به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، فنوج از شهر‌های قدیمی جنوب سیستان و بلوچستان است که در سر راه کاروان‌های تجاری از سواحل دریای عمان به ویژه بندر تجاری جاسک و بشاگرد به شمال این استان قرار داشته و محل استقرار نیرو‌های نظامی در جنوب غربی این استان بوده است.
شهرستان فنوج نقطه ارتباط مکران (بلوچستان) با منطقه پر رونق و دارای تمدن کهن جیرفت و جنوب کرمان و هرمزگان بوده است.
فنوج علاوه بر آثار تاریخی شاخص و حائز اهمیت دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند و نمونه‌ای از شهر‌های زیبا و گردشگری استان پهناور و پرجاذبه سیستان و بلوچستان است.
آثار و سفالینه‌های به جامانده از دوران ایران باستان در قلعه معروف به 'کلا بزرگان' و 'پشت کلات' نشان از گذشته پر رونق این شهر تاریخی دارد.
سنگ نوشته‌ها و غار‌های منقش و گور‌های پیش از تاریخ در دامنه سفید کوه نیز گواه بر این مدعاست.
فنوج در سال ۱۳۶۹ به عنوان بخش مستقلی از بخش بمپور ایرانشهر جدا شد و در سال ۱۳۷۰ به شهر ارتقا یافت و به شهرستان نیکشهر الحاق شد و در نهایت در سال ۱۳۹۲ به شهرستان ارتقا یافت.
فنوج یکی از مناطق کهن سیستان و بلوچستان است که گمانه زنی‌های انجام شده در این منطقه حاکی از وجود تمدنی چند هزار ساله دارد، که تپه 'مگون'، کوه 'تگاران'، محوطه باستانی 'کتیچ'، محوطه 'زبرینگ'، قلاع 'مسکوتان'، قلعه 'فنوج' و قلعه 'محترم آباد' نمونه‌ای از آن است.
محوطه دمبان در قسمت غربی فنوج که از طرف جنوب و غرب آن رودخانه رامک جریان دارد که سطح محوطه آکنده از دمب‌هایی که به وسیله سنگ‌های کف رودخانه ساخته شده است.
دمب یعنی قبر، دمب‌های این محوطه بیشتر در حاشیه رودخانه رامک قرار گرفته اند، اما قسمت شمالی محوطه خالی از دمب است، سفال‌های به دست آمده در این محوطه از نوع سفال‌های قرمز رنگ ساده و خشن بوده علاوه برآن سفال‌های قرمز رنگ منقوش چرخ ساز نیز در این محوطه به دست آمد که مزین به نقوش هندسی از قبیل: مثلث و خطوط موازی بودند.
این محوطه در قسمت جنوب غربی و در حاشیه شرقی رودخانه فنوج واقع است در قسمت غربی این صخره سنگی، رودخانه فنوج و اطراف دیگر آن را زمین‌ها و باغ کشاورزی احاطه کرده اند، که فقط بقایای آثار معماری از یک برج دیده بانی بر فراز صخره سنگی دیده می‌شود که از خشت خام و گل ساخته شده است.
این محوطه در قسمت جنوب کتیچ واقع است که از طرف شمال به کوه‌های جنوب کتیچ و از طرف غرب به رودخانه 'بورور'، از جانب شرقی به راه ارتباطی کتیچ به 'گیران' محدود است.
دمب‌های این محوطه تمام تخریب شدند حتی یک نمونه سالم نیز مشاهده نشده است، در کنار دمب‌ها قطعه‌های سفالی از نوع سفال‌های قرمز رنگ ساده و منقوش چرخ ساز وجود دارد که مزین به نقوش هندسی هستند.
در قسمت غربی محوطه آثاری از سفال‌های دوران اسلامی دیده می‌شود که از نوع سفال‌های قرمز رنگ لعاب دار با لعاب‌های سبز و زرد است.
این محوطه در قسمت شرقی روستای زبرینگ و در قسمت شمال آن رودخانه کتیچ جریان دارد، در سطح محوطه قطعه سفال‌های قرمز رنگ ساده و منقوش به چشم می‌خورد.
سفال‌های این محوطه از نوع سفال‌های چرخ ساز، مزین به نقوش هندسی است، علاوه بر این، آثار معماری نیز در این محوطه مشهود است که در قسمت شمالی به صورت دیواری از سنگ دیده می‌شود، در ساخت این بنا از سنگ‌های کف رودخانه و گل استفاده شده است.
مجتبی میرحسینی معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان وبلوچستان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زاهدان، گفت: فنوج علاوه بر آثار تاریخی شاخص و حائز اهمیت دارای جاذبه‌های طبیعی فراوانی است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند و نمونه‌ای از شهر‌های زیبا و صنعت گردشگری در استان پهناور و پرجاذبه سیستان و بلوچستان است.
میرحسینی افزود: کوه 'تکوه' باشکوه و هیبت خاص خود زیبایی وصف ناپذیری به شهر داده به طوریکه فنوج در پای این کوه همچون فرزندی کوچک و زیبا در دامان پدری تنومند و مردانه نشسته است.
وی ادامه داد: جاده هراز برای بیشتر ایرانیان شناخته شده است، باید بگوییم مقیاس کوچکتر آن در استان سیستان و بلوچستان و در تنگه زیبای فنوج به دست بی مثال خالق طبیعت تکرار شده است و این جاده با همه زیبای‌های کوهستان جزو ۴۱ منطقه ویژه گردشگری و توریستی در سال ۸۷ قرار گرفت.
میرحسینی تصریح کرد: تنگه فنوج در دامنه کوه تکوه و در مسیر فنوج به 'بنت ' قرار دارد و رودخانه‌ای که در بیشتر روز‌های سال جاری و پوشش گیاهی گز و بادام کوهی و زیبای‌های خاص کوهستان همراه با سکوت و آرامش آن همه باعث شده که خیل عظیمی از مشتاقان در روز‌های تعطیل به دامن این کوهستان پناه ببرند.
از دیگر جاذبه‌های این شهر علاوه بر جنگل‌های 'داز' و 'کهور' در اطراف شهر و نخلستان‌های انبوه و قدیمی که دارای چشم انداز‌های بسیار زیباست، می‌توان به روستا‌های سرسبز، باغ‌های میوه‌های گرمسیری در مسکوتان و محترم آباد اشاره کرد.
چشمه‌های جاری در دامنه کوه‌های اطراف کتیچ گوشه‌ای از جاذبه‌های گردشگری این منطقه سرسبز و خوش آب و هواست که در تمام فصول سال شاهد حضور گردشگران و مسافران از شهرستان‌های مختلف سیستان و بلوچستان و حتی شهر‌های همجوار استان کرمان، هرمزگان است.
از دیگر جاذبه‌هایی که جزو آثار فرهنگی محسوب می‌شود، آداب و رسوم محلی و سنتی و رایج در منطقه است که همچنان با گذشت سالیان سال در منطقه رواج دارد و در گذر زمان دچار تغییراتی شده است.
در میان صنایع دستی این منطقه سوزندوزی فنوجی با استفاده از ترکیب رنگ، نقش گل و بوته‌هایی که در اندیشه و خیالش زاده می‌شود آن‌ها را می‌پرورد و به تکامل می‌رساند و اثری زیبا می‌آفریند و آدمی متحیر از آن است که این همه چگونه و توسط کدامین ذهن پویایی پدید آمده و شکل گرفته و زینت بخش محفل گرم سوزن و نخ و پارچه شده است.
بیشتر نقوش سوزندوزی منطقه فنوج الهام گرفته از حیوان‌ها و گیاهانی است که به مرور دستخوش تغییر و تحول شده و به صورت اشکال هندسی ماندگار شده است.
این هنر به دلیل مصارف تزیینی اش پس از سوزندوزی جایگاه ویژه‌ای در بین مردم این شهرستان دارد در این هنر از مواد و مصالحی مانند آیینه‌های ریز و درشت، پولک، منجوق، مروارید، خر مهره، دکمه صدفی، پارچه، سکه و صدف استفاده می‌شود بیشتر محصول تولیدی شامل آیینه و شمعدان، جا قرآنی، آیینه آویزی، دیوارکوب، گلدان و ... است.
شهرستان فنوج با ۵۲ هزار نفر جمعیت و هفت هزار و ۷۳۳ کیلومتر مربع گستره در ۶۰۰ کیلومتری جنوب غربی زاهدان مرکز استان استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
انتهای پیام/ع