یکی از حوزه هایی که در دوران پسابرجام تا حدودی تأکید می شود نسبت به دوران ماقبل آن، رشد و رونق پیدا کرد، به عرصه گردشگری معطوف می شود، در ذیل این گزارش تلاش می شود، تبعات احتمالی خروج ایالات متحده از برجام بر روی صنعت گردشگریِ کشور، مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
یکی از قابلیت های عمده ایران در این عرصه معطوف به این امر می شود که کشور ایران از حیث جغرافیایی و طبیعی،بافت جمعیتی و تاریخی و فرهنگی از جذابیت های بسیاری برخوردار است و همین فرصت ها نقطه تمایز و تفاوت ایران با کشورهایی همچون امارات،مالزی و...محسوب می شود که اساسا فاقد چنین جذابیت ها و فرصت های عدیده ای در عرصه گردشگری هستند، اما با این وجود به مدد برنامه ریزی های هوشمندانه،به توفیقات بسیاری در این حوزه نائل شده اند.
با توجه به این واقعیت،در سالیان اخیر،اظهار نظرهای مسئولان در ارتباط با رشد و توسعه هر چه بیشتر گردشگری در ایران،موید این واقعیت است که اهمیت این صنعت پولساز بیش از پیش درک شده و البته تلاش هایی نیز در راستای بسترسازی برای توسعه هر چه بیشتر آن در دستور کار قرار گرفته،اما در واقع امر همچنان میزان جذب گردشگر با فرصت های موجودی که در ایران بصورت بالقوه، وجود دارد،همخوان نیست و می طلبد ضریب تلاش ها برای تقویت و توسعه فزاینده تر این صنعت بصورتی جدی تر در دستور کار قرار گیرد.
آنچنان که در چشم انداز توسعه صنعت گردشگری تا سال 1404 قید شده،می باید میزان ورود گردشگر در کشور به 20 میلیون نفر رشد پیدا کند،عدد و رقمی که در صورت حصول و تحقق آن، بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور در عرصه های گوناگون را مرتفع خواهد کرد.
اگرچه برجام،انتظارات را در بسیاری از حوزه ها آنچنان که باید تامین نکرد ،اما در عرصه گردشگری رشد و رونق صنعت مذکور(به نسبت دوران پیش از برجام) تاحدودی نمود بیشتری پیدا کرد.
آنچنان که اعداد و ارقام منعکس شده از سوی رسانه ها نشان می دهد،تعداد ورودیِ گردشگران اروپایی به ایران،در نیمه نخست سال 1395،به نسبت مدت زمان سال قبل آن،بصورت متوسط با رشد 40 درصدی همراه بوده است.
بنابر آمار ارائه شده از سوی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری در نیمه نخست سال 95،تعداد 117 هزار و 619 گردشگر وارد کشور شده اند که این تعداد در مدت زمان مشابه سال 94 معادل 87 هزار و 314 گردشگر برآورد شده است.
شاید همین رشد و افزایش روز افزون آمارِ گردشگریِ دوران پسابرجام ،ایالات متحده را(پیش از خروج از برجام)برآشفت تا با اعمال فشار،این روند را با اختلال مواجه کند.
مصوبه کنگره ایالات متحده مبنی بر ضرورت اخذ ویزای شهروندان 38 کشور(در صورت سفر به ایران) که تا پیش از آن بدون اخذ روادید امکان ورود به آمریکا را داشتند نمونه ای از این اِعمال فشار محسوب می شود.
حال این سئوال به اذهان متبادر می شود که با خروج یک جانبه ترامپ از برجام،سرنوشت گردشگری ایران چه خواهد شد.
در این خصوص نقطه نظرات متفاوت به نظر می رسد،برخی معتقدند این عهد شکنی آمریکایی ها نمی تواند بدون پیامدهای منفی برای گردشگری ایران باشد و در نقطه مقابل برخی اعتقاد دارند، خروج ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک با پیامدهای جدی و ملموسی در این حوزه(گردشگری) همراه نخواهد بود.
علی اشرف واقفی پور،از فعالان صنعت گردشگری کشور در این ارتباط می گوید:اقدام اخیر ترامپ (خروج از برجام)شرایط را برای جذب و ورودی گردشگر به ایران سخت تر می کند و به زعم وی مشکلاتی که در نقل و انتقال پول برای گردشگران بودجود می آید ، یکی از دلایل این تاثیرگذاریِ منفی خواهد بود.
البته وی در گفت و گویی با رسانه ها در ادامه نیز بر روی این موضوع تاکید می کند که 63 درصد از مردم آمریکا با این اقدام ترامپ(خروج از برجام)مخالفت نموده اند و در کنار آن نمی توان از موضع گیری منفی بسیاری از چهره های شاخص جهان در قبال این رفتار یک جانبة ترامپ، به سادگی گذشت.
آنچنان که واقفی پور عنوان داشته در این مقطع نوع رفتار ما در ارتباط با برجام و نحوه مدیریت این موضوع بسیار حائز اهمیت است و به واقع باید تمرکز بر دولت ها شود و رویکرد ما به نحوی نباشد که ذهنیت موضع گیری در قابل مردم جوامع اروپایی را در ذهن ها تداعی کند(زیرا بسیاری از رفتارهای دولتمردان غربی و بخصوص ایالات متحده،مورد تایید مردم این کشورها نبوده و نمی باشد)و در صورت عدم اتخاذ تدابیر هوشمندانه در این عرصه،احتمال از دست دادن گردشگران خارجی که علاقه مندِ سفر به ایران هستند دور از ذهن نخواهد بود.
هادی شیرازی،دبیر جامعه تورگردان ایران از جمله افرادی است که احتمال می دهد،خروج ترامپ از برجام تاثیر منفی چندانی بر روی ضریب ورود گردشگر به ایران نداشته باشد.
وی در گفت و گویی با رسانه ها می گوید:دولت باید تهدیدات موجود را با برنامه ریزی به فرصت تبدیل کند، زیرا امید صنعت گردشگری به دولت است و می باید مسئولان ذی ربط اجرایی کشور از امکانات داخلی استفاده بهینه را لحاظ کنند و در صورت حصول توفیق در این بخش ، قاعدتا ارزی که از کشور خارج می شود مجددا به ایران بازگردانده خواهد شد.
دبیر جامعه تورگردان ایران عنوان می کند:با توجه به این واقعیت که کشور ایران از امکاناتِ چندانِ تبلیغاتی برای انتقال پیام خود در جامعه غربی برخوردار نیست،هر گردشگر خارجی که پای به ایران می گذارد،می تواند به عنوان سفیر صلح از سوی ایران ایفای نقش کند و به تبع این موضوع حجم و شدت تبلیغات منفی علیه کشور و نظام را تعدیل خواهد کرد.
به واقع با این اوصاف می توان به این واقعیت اذعان کرد که برنامه ریزی های دقیقی که در عرصه گردشگری تعریف،طراحی و اجرایی می شود،نقش نافذی در عبور از مشکلات و موانع پیش روی توسعه و رونق گردشگری خواهد داشت.
شیرازی با ذکر یک مثال از دولت نهم(که میزان ورودی گردشگر در آن مقطع،آنچنان که باید رضایت بخش نبود)این موضوع را مورد تحلیل و واکاوی قرار می دهد.
وی می گوید:در اوایل دولت نهم،146 نفر از تور اپراتورها و خبرنگاران عرصه گردشگری از 46 کشور دنیا به ایران سفر کردند و همین موضوع و پیام مثبتی که از سوی ایران منتقل شد به رشد 20 درصدی میزان ورود گردشگر به کشورمان منتهی شد که البته در ادامه برخی تحولات خاورمیانه مانع از استمرار این روند رو به رشد شد.
محمد محب خدایی،معاون سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری نیز چندی پیش عنوان کرد:از سرگیری تحریم ها نمی تواند با تاثیر منفی بر روی زیرساخت های گردشگری همراه شود و می توان برای بی اثرکردن فشارهای آمریکا با اتخاذ تدابیری همچون تغییر نگاه نسبت به بازارهای هدف و اعمال روش هایی خاص،توریست های خارجی را به ورود هر چه بیشتر به ایران ترغیب و تشویق نمود که البته بنابر اظهارات وی در آینده،جزئیات هر چه بیشتری از طرح های سازمان مذکور برای ارتقاء و رونق هر چه بیشتر زیرساخت های صنعت گردشگری رسانه ای و منعکس خواهد شد.
بدون تردید،یکی از الزامات توسعه صنعت گردشگری به ارتقای زیرساخت های مرتبط با آن در حوزه های متعددی همچون ساخت و احداث هتل معطوف می شود.
چندی پیش،در خبرها عنوان شد که ظرفیت هتل های اصفهان به دلیل اقامت گردشگران خارجی در آن پر شده و برای حضور آنها در هتل ها،محدودیت های زمانی در نظر گرفته شده است.
اگرچه از یک منظر این خبر نوید بخش به نظر می رسد،اما از زاویه ای دیگر،موضوع اشاره شده موید این واقعیت است که ظرفیت هتل های اصفهان برای اقامت گردشگران کافی نیست و می طلبد در این خصوص چاره اندیشی شود.
چندی پیش،سید محمد ابراهیم علوی،نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی در این خصوص با اشاره به ضرورت توجه هر چه بیشتر به زیر ساخت های گردشگری در کشور گفت:از حیث فضاهای اقامتی،کمبود شدیدی احساس می شود که یکی از دلایل آن به سرمایه گذاری ناکافی در این خصوص باز می گردد.
وی می افزاید:ساخت هتل زمان بَر می باشد و بازگشت سرمایه در این بخش نیز دو تا سه سال طول می کشد،لذا باید تسهیلات ارزان قیمت و حتی بدون بهره هر چه بیشتری به علاقه مندان ساخت و احداث هتل اختصاص پیدا کند.
علوی معتقد است:شرکت در مجامع بین المللی مرتبط با صنعت گردشگری و تبلیغ هر چه بیشتر ظرفیت ها و جذابیت های گردشگری در ایران ضرورت دیگری است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
وی در تشریح این موضوع می گوید:کشوری مانند عمان در مقایسه با برخی از شهرهای ایران هیچ ندارد ولی در شبکه های بین المللی،مراکز خرید و...تبلیغات بسیار را در دستور کار قرار داده اما ما از حیث تبلیغاتی و معرفی جاذبه های گردشگری در نمایشگاه های بین المللی ضعیف عمل می کنیم.
به اعتقاد وی ارائه تسهیلات لازم برای حضور فعالانة گردشگری ایرانی در نمایشگاه و مجامع بین المللی،حفظ و مرمت مناسب اماکن گردشگری و توجه به حفظ نظافت و پاکیزگی اماکن گردشگری با همگرایی همه جانبه مردم،شهرداری ها و شورای شهر،سازمان میراث فرهنگی و...از دیگر الزاماتی است که با حصول آن دریچه های هر چه بیشتر برای رونق گردشگری ایران گشوده خواهد شد.
برخی گمان می کنند،رونق صنعت گردشگری ایران صرفا منوط به جذب توریست های خارجی می باشد،اما با در نظر گرفتن میزان بازدید و ارزی که گردشگران داخلی برای حضور در اماکن و شهرهای دیدنی خارجی صرف می کنند این واقعیت ملموس و مسجل می شود که در صورت برنامه ریزی هدفمند و اطلاع رسانی دقیق می توان صنعت گردشگری کشور را به واسطه توریست های داخلی نیز متحول نمود و به موازات آن از خروج ارز از کشور نیز جلوگیری کرد و در سایه این موفقیت در بخش اشتغالزایی نیز به توفیقات بیشتری نائل شد.
در پایان نباید این واقعیت را نادیده گرفت که جو و فضای بین المللی بِسان یک دهه گذشته علیه ایران منفی و مخرب نیست و در شرایطی که بسیاری از رسانه های قدرتمند دنیا و چهره های سیاسی شاخص بین المللی نسبت به خروج ایالات متحده از برجام موضع گیری منفی داشته اند،می توان با تدبیر و درایت،فشارهای آمریکا برای تضعیف صنعت گردشگری ایران را خنثی و بی اثر کرد.
انتهای پیام/