وی افزود: از آسیای مرکزی سخن گفتن امری سهل و ممتنع است زیرا در نگاه نخست به‌نظر می‌رسد که حوزه کوچکی است اما در نگاه عمیق‌تر حوزه بازیگران و نقش‌آفرینان بزرگ در منطقه باظاهر کوچک است.
وزیر اسبق امور خارجه تصریح کرد: آسیای مرکزی در گذر تاریخ، داستان‌ها و تلخی‌ها و شیرینی‌های خود را دارد تا زمانی که به سلطه ناموفق کمونیست درمی‌آید اما این تجربه 70 ساله نتیجه داشت و آن اینکه مردم این دیار آداب، مرسوم و اعتقادات خود را با وجود هجمه نگرش جدید حاکم، حفظ کردند.
متکی با بیان اینکه اندیشه را به زور نمی‌توان تغییر داد و تحمیل کرد، ادامه داد: با چنین وضعیتی آسیای مرکزی به دور سوم حیات خود پای نهاد و پس از فروپاشی شوروی سابق دوره بازیابی هویت، جدال برای بقا و نقش آفرینی در مصاف رقابت‌ها را آغاز کرد.
وی با اشاره به اینکه آسیای مرکزی با چالش‌های جدی در این دوره جدید مواجه است، گفت: چالش امنیت، اقتصاد، پیشرفت، رفاه و تنظیم روابط با دیگران چه در منطقهو فرامنطقه عمده این چالش‌هاست ضمن اینکه داخل را باید نیز سروسامان دهد.
وزیر اسبق امور خارجه خاطرنشان کرد: در آن دوران طمع‌ورزی‌ها نخستین آسیبی است که با منشا خارجی از سوی کسانی از خارج منطقه یا افرادی که رهیافت‌هایی از خارج منطقه می‌گیرند در آسیای مرکزی خودنمایی می‌کرد؛ پس تلاش برای شکل‌گیری دولت‌های بعد از فروپاشی و ادامه مستقلانه حکومت‌ها و جمهوری‌های آسیای مرکزی کار کمی نبود و امروز در مقایسه با 3 دهه قبل برخی از چالش‌ها را پشت سر گذاشت.
متکی درباره چالش امنیت در منطقه تصریح کرد: پدیده افراطی تحت پوشش اسلام با پوشش جدید القاعده و طالبان، آسیای مرکزی را به عنوان یکی از مراکز مهم سربازگیری خود مطرح کرد.
وزیر اسبق امور خارجه با اشاره به اهمیت نیازسنجی ضرورت بازسازی اعتماد منطقه‌ای در حوزه آسیای مرکزی، گفت: در دیداری با وزیر خارجه سابق ازبکستان به او گفتم هر حرفی داریم روی میز بگذاریم چون ما فکر می‌کنیم باید روابط خوبی با هم داشته باشیم ازبکستان گمان می‌کرد روابط خوب ما در آن موقع با تاجیکستان به دلیل مسائلی که بین دو کشور تاجیکستان و ازبکستان وجود داشت تهدیدی برای ازبکستان است درحالی که ما با یک استاندارد واحد قابل دفاع با کشورها کار کنیم.
وی با اشاره به اینکه تاجیکستان اولین کشوری بود که دچار جنگ داخلی شده بود، ادامه داد: جمهوری اسلامی در نهایت صداقت و صمیمیت و استراتژی قابل دفاع و منطقی، هر آنچه از دستش برآمد انجام داد البته همکاری‌های ما با آسیای مرکزی مقطعی نیست و باید با رعایت موازین و بدون دخالت در امور همدیگر همکاری داشته باشیم.
وزیر اسبق امور خارجه خاطرنشان کرد: در منطقه ما اشتراکاتی وجود دارد که باید این اشتراکات یک اتصال در مناسبات ایجاد کند که از آن جمله ارتباطات انرژی است. در این راستا از سال‌های پیش قرار بود از تاجیکستان آب خریداری کنیم و از قفقاز و روسیه،برق و خطوط انرژی را به هم مرتبط کنیم.
متکی با تاکید بر اینکه تولیدشناخت و گسترش آن به اقشار مختلف اجتماعی ضرورت امروز روابط ما با هم دیگر است، گفت: پیش‌قراولان این شناخت دانشگاه‌ها و مراکز علمی ماست و این کار در استمرار نتیجه می‌دهد تا با اعتمادسازی میان تمام همسایگان در منطقه، اتصال تمام اقشار تاثیرگذار را در آسیای مرکزی به‌وجود بیاوریم.
وی تصریح کرد: در آرایش جدید منطقه ناگزیر از یک تعریف جدید از این شرایط هستیم و این یک رسالت سنگین و مهم است که یکبار دیگر اهمیت منطقه ما برای مسئولان روسیه آشکار شود تا زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری و ارتقای مناسبات بوجود بیاید.
وزیر اسبق امور خارجه خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها از تحولات دو دهه اخیر نمی‌خواهند درس بگیرند؛ آنها باید بدانند دنیا متحول شده و مصالح خود را تشخیص می‌دهد؛ دوران زورگویی و تک‌گرایی به سر رسیده است اما نمی‌خواهند باور کنند؛ افغانستان و عراق با وجود همه تهدیدها بالندگی خود را آغاز کردند اما دشمن ایران نشدند چون ایران دشمن آنها نیست و نباید باشیم بنابراین آمریکا در سیاست خود شکست خورد.
انتهای پیام/س