به نظر می‌رسد که همه چیز بعد از یک هفته جنجالی تمام شد. شروع این یک هفته از روز شنبه هفتم آوریل و با پخش تصاویری از حمله ادعایی شیمیایی به شهر دوما در سوریه بود و پایان آن هم حمله سه کشور امریکا، بریتانیا و فرانسه به نقاطی در سه استان دمشق، حمص و حما در ساعت 4صبح روز شنبه 14 آوریل. امریکا به همراه دو متحد خود از روزهای اول این مدت حرف از حمله به سوریه می‌زدند و همه انتظار داشتند تا ببینند این حمله انجام می‌شود به خصوص اینکه پیام‌های توئیتری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، با آن ادبیات خاص خودش آن قدر کش و قوس داشت که هر احتمالی برای ناظران سیاسی مطرح بود تا آنجا که حتی حرف از درگیری مستقیم نظامی بین امریکا و روسیه زده می‌شد. حالا که حمله انجام شده پیامدهای آن مورد توجه قرار گرفته که به صورت عمده بر دو محور قابل طرح است؛ نخست محور نظامی و تأثیر این حمله در عرصه میدانی و دوم محور سیاسی و بازتاب منطقه‌ای و بین‌المللی.
نخستین نکته مهم در محور نظامی دامنه عملیاتی این حمله است به خصوص اینکه امریکا یک سال قبل به همین بهانه استفاده دولت سوریه از تسلیحات شیمیایی به پایگاه هوایی الشعیرات در حومه حمص حمله موشکی کرد و انتظار می‌رفت دامنه این حمله از آن یکی بسیار گسترده‌تر باشد. هرچند که اهداف حمله این بار بیش از یکی بود اما حجم حمله آن قدر بیشتر از مورد قبلی نبود تا بتوان از یک تهاجم قابل توجه گفت.
باید توجه داشت که امریکا سال قبل از 59 موشک تام‌هاوک استفاده کرده بود و حالا که دو کشور دیگر هم با آن همراه بودند، بین 100تا 120 موشک به مواضع نظامی و پایگاه‌های ارتش سوریه شلیک شده است. نتیجه این مقایسه آن قدر روشن است که ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، جیمز ماتیس و ژان ایو لودریان، وزرای دفاع امریکا و فرانسه، از عملیات محدود بگویند و روزنامه امریکایی نیویورک‌تایمز هم بنویسد: «هیاهوی بسیار ترامپ برای اقدام نظامی در سوریه، سرانجام به یک حمله کاملاً محدود ختم شد که نه برآورده‌کننده انتظاراتی بود که مقامات غربی در افکار عمومی شکل داده بودند و نه از نظر میدانی می‌تواند تأثیر خاصی داشته باشد.» فردریک پلیتگن، تحلیلگر شبکه خبر سی‌ان‌ان، بر این مبنا است که این حمله را به لحاظ میدانی مؤثر نمی‌داند چرا که تأثیری بر توانمندی‌های ارتش سوریه نداشته جدای از اینکه پدافند هوایی سوریه موفق شده بخشی از موشک‌های شلیک شده را ساقط کند. روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت همین ارزیابی را از حمله امریکا و متحدینش به سوریه دارد که به نظر این روزنامه، «تأثیری بر استقامت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه و استمرار پیروزی‌هایش در جنگ با گروه‌های مسلح نخواهد داشت.»
بشار اسد صبح روز شنبه با چنان خونسردی وارد کاخ ریاست جمهوری شد تا نشان بدهد که حمله نمادین امریکا و دو متحدش نتوانسته بر اوضاع نظامی و سیاسی سوریه تأثیری بگذارد و در واقع، تحلیل آحارونوت با این حرکت اسد تأیید شد. از طرف دیگر، نمادین بودن این حمله باعث شده ترامپ از انجام آن چندان ذوق‌زده نشده و جدای از اعلام خبر حمله در لحظاتی قبل از انجام آن، مثل قبل توئیت‌پراکنی نکرده و به جای لاف‌زنی‌های معمول خود ترجیح داده ساکت باشد.
وضعیت او در محور سیاسی نمی‌تواند بهتر از محور میدانی باشد چرا که حالا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با «تجاوزکارانه» خواندن این حمله درخواست برگزاری نشست شورای امنیت کرده و چین هم برخلاف گذشته، ساکت ننشسته و اعلام کرده که حمله به سوریه «نقض آشکار قوانین بین‌المللی» است. این به معنای یک جنگ سیاسی روسیه و چین با امریکا و متحدانش است که روابط نه چندان کم التهاب قبل را پرتنش کرده و به همین جهت هم است که آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، می‌گوید: «جنگ سرد با نیت انتقام‌جویی بازگشته است.» این وضعیت دستاوردی نیست که بتواند نتیجه سیاسی مثبتی در عرصه بین‌الملل و حتی برای امریکا و متحدانش در پی داشته باشد و بتوانند با این حمله دستاوردی در جبهه‌بندی سیاسی منطقه داشته باشند. در واقع، مقام‌های سیاسی و نظامی امریکا و متحدانش در ساعات بعد ازحمله بیشتر به دنبال توجیه حمله خود و آرام کردن خشم روس‌‌‌‌‌ها بوده‌اند تا اینکه به نتایج سیاسی و نظامی حمله خود به سوریه ببالند. این وضعیتی کمیک برای سه کشور غربی است که می‌توان از عنوان «هیاهوی بسیار برای هیچ» برای توصیف آن استفاده کرد؛ عنوانی که شکسپیر برای یکی از نمایش‌های کمدی خود انتخاب کرد و به نظر می‌رسد روایتی جدید از آن با کارگردانی ترامپ و بازیگری بریتانیایی‌‌‌‌‌ها و فرانسوی‌‌‌‌‌ها اجرا شده است.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/