ابراهیم فیاض استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره ضرورت ارتباط حوزه و دانشگاه، گفت: مهم ترین بحث در این زمینه رابطه دو فاکتور علم و دین است؛ به طوری که میتوان گفت، نرمافزار حوزه، دین و نرم افزار دانشگاه علم است.
فیاض با اشاره به لزوم ارتباط حوزه و دانشگاه گفت: اگر دانشگاه آموزش محور است، حوزه باید پرورش را ایجاد کند؛ دانشگاه باید اخلاقی باشد و نه ضد اخلاق، نباید افراد فاسد خروجی دانشگاهها باشند اما متاسفانه در این رابطه حوزه و دانشگاه هر دو بسیار ناتوان و ضعیفاند.
وی با اشاره به اینکه دین برای گسترش فضای معنوی و روحی ما آمده است، گفت: نظام جهانبینی علمی، به شدت کوچک است، ولی دین میخواهد علم را با معنا بخشیدن به آن، بسط دهد.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه علم به شدت جامعه را خشن، تکنولوژیک، بیاحساس و بیارزش کرده است، گفت: نتیجه علم بدون حکمت و دین، جنگهای جهانی، قتل و آوارگی میلیونها انسان در قرن بیستم بوده است.
فیاض با بیان دوره تسلط علم بر انسان، باعث شد تمام مسائل اخلاقی از بین برود و جهان انسان به شدت کوچک شود اظهار کرد: در این زمان نظریه داروین برقرار میشود که در بقای اصلح، هر که قویتر است میماند؛ در این نظریه هر که بمب اتم دارد غالب و پیروز است.
وی با اشاره به اینکه در جامعه لیبرالی منافع فردی ارزش پیدا میکند، گفت: در عصر حاضر یک عده به شدت اسراف کار شده، از شدت چاقی به صدها بیماری مبتلا میشوند، در حالی که عدهای در سوی دیگر جهان بر اثر قحطی و گرسنگی میمیرند.
فیاض با ذکر این مطلب که امروز در جامعه شاهد افزایش بی اخلاقیها، طلاق و خودکشی هستیم، گفت: دین میخواهد جهانی را به ما معرفی کند که بر اساس یک فرهنگ اخلاقی و دینی است؛ جهانی که در کنار پیشرفت علمی، اخلاقیات را هم رها نمی کند.
استاد علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به انقلاب اسلامی و آغاز اهمیت به دین گفت: دین در غرب بعد از رنسانس کنار رفته بود؛ علوم انسانی غربی مثل نظریه سگ پاولف هم به جای تمرکز بر انسان، بر اساس یک حیوان غریضی مطرح شد تا علوم غربی از مفهوم انسانیت عدول کند؛ در این شرایط انقلاب اسلامی با تاکید بر پرورش و تزکیه به دین اهمیت داد و در قالب علوم انسانی، جهان پدیداری اسلامی را مطرح کرد.
فیاض با اشاره به لزوم ارتباط حوزه و دانشگاه گفت: اگر دانشگاه آموزش محور است، حوزه باید پرورش را ایجاد کند؛ دانشگاه باید اخلاقی باشد و نه ضداخلاق و نباید افراد فاسد خروجی دانشگاهها باشند اما با وجود اینها متاسفانه در رابطه حوزه و دانشگاه هر دو بسیار ناتوان و ضعیفاند.
وی در ادامه با بیان اینکه فقه امروز در حوزهها، یک فقه فردی و تقلیل یافته است اظهار کرد: فقه امروز فقط محدود به طهارت و نجاسات شده است و به ایجاد وسواس میپردازد؛ در دانشگاه هم مسائل دینی ناقص مطرح میشود؛ ضرر این آموزش ناقص بسیار زیاد است، به قول فرانسیس بیکن، فیلسوف انگلیسی، عالمان و جاهلان هر دو مومنند اما همه نیمه خواندهها کافر میمیرند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در دانشگاههای اسلامی هم ضعیف عمل کردهایم گفت: ضعف در علوم انسانی اسلامی باعث شده است که امروز دانشجویان دانشگاه تهران به مراتب مومنتر از دانشجویان دانشگاههای اسلامی مثل دانشگاه امام صادق باشند.
فیاض با طرح نظریات کانت و هگل در مورد دین و حکمت گفت: امروزه در دانشگاههای غربی حکمت را به علوم انسانی خود اضافه میکنند و نئو کانتیها با مطالعه آثار هگل به رد نظریات دین ستیزانه افرادی چون مارکس پرداختهاند.
استاد دانشکده علوم اجتماعی در ادامه افزود: در حالی که دانشگاههای غربی به این نتیجه رسیدهاند که علوم انسانی علوم غیردینی نیست؛ دانشگاههای بدبخت و فلک زده ما تنها به ISI نویسی روی آوردهاند و دانشگاه پر از روشنفکران ناقص و بیسوادانی است که از خارج آمدهاند.
وی با اشاره به اقدامات شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی نتوانسته به وظایف خود در زمینه ارتباط حوزه و دانشگاه به درستی عمل کند؛ اگر انقلابی در شورای عالی انقلاب فرهنگی نشود، با بحران جدی در زمینه فرهنگ مواجه خواهیم شد؛ متاسفانه عدهای زیستشناس و سنگشناس با مدیریت سران قوا شورایی تشکیل دادهاند که عملا کاری برای فرهنگ کشور نمیکنند.
فیاض با طرح این سوال که برای ارتباط واقعی بین حوزه و دانشگاه باید چه کاری انجام دهیم، گفت: تکلیف ما را حضرت امام (ره) مشخص کرده است؛ ایشان در نامه ای پس از پذیرش قطعنامه 598 و در ماده ده وصیت نامه خود بر لزوم همکاری بین بسیج طلبه و بسیج اساتید دانشگاهی اشاره کردهاند؛ باید به همکاری این دو به عنوان راه ارتباط حوزه و دانشگاه بیشتر بها داد.
انتهای پیام/