توکل به این معناست که انسان موحد در امور زندگی خویش فقط خود را عامل اصلی نداند؛ بلکه خود را علتی بداند که در راستای علت العلل ( سرمنشاء همه علتها که همان خداوند متعال است) موجودیت یافته است.
از جانب دیگر ممکن است عدهای به اشتباه توکل را به فراموش کردن خود و وظایفشان معنا کنند، به این شکل که بگویند ما تلاشی نخواهیم کرد چرا که خداوند علت غایی اجرایی شدن تمامی امور است. این نیز تفکری بسیار غلط است چرا که انسان عاقل و متدین میداند هیچ دلیل موجهی در سلب وظایف یک انسان نیست. به بیان دیگر انسان در اسلام به وظیفه مامور است و نه به نتیجه.
انسان در هر شرایطی مامور است که وظیفه خود را به خوبی و به نحو احسنت انجام دهد، اما به نتیجه رسیدن آن، چیزی است که باید به خداوند متعال و مشیت او واگذار شود؛ چرا که او عالم و خبیر محض است و از خیر بندهاش آگاهی دارد.
در همین رابطه حدیثی بسیار حائز اهمیت از امیرالمومنین حضرت علی (علیه السلام) در میزان الحکمه نقل شده است : " ايمان هيچ بنده اى راستين نباشد مگر زمانى كه اطمينان او به آنچه نزد خداست بيشتر باشد از آنچه در دست خويش دارد. "
در ادامه تصویر نوشته این حدیث زیبا را مشاهده میکنید :
انتهای پیام/
جوشن کبیر است همان گونه که خلق شده باقی می ماند و وظایف تعیین شده را انجام می دهد
در قرآن هم داریم :
لا تبدیل لخلق الله .
تنها وجود متغیر انسان است که از هر یک از بنی آدم بهره می برد و اینگونه راهی برای
هم حرفی با خدا پیدا می کند ،
الرحمن ، علم القرآن ، خلق الانسان ، علمه البیان .