به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از شهرکرد؛ با توجه به خشکسالی‌های پیاپی، کاهش بارندگی، پایین آمدن سطح آب سفره‌ها و ذخایر آب زیرزمینی، سد‌ها، چاه‌ها و قنوات و افزایش ممنوعیت برداشت آب دشت‌ها، مدیریت مصرف صحیح و بهینه آب، ضرورتی همگانی در بخش‌های مختلف کشور است.
در استان چهارمحال و بختیاری نیز که روزگاری قطب آب و تأمین کننده و دارنده منابع ۱۰ درصد از آب کشور بود، هم اکنون وارد یازدهمین سال کم بارشی و خشکسالی متوالی شده و متأسفانه در ردیف پنجم استان‌های خشک کشور قرار گرفته است، این صرفه جویی و مدیریت بهینه، امری ناگزیر و الزامی می‌باشد.
در حال حاضر از ۱۰۰ درصد منابع آبی و آب حاصل از بارش‌ها در چهارمحال و بختیاری، حدود ۹۲ درصد سهم بخش کشاورزی است و تنها ۷ درصد آن به مصارف خانگی و یک درصد به بخش صنعت اختصاص دارد.
بنابراین، موضوع بحران آب و از طرفی حجم بالای مصرف آن در حوزه کشاورزی استان می‌طلبد تا ضمن مدیریت و مصرف صحیح به معنای استفاده هدفمند، بهینه و مؤثر و جلوگیری از هدر رفت آب در حوزه کشاورزی، آموزش کشاورزان در این زمینه و همچنین بکارگیری روش‌های کاربردی از جمله روش‌های نوین آبیاری، کشت ارقام کم آب بر و مقاوم به خشکی با جدیت دنبال شود که البته دستگاه‌های اجرایی ذیربط از جمله اداره کل جهاد کشاورزی برنامه‌هایی را در این زمینه دنبال و اجرا کرده اند و طرح‌هایی را نیز در دستور کار دارند و امید است با همکاری همه مسئولان، مردم و بهره برداران به خوبی اجرا و عملیاتی گردد.
خشکسالی شدید در ۹۰ درصد از مساحت چهارمحال و بختیاری
شاهرخ پارسا مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: در حال حاضر ۹۰ درصد مساحت این استان با خشکسالی شدید، ۸ درصد با خشکسالی بسیار شدید و ۲ درصد با خشکسالی متوسط روبروست.
وی افزود: کمبود بارش‌ها در این استان که یکی از استان‌های پر آب کشور محسوب می‌شد از سال ۱۳۸۶ آغاز شد و در حال حاضر، به عنوان پنجمین استان خشک کشور بعد از استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان و فارس، در کنار استان‌های خشک و کویری قرار گرفته است.
۷۲ درصد دشت‌های چهارمحال و بختیاری در وضعیت بحرانی
کوروش نادری مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری هم گفت: هم اکنون ۷۲ و هفت صدم درصد دشت‌های این استان، از نظر منابع آبی در وضعیت ممنوعه قرار دارد.
وی افزود: از مجموع ۱۱ دشت این استان، ۸ دشت ممنوعه می‌باشد که چهار دشت لردگان، سفیددشت، شهرکرد و فرادنبه (بروجن) از وضعیت ممنوعه به ممنوعه بحرانی تغییر یافته است.
توجه به مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی ضروری است
ذبیح الله غریب مدیرکل جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز با بیان اینکه شغل اصلی مردم این استان، کشاورزی و دامپروری و کاملاً مرتبط با مباحث آب و خشکسالی است، حفظ منابع آبی و مدیریت صحیح آن را بسیار ضروری و البته نیازمند همکاری همه مردم و دستگاه‌ها بیان کرد.
وی گفت: با حجم بالای برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی، افت شدید نزولات جوی و تغییر اقلیم و نوع بارش، تداوم پدیده خشکسالی، فقدان تغذیه سفره‌های آبی، بی توجهی به مدیریت برداشت و مصرف آب منابع آبی، ضرورت استفاده از شیوه‌های نوین مصرف صحیح آب، انکارناپذیر است.
غریب اظهار داشت: اجرای سامانه‌های نوین آبیاری، تغییر الگوی کشت به معنای جایگزینی محصولات کم آب بر به جای پر آب بر، و توسعه کشت گلخانه‌ای از برنامه‌های مرتبط در راستای مدیریت مصرف آب و ارتقای ضریب بهره وری و بازده تولید در حوزه کشاورزی چهارمحال و بختیاری به شمار می‌رود که خوشبختانه اجرای آن تا امروز با موفقت همراه بوده است و به رغم مشکل خشکسالی، شاهد افزایش تولید محصول در اکثر زمینه‌ها هستیم.
کاهش آبدهی قنوات/ اجرای سامانه‌های نوین آبیاری
سید طاهر نوربخش مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری هم با بیان وجود ۸۴۱ رشته قنات در این استان، اعلام کرد: تنها ۱۷ درصد این قنوات دارای آبدهی مؤثر می‌باشد.
وی افزود: به دنبال خشکسالی سال‌های اخیر، ۴۰۰ رشته قنات در چهارمحال و بختیاری خشک شده و آب دیگر قنوات هم با ۴۰ تا ۸۰ درصد کاهش مواجه شده است.
نوربخش، اصلاح، لایروبی و احیای قنوات را از برنامه‌های اساسی جهادکشاورزی بیان کرد و گفت: این موضوع با جدیت در استان دنبال می‌شود.
وی اظهار داشت: هم اکنون عملیات مرمت، بازسازی و احیای ۷۰ رشته قنات با انجام لایروبی و لوله، میله و کول گذاری، با هزینه ۱۸ میلیارد ریال از محل اعتبارات ملی، استانی و آورده کشاورزان آغاز شده است که آب مورد نیاز دو هزار و یکصد هکتار از مزارع و باغات کشاورزی در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری و بویژه شهرستان‌های بن، سامان و بروجن را تأمین می‌کند.
نوربخش اضافه کرد: با لایروبی این قنوات، متوسط آبدهی آنان به ۳۵۰ لیتر در ثانیه افزایش می‌یابد.
وی، اجرای سامانه‌های نوین آبیاری را هم از برنامه‌های ویژه برای مقابله با اثرات خشکسالی در چهارمحال و بختیاری بیان کرد و ادامه داد: تا کنون ۵۸ هزار و ۳۰۰ هکتار برابر با ۵۴ درصد از مجموع زمین‌های کشاورزی استان، به سامانه نوین آبیاری تجهیز شده است.
نوربخش افزود: به ازای اجرای سامانه آبیاری بارانی در هر هکتار، ۵۰ تا ۷۰ درصد و آبیاری موضعی ۹۰ تا ۹۵ درصد صرفه جویی آب نسبت به روش غرقابی و سنتی محقق می‌شود.
وی یادآور شد: چهارمحال و بختیاری، رتبه دوم کشور در اجرای طرح‌های آبیاری نوین را داراست.
توسعه طرح‌های آبخیزداری مهم ترین راهکار مدیریت خشکسالی
اقبال عباسی استاندار چهارمحال و بختیاری هم، توسعه طرح‌های آبخیزداری را از مهم ترین راهکار‌های مدیریت خشکسالی در استان عنوان کرد.
وی گفت: برخلاف اینکه سال‌ها عنوان می‌شد چهارمحال و بختیاری تأمین کننده ۱۰ درصد منابع آب شیرین کشور است، اما خشکسالی‌های اخیر وضعیت منابع آبی این استان را در مرز بحران قرار داده، به گونه‌ای که منابع موجود به سختی جوابگوی نیاز مردم خود این استان است.
مجید نظری معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار چهارمحال و بختیاری هم تأکید کرد: باید استفاده از پساب فاضلاب برای آبیاری فضای سبز را با توجه به خشکسالی‌های دهه اخیر و کاهش شدید منابع آب، در دستور کار تمامی شهرداران استان قرار گیرد.
اما چه باید کرد؟
با این اوضاع، فرهنگ سازی و دگرگونی در نگاه ها، تغییر نگرش در نحوه مدیریت منابع آب، ذخیره، تخصیص، توزیع و مصرف این ماده حیاتی و نهایتاً همکاری تمامی مردم، مسئولان و دستگاه‌های اجرایی می‌تواند نقش مؤثری در چاره جویی، مقابله و جلوگیری از تشدید بحران موجود ایفا کند.
به گفته برخی کارشناسان؛ یکی از راه‌های مدیریت مصرف صحیح آب، بحث قیمت گذاری واقعی آب در کشور برای حفظ و جلوگیری از مصرف بی رویه آن است تا نگاه غیر اصولی و غیر منطقی به این منابع تغییر کند.
سازگاری با شرایط خشکسالی، کمبود آب و صرفه جویی در مصرف نه به معنای کم مصرف کردن بلکه درست مصرف کردن، از الزاماتی است که باید همه اقشار مردم به آن توجه ویژه داشته باشند.
امروز اگر بحران آب و صرفه جویی را جدی نگیریم و مانند قبل بی رویه مصرف کنیم، چه در بخش خانگی، چه در بخش کشاورزی، دامداری، صنعتی، گردشگری و ...، به زودی این ماده حیاتی و گوهر ناب و ارزشمند چنان نایاب می‌شود که رگ حیات را به خطر می‌اندازد ... بیایید به فکر خودمان، به فکر فرزندانمان، به فکر دیگران و به فکر آیندگان باشیم ... و نه تنها فقط انسان ها، به فکر دیگر موجودات و مخلوقات خدا هم باشیم که آب مایه حیات آن‌ها هم هست ... «وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاء کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ» (سوره مبارکه انبیاء/آیه ۳۰) ...
گزارش از: زهرا خدابنده
انتهای پیام/خ