد: در حال حاضر در استان ۵۱۷ میلیون مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب‌داریم. این در حالی است که حجم آب تجدیدشونده استان یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون مترمکعب و حجم تخلیه سفره‌های زیرزمینی ما یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب است که بیش از توان این منابع، آب برداشت می‌کنیم.
وی بابیان اینکه باید نسبت به شرایط فعلی واقع‌بین باشیم ادامه داد: طرح‌های خوبی در استان مانند انتقال آب از دریای عمان به استان‌های شرق کشور وجود دارد.
جعفری تصریح کرد: تا زمانی که همه ما به بحرانی بودن وضعیت آب و ضرورت الگوی مصرف صحیح اعتقاد نداشته باشیم و منافع کوتاه‌مدت مدیریت خود را به مصالح بلندمدت مردم ترجیح دهیم؛ قطعاً وضعیت همین خواهد بود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان ادامه داد: پیشنهاد می‌کنم به حرف مردم گوش دهیم چراکه مردم متوجه هستند که وضعیت منابع آب چگونه است و روند فعلی را که به‌شدت به سمت از بین بردن تمام آب موجود پیش می‌رود. همچنین روش‌های مختلف انتقال آب که در نقاط مختلف دنیا استفاده می‌شود را به کار بگیریم.
وی در تشریح وضعیت منابع آب سیستان و بلوچستان گفت: تنها منبع آب قابل تأمین شمال استان از هیرمند که سرچشمه آن از افغانستان است تأمین می‌شود. منابع آب مرکز استان آب‌های زیرزمینی است. آب جنوب استان نیز با تلفیقی از منابع زیرزمینی و سطحی است که وابسته به جریانات سطحی و سیلابی است تأمین می‌شود.
جعفری به میزان تبخیر آب اشاره کرد و گفت: تبخیر در سطح کشور ۲۱۰۰ میلیمتر است، اما این رقم در سیستان و بلوچستان ۴۰۰۰ میلیمتر و حدود دو برابر کشور است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان به میزان بارندگی سالانه اشاره کرد و ادامه داد: متوسط بارندگی استان ۱۰۳ میلیمتر و متوسط کشور ۲۵۰ میلیمتر است و ۱.۵ درصد بارندگی کشور راداریم. در بارندگی‌های اخیر نیز متوسط بارش در استان ۱۲.۵ میلیمتر است که تاکنون ۷۵ درصد کاهش بارندگی نسبت به زمان مشابه سال گذشته و ۸۳ درصد کاهش بارندگی نسبت به میان‌مدت را داشته‌ایم.
وی همچنین به میزان منابع آب استان اشاره کرد و گفت: میزان آب‌های سطحی کشور ۱۰۵ میلیارد مترمکعب است که در استان ۱.۶ میلیارد مترمکعب آب سطحی داریم. میزان آب‌های زیرزمینی استان نیز ۱.۴ میلیارد مترمکعب است که ۲.۵ درصد آب زیرزمینی کشور راداریم.
جعفری اظهار کرد: ۲۶۳۶ حلقه چاه مجاز برای مصارف کشاورزی، شرب و صنعت در استان وجود دارد. از طرفی ۲۱۵۲ حلقه چاه غیرمجاز با حجم تخلیه ۳۵ میلیون مترمکعب توسط آب منطقه‌ای شناسایی‌شده است که باید مسدود شوند.
باقر کرد معاون هماهنگی عمرانی استانداری سیستان وبلوچستان در پایان افزود: استان سیستان و بلوچستان همسایه دریاست و اگر خشکسالی به همین شکل ادامه پیدا کند و آب‌های کف از زیرزمین پایین‌تر برود صددرصد انتقال آب از سطح دریا را آغاز خواهیم کرد.
انتهای پیام/ع