شما هم می‌توانید با مراجعه به کلینیک باشگاه خبرنگاران و طرح سوالات خود، پاسخ را از پزشکان مربوطه دریافت کنید.
علی اصغر ابدی متخصص ارتوپدی و جراح زانو و هیپ سوالات شما در زمینه «بیماری های ارتوپدی و انواع آرتروز» پاسخ دادند.
علی اصغر ابدی متخصص ارتوپدی و جراح زانو و هیپ گفت: شیوع زانو درد در میان جوانان مساله طبیعی نیست زیرا دردهای زانو و اطراف آن بین نوجوانان و جوانان باید به دقت بررسی شده و مورد توجه خانواده ها قرار گیرد، زیرا در بیشتر موارد این زانو دردها می تواند از وجود مشکلی در عملکرد غدد درون ریز، فقدان جدی کلسیم و ویتامین D و یا وجود مشکلات جدی و پنهان مفصلی خبر دهد وحتی بهترین راه این است که هر نوزادی بعد از تولد مورد آزمایش تیروئید قرار گیرد زیرا در بسیاری از موارد صرف چنین هزینه هایی می تواند از بروز بیماری های مفصلی بعدی و تحمیل هزینه های سنگین درمانی جلو گیری کند.
وی با بیان اینکه غیر از انجام ورزش های نامناسب و سنگین، چاقی و الگوهای بد تغذیه ای مهم ترین علت افزایش دردهای مفاصل لولایی و زانو درد در جوانان است، ادامه داد: متاسفانه هم اکنون چاقی و گرایش به فست فودها تبدیل به یکی از تهدیدات مهم مخل سلامتی در جوانان شده است، زیرا با افزایش وزن، فشار روی استخوان ها و مفاصل اندام تحتانی بدن همچون مچ پا، زانو و حتی ران ها و لگن بیشتر می شود و در این حالت فرد بعد از گذشت مدت زمانی نه چندان طولانی دچار اولین نشانه های زانو درد، مشکلات مچ پا و نظایر آن می شود، بنابراین وزن طبیعی ، استفاده از نور آفتاب یا سایر منابع ویتامین D و همچنین قراردادن منابع غنی کلسیم در سبد غذای روزانه، اولین قدم برای کنترل درد و مشکلات مفصلی در جوانان است.
این متخصص و جراح ارتوپدی اظهار کرد : برخلاف تصور عموم افراد اختلال در عملکرد غدد داخلی همچون کم کاری تیروئید ، نقش قابل توجهی در بروز مشکلات مفصلی و حتی زانو درد در نوجوانان و جوانان دارد در نتیجه بروز چنین درد هایی میان این گروه های سنی باید پیگیری شود از سوی دیگر هر زانو دردی را هم نمی توان به چاقی و یا مشکلات غددی ربط داد زیرا در برخی از موارد ریشه این دردها می تواند در یک ضرب دیدگی یا کوفتگی های ناشی از تصادف، سقوط و حتی مشکلات عمقی تری همچون چرخش مفصل یا حتی پای پرانتزی نهفته شود.
ابدی در ادامه با تاکید بر ضرورت توجه والدین نسبت به تغذیه فرزندانشان، افزود: بیماری راشیتیسم یکی از شایع ترین مشکلات ارتوپدی میان نوجوانان و جوانان است که به علت فقدان ویتامین (د) در دوران قبل از 2 سالگی کودک ، بروز می کند ، عارضه ای که باید در همان دوران و پیش از 3 الی 4 سالگی کنترل و درمان شود در غیر این صورت کمبود مداوم ویتامین (د) میزان زاویه های انحرافی راشیتیسم را افزایش می دهد ، این بیماری به دوشکل ضرب دری ( انحراف زانو ها به داخل) و پرانتزی بروز می کند که در ایران پای پرانتزی تقریبا شیوع بیشتری دارد.
وی ادامه داد: باید پای پرانتزی در همان دوران کاملا خفیف خود کنترل و درمان شود در غیر این صورت بعد از چهار تا پنج سالگی هر قدر هم از آتل، کفش های مختلف و یا برخی داروها استفاده شود باز هم پا به همان وضعیت طبیعی و استاندارد خود بر نمی گردد و در بزرگسالی و بعد از تکمیل صفحه رشد نیز جراحی تنها راه درمان این عارضه است و این عمل باید در شرایطی انجام شود که فرد به علت این عارضه دچار دردهای مفصلی در اطراف زانو و مچ پا شده در غیر این صورت جراحی زیبایی پای پرانتزی در جوانان به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
این متخصص و جراح ارتوپدی با اشاره به اینکه در برخی موارد جوانان تنها به دلیل زیبایی اصرار دارند جراحی درمانی پای پرانتزی را انجام دهند، گفت: این یکی از جراحی های زمان بر است که در آن استخوان ها شکسته و دوباره صیقل داده شده و پیچ پلاک می شوند و تا مدت ها نیز فرد باید در حالت استراحت مطلق قرار گیرد و مسائل فراوان دیگری را نیز تحمل کنند البته جراحی درمانی پای پرانتزی نیز به طور چشمگیری به تجربه و توانمندی جراح وابسته است.
وی همچنین در ادامه با اظهار نگرانی از شیوع عارضه نرمی غضروف مفاصل چهار سر ران و ضعف مفاصل ران و لگن در نوجوانان و جوانان، اظهار کرد: متاسفانه این عارضه با درد و التهاب ران و لگن همراه است که در بیشتر موارد بعد از بررسی های پاتولوژی، نرمی غضروف میانی این مفاصل تشخیص داده می شود که باید از نظر پاتولوژی علت آن بررسی شود که در این میان فرم اشتباه نشستن در دوران کوردکی، مشکلات غددی، نوع تغذیه و میزان تحرک می توانند از جمله علت های بروز این مشکل مفصلی به شمار روند.
این جراح زانو و هیپ، افزود : والدین باید به الگوی نشستن کودکانشان توجه کنند زیرا وقتی کودکی به طور مداوم به شکل قورباغه ای (چسباندن ران ها به هم با فرم بیرون زدگی زانو ها و شبیه به علامت فلش ) می تواند نشانه از مشکلی خاص در لگن او محسوب شود که در این حالت استخوان لگن در زاویه هایی خیلی جلوتری قراردارد یا اگر کودک بگوید که نمی تواند فرم دیگری بشیند و پاهایش درد می گیرد ، باید هرچه سریع تر این وضعیت بررسی شود زیرا این عارضه می تواند مهم ترین جرقه های ضعف مفاصل تحتانی را در دوران نوجوانی و جوانی با خود به همراه آورد.
وی همچنین در مورد افرادی که سابقه آسیب دیدگی شدید لگن ناشی از تصادفات یا تیر خوردگی دارند، تصریح کرد: در برخی موارد جراحی های متناوب یک مفصل حتی در چندین سال قبل با کاهش قدرت اندام فوقانی، همه فشار بدن را روی زانوها و مچ پا وارد می کند که در این موارد فرد با مشکلاتی همچون درد هنگام راه رفتن طولانی، جمع شدن خون زیر پوست، آرتروز و گاه تورم مچ پا روبه رو می شود که در این موهرد باید وی تا مدتها فیزیو تراپی شده و دوباره محل جراحی و محل درد کاملا بررسی شود تا بر اساس تشخیص نهایی هرچه زودتر درمانهای کنترلی آغاز شود.
ابدی در ادامه با اشاره به اینکه به علت تغییر الگوی زندگی و کاهش تحرک بدنی، شکایت های ناشی از زانو درد، کمردرد، آرتروز و پوکی استخوان در افراد بالای 30 سال روز به روز درحال افزایش است، ادامه داد: پشت میز نشینی، قرارگیری طولانی مدت در یک حالت و اضافه وزن در بیشتر موارد مهم ترین علت بروز دردهای مفاصل لولایی همچون زانو به شمار می رود که در این میان بی تحرکی اصلی ترین عامل است، زیرا بر خلاف تصور عموم افراد مفاصل بواسطه حرکت و نرمش مواد مغذی مورد نیاز خود را از خون جذب می کنند و درواقع تحرک خدمتی همچون غذا خوردن را برای مفاصل انجام می دهند.
وی گفت: رانندگی طولانی مدت و به طور کلی نشستن طولانی ، روند خون رسانی را در مفاصل لولایی زانو و مچ پا مختل می کند، وضعیتی که به علت تغییر سبک زندگی در افراد بالای 30 سال عمومیت بیشتری دارد ، به همین علت بعد از مدتی اعصاب آن مفاصل بی حرکت، با فرستادن سیگنال هایی به مغز خبر از بروز مشکل خون رسانی را می دهدند که مغز این وضعیت را به شکل درد نشان می دهد بنابر این در مشاغلی همچون پشت میزنشینی یا رانندگی باید هر 10 الی 15 دقیقه ایستاد و کمی نرمش کرد و مچ و زانو را نرمش داد تا عمل خون رسانی کاملا انجام شود در غیر این صورت تکرار مداوم جلسه های فیزیوتراپی همیشه چاره ساز نیست.
این متخصص ارتوپدی همچنین با تاکید بر توجه بیش از پیش به مصرف منابع غنی کلسیم، فسفر و ویتامین D در سنین بالای 30 سالگی، افزود: این مساله می تواند از آرتروز و پوکی استخوان در سنین بالای 40 سالگی جلوگیری کند زیرا در صورت بروز آرتروزو پیشرفت آن دیگر نمی شود به تزریق غضروف اکتفا کرد از سوی دیگر برخلاف تصور عموم افراد جرحی های زانو و مفاصل برای درمان آرتروز همیشه به تعویض مفصل ختم نمی شود از سوی دیگر مصرف موادمغذی می تواند مانع از پوکی استخوان شود.
وی اظهار کرد : غضروف ماده سفید متمایل به آبی کاملا زلال و شفافی است که از سی سالگی به بعد به مرور رنگ آن سفید و بعد زردتر شده و با با تحلیل آهسته دیواره آن ناصاف و در مواقع حاد ریش ریش شده و درنهایت به پیدایش آرتروز منجر می شود ، بنابر این در مراحل اولیه آرتروز ناشی از فرسایش غضروف و البته در سنین بالاتر ، جراحی های کم تهاجمی ترمیمی گزینه مناسبی است و اگر کشکک زانو یا مفصل به کلی تخریب شود ، انجام جراحی تعویض مفصل ضروری است.
ابدی یادآور شد : اگر آرتروز ناشی از زایمان باشد و مادر وزن طبیعی دارد و همه مسائل را رعایت کرده، در اینجا تزریق غضروف موثر است از سوی دیگر درمورد مساله آرتروز و پوکی استخوان در افراد مسن باید درمان های تخصصی تر اعم از دارو درمانی و جراحی ، انجام شود البته به طور کلی جراحی های ارتوپدی بیشتر مختص سنین بالای ۵۰ سال است و در بیش از 95 درصد افراد این جراحی ها موفقیت آمیز هستند.
انتهای پیام/