به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یزد؛ کویر، نامی است که معمولا با گرما توام است و برداشت انسان از آن سوز تابستان و سرمای خشکی است که در توان و طاقت هر جنبنده ای نیست .
کویر، نامی است که معمولا با گرما توام است و برداشت انسان از آن سوز تابستان و سرمای خشکی است که در توان و طاقت هر جنبنده ای نیست استان کویری یزد که در مرکز ایران قرار دارد در میان کویرهای ایران و شاید جهان یک استثناء است چون هم کویر داغ و ریگ زارهای بافق و هم دامنه های سرسبز و ییلاقی شیرکوه تفت را در دل خود دارد این استان که نخستین شهر خشت خام و دومین شهر تاریخی جهان است با یک برنامه ریزی منسجم می تواند در کنار جذب علاقمندان به آثار تاریخی ، زمینه توسعه گردشگری طبیعی و اکوتوریسم را فراهم کند.
بخش عمده ای از روستاهای هدف گردشگری استان یزد بویژه در شهرستان تفت دارای جذابیت های طبیعی بسیار زیبایی است که تداعی کننده سرسزی شمال کشور در دل کویر است. عمده ترین مناطق خوش آب و هوای این استان در دامنه شیرکوه است که امسال با دو بارش برف هر چند اندک اما سفیدپوش شد.
شیرکوه با بیش از چهار هزارو 775 متر ارتفاع بعنوان بلند ترین قله استان یزد هوای گرم و خشک یزد را در نواحی جنوبی با رطوبت خود می آمیزد و آن را ملایم و مطبوع می کند. ضمن آنکه در جنوب یزد ناطق شهرستان تفت، ییلاق های خوش آب و هوای بسیاری وجود دارد که به 3 بخش میان کوه، پشت کوه و پیش کوه تقسیم می شوند. - ییلاق های میان کوه: این ییلاق ها در شهرستان تفت قرار دارند.
ده بالا معروف ترین و خوش آب و هواترین ییلاق یزد در این منطقه است. روستای ده بالا : روستای زیبا و خوش آب وهوای ده بالا دارای پتانسیل بالایی در زمینه تنوع جاذبه های طبیعی و صنعت گردشگری بخصوص در شاخه اکوتوریسم است که مجموعه این پتانسیل ها باعث شده مردم استان این منطقه را به عنوان زیباترین و در واقع انتخاب اول خود برای گذران اوقات فراقت آخر هفته تابستان حساب کنند.
مرتفع ترین کوه های استان از جمله کوه شیخ علیشاه ،مرتفع ترین قله شیرکوه) با 4075 متر ارتفاع در این منطقه واقع شده که زمستان ها پوشیده از برف و رد بهار و تابستان دارای انواع پرندگان و حیوانات است، همچنین چشمه های فراوان و پوشش گیاهی غنی در خود جای داده که باعث شده این منطقه در طول سال علاقمندان خاص خود را داشته باشد.
طزرجان مظهر جاذبه ای توریستی در قلب کویر طزرجان روستای ییلاقی دیگری در مجاورت روستای ده بالا است که مسجد جامع آن از اهمیت خاصی برخوردار است و دره های سرسبز، بنادک سادات، باقی آبادریا و فخر آباد ثانی آباد از دیگر ییلاق های مهم این منطقه محسوب می شود.
در این منطقه ، ارتفاعات مملو از برف وجود دارد که به برفخانه طزرجان معروف است و به عنوان مظهر یک جاذبه اکوتوریستی متفاوت در قلب کویر شناخته می شود. در این خصوص معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: روستای طزرجان یکی از مناطق خوش آب و هوای شهرستان تفت است که علاوه بر داشتن آثار باستانی و تاریخی از جاذبه های خاص اکوتوریستی نیز برخوردار است.
این روستا در کف دره ای گسترده واقع شده و هر ساله پذیرای هزاران نفر از خانواده های یزدی و مهمانان داخلی و خارجی است که از دل کویر به ییلاق می روند. وی اضافه کرد: از جاذبه های طبیعی این روستا، می توان به کوه ها و ارتفاعات طزرجان نظیر برفخانه، لاخسمه، لاانجیر، بزرین، کلاه، مزبیر آباد، گروه کوه، ساده و دخمه اشاره کرد. این مسوول ادامه داد: در این میان، کوه برفخانه طزرجان که محل یخچال های دائم در زمانهای گذشته بوده است، نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. این کوه با ارتفاع 3972 متر از سطح دریا یک پدیده ژئومورفولوژی جالب و دیدنی است و چشم هر گردشگر جویای طبیعت بکر را به تحسین وا می دارد.
به گفته وی، چشمه هایی که بیشتر آنها در دامنه کوه برفخانه قرار دارد، باغات مصفا، مزارع زیبا و کانون های روستایی را سیراب می کند و مناظر بدیع شگفت انگیز طبیعی را در هر قسمت این دامنه پدید آورده است.
منطقه ییلاقی دیگر ییلاق پشت کوه است که بین نیر و گاریزات در جنوب سلسله جبال شیرکوه قرار دارد و از سه طرف محاصره ودر میان دره ای از سنگلاخ واقع شده است. بخش دیگر آن جلگه بنادک دیزه، سخوید، شواز، بیداخوید و… از جمله ییلاق های این منطقه است. منطقه سوم ییلاق های پیش کوه که بخش بزرگی از آبادی های رشته جبال یزد را در برگرفته و میان ندوشن، دهشیر و تفت قرار دارد.
از جمله ییلاق های آن نصرآباد، مزرعه آخوند، علی آباد، شاهد آباد، شریف آباد، صادق آباد و سانیچ است. در این میان دره های سرسبز و زیبای منشاد، بنادک سادات (بنافت) ، طرزجان، ده بالا در میان کوه و دره های سانیج و بردستان در پشتکوه که پوشیده از پوشش گیاهی طبیعی و باغستان است، به دلیل برخورداری از آب و هوای خنک در اوایل بهار و تابستان گرم منطقه یزد، پذیرای خیل گردشگران داخلی و خارجی بویژه خانواده های یزدی است.
25درجه تفاوت دمای گرمترین و سردترین نقطه استان یزد شاید جالب باشد دیدن پیست اسکی برف در استانی که دمای تا 50درجه را در تابستان تجربه می کند یا فاصله دمای گرمترین نقطه استان که بافق است با سردترین نقطه استان که معمولا سبزدشت همین شهرستان یا بیداخوید شهرستان تفت است گاها تا 25درجه تفاوت دارد. اما سردترین نقطه استان دهستان سبزدست در فاصله 85 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بافق قرار دارد .
این منطقه دارای آب و هوای نسبتا کوهستانی با زمستان های نسبتا سرد و تابستان های معتدل است و وجود پوشش گیاهی مناسب و ارتفاع زیاد آن از سطح دریا باعث شده که همواره در بیشتر فصول سال جزء سردترین نقاط استان یزد اعلام می شود.
یکی از جاذبه های طبیعی دیگر استان یزد، آبشار دره گاهان تفت است که در واقع تنها آبشار طبیعی استان به شمار می رود و علاوه بر آبشار، درختان سرسبز، کوه های دارای قابلیت کوهنوردی و برخی جاذبه های دیگر دارد که حتی خشکی این آبشار نیز مردم را به دره گاهان می کشاند.
ریگ زارهای کویر منحصر به فردترین جاذبه استان یزد در کنار این همه سرسبزی ، اصالت کویر به ریگ زارها و بیان های آن شناخته می شود و در واقع در میان منابع متنوع گردشگری و جهانگردی در ایران، کویر از جاذبه های خاص خود برخوردار است خصوصا اینکه بعضی از کویرهای ایران در نوع خود منحصر به فرد هستند و از جالب ترین مناظر و دیدنی های دنیا محسوب می شوند.
تپه های شن های روان بافق که محلی ها آن را با نام ریگ صادق آباد می شناسند یکی از جالب ترین جاذبه های توریستی کویر و در واقع نمکزارها ، ریگزارها و بیابان های وسیع آن است.
تا چند سال پیش این جاذبه توریستی خیلی شناخته شده نبود ولی چند سالی هست که بیشتر به آن اهمیت دادن و تلاش هایی هم برای شناساندن این منطقه صورت گرفته است.
اهالی روستای صادق آباد نیز در این عرصه به صورت جدی وارد شده و یک کمپینگ تفریحی تاسیس کردند که در ایام تعطیل خدماتی رو مثل پیست شتر سواری، موتور سواری، کویر نوردی، پرواز با چتر پاراسل، والیبال ساحلی، حمام آفتاب، زمین بدمینتون و میزبانی از اردوهای دانش آموزی، برگزاری اردوهای خانوادگی و ریگ نوردی را ارائه می دهد. استان یزد یکهزار و 600 اثر تاریخی ثبت شده غیر منقول و 600 بنای تاریخی ثبت شده ملی دارد که میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.
یزد گنجینه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد که از آن جمله می توان به بناهای مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاههای زرتشتیان، خانه های تاریخی، آب انبارها، باغ های تاریخی ، بادگیرها و بازارچه ها اشاره کرد. از دیگر اماکن دیدنی یزد می توان به زندان اسکندر، بقعه شیخ احمد فهادان، مجموعه تاریخی هشت، مسجد چهل محراب، آتشکده زرتشتیان، گنبد مصلای عتیق، بقعه دوازده امام، مسجد یعقوبی و بقعه سید شمس الدین اشاره کرد .
نارین قلعه میبد به عنوان قدیمی ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا ،قنات زارچ به عنوان طولانی ترین قنات دنیا با 100کیلومتر طول ، قدیمی ترین مسجد ایران یعنی مسجد جامع فهرج، نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با 450 سال عمر، بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان و سرو 4500ساله ابرکوه به عنوان مسن ترین موجود زنده جهان از جمله این آثار تاریخی و طبیعی در استان یزد است.
بلندترین و منحصر بفرد ترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر که نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال 1160 هـ.ق توسط محمدتقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.
این بادگیر ارتفاعی به طول 33 متر و 80 سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند.
در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که بهشت آیین خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدتها محل اقامت کریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.
قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است. این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است که فردی به نام ابوبکر ساعت ساز یزدی آن را در سال 725 هجری قمری در مدرسه رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد. این مکان بعدها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.
نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با 450 سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری ها معروف است.
بلندی این نخل 8.5 متر و اضلاع آن نیز 8.5 در 8.5 متر است.
این نخل مجموعه مشبکی از چوبهای تراشیده شده با گره چینی ها و تیرهای بزرگ است که تقریبا به شکل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگترین نخل ایران نیز با همین ویژگی ها در شهرستان زارچ قرار دارد.
یزدی ها رسم دارند که در ایام سوگواری امام حسین(ع) مراسم نخل گردانی اجرا کنند. این نخل توسط 150 نفر در میان مردم گردانده می شود تا مراسم ویژه آن نمادی باشد برای آزادگی و مظلومیت امام سوم شیعیان.
قدیمی ترین مسجد ایران
ساخت مسجد جامع فهرج واقع در 30 کیلومتری شهر یزد، به نیمه اول قرن اول هجری برمی گردد. این مسجد، تنها مسجد جهان اسلام است که ساختمان آن از ابتدا تاکنون هیچ تغییری نکرده است. اگرچه در میان باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهرا مسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران است. مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا بوده و در آن نماز جماعت برپا می کنند.
مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود و به جرات می توان گفت دارای بلندترین مناره های جهان است.
بنای این مسجد با عظمت قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است: مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است”. مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان “علاء الدوله کالنجار” ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار سید رکن الدین محمد قاضی است.
دو مناره مسجد که ارتفاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از 52 متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آنها دارای پلکان است از اینرو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است.
دخمه محلی است که زرتشتیان، مردگان را بر طبق آداب دینی در آن می نهادند اما از وقتی که به دفن کردن در گورستان پرداخته اند، استفاده از دخمه متروک شده است. بیشترین این دخمه ها در یزد قرار دارد چون در این شهر زرتشتیان زیادی زندگی می کردند.
دخمه قدیمی یزد حدود سی سال است که دیگر مورد استفاده نیست، دخمه مانکجی لیمجی هاتریا، دخمه چم تفت، دخمه شریف آباد اردکان، دخمه ترک آباد اردکان تنها نام تعدادی از دخمه های زیاد موجود در یزد است. سرپرستی این دخمه ها را انجمن زرتشتیان بر عهده دارد.
آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن اضافه شده است،
با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن را می توان مشاهده کرد.
شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی هستند. شهر یزد همچنین دارای تنها آب انبار هفت بادگیری جهان با دو مخزن است که در روستای عصر آباد قرار دارد.
غیر از همه جاذبه های منحصر به فردی که در شهر یزد وجود دارد، می توان تنهاترین کاروانسرای دایره شکل ایران را هم در شهرستان مهریز در مسیر یزد به کرمان مشاهده کرد.
کاروانسرای زین الدین یکی از 99 کاروانسرایی است که شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت که معماری آن دایره ای است. اکنون از این کاروانسرا به عنوان یک اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می شود. می گویند که اقامت در این کاروانسرای 400 ساله و دیدن آسمان پر ستاره اش امری است که با آن تجربه سفر به یزد، تاریخی ترین شهر جهان کامل می شود
طولانی ترین قنات ایران به نام قنات زارچ با طول صد کیلومتر در استان یزد قرار دارد.
این قنات یکی از کهن ترین قنات های ایران به شمار می آید که سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد. طول کوره قنات زارچ بیش از 71 کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن دو هزار و 115 حلقه شمارش شده است.
سرو چهار هزار ساله ابرکوه را می توان مسن ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند که گفته می شود در کشور سوئد نیز درختی وجود دارد که از سرو ابرکوه قدیمی تر است اما اکنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه های آن باقی مانده در حالی که سرو کهنسال شهرستان ابرکوه با 25 متر ارتفاع 18 متر محیط و 5.11 متر اندازه دور تنه در قلب ایران زنده و سبز است و آرام آرام زندگی می کند.
یزد گنجینه ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد که از آن جمله می توان به بناهای مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاههای زرتشتیان، خانه های تاریخی، آب انبارها، باغ های تاریخی ، بادگیرها و بازارچه ها اشاره کرد.
از دیگر اماکن دیدنی یزد می توان به زندان اسکندر، بقعه شیخ احمد فهادان، مجموعه تاریخی هشت، مسجد چهل محراب، آتشکده زرتشتیان، گنبد مصلای عتیق، بقعه دوازده امام، مسجد یعقوبی و بقعه سید شمس الدین اشاره کرد .
نارین قلعه میبد به عنوان قدیمی ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا ،قنات زارچ به عنوان طولانی ترین قنات دنیا با 100کیلومتر طول ، قدیمی ترین مسجد ایران یعنی مسجد جامع فهرج، نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با 450 سال عمر، بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی 270 ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان و سرو 4500ساله ابرکوه به عنوان مسن ترین موجود زنده جهان از جمله این آثار تاریخی و طبیعی در استان یزد است.
این در حالی است که ظرفیت پذیرش مسافر در این شهر که به عناوینی مانند شهر بادگیرها، شهر دوچرخه ها، دارالعباده، دارالایمان، دارالعلم، شهر قنات و قنوت و قناعت، شهر آتش و آفتاب و شهر کار و کاریز و کاهگل شناخته می شود، ناکافی است و قبل از نوروز تقریبا ظرفیت تمامی هتل ها و اماکن اقامتی شهر و استان یزد تکمیل می شود.
استان یزد با جاذبه های متنوع و آب و هوای چهار فصل یکی از اضلاع مثلث گردشگری مرکز ایران محسوب می شود و عمده مسافران و گردشگران داخلی و خارجی این استان قبل یا بعد از بازدید از استان های اصفهان و فارس وارد یزد می شوند.
استان یزد 2 هزار و 270 هکتار بافت تاریخی دارد و شهر یزد دارای بافت تاریخی به مساحت 743 هکتار و حریم پنج هزار هکتار است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و همین عوامل موجب شده در چند سال اخیر تعداد گردشگران خارجی این استان 80 درصد افزایش یابد.
در سه سال گذشته حوزه گردشگری استان با رشد 80 درصدی در جذب گردشگر همراه بوده و جذب 100 هزار گردشگر در سال 95 آمار قابل توجهی است.
استان یزد در کنار استان های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است.
کمیته میراث جهانی یونسکو 18 تیر ماه در چهل و یکمین نشست خود درکراکوف لهستان، با اجماع، شهر تاریخی یزد را در فهرست میراث جهانی خود ثبت کرد.
انتهای پیام/ ی