در حالی که برداشت غیر اصولی، کرفس (کلوس) را در معرض خطر انقراض قرار داده است، یک کشاورز با ایده و فکر خود در مسیر حفظ این گیاه با ارزش قدم هایی برداشت.
بیژن صفری کشاورز اهل روستای دزک در استان چهارمحال و بختیاری، ۵ سال پیش برای عملی کردن فکر کشت نشایی کرفس کوهی آستین بالا زد و ایده خود را عملی کرد.
فکر جالب و از همه مهم تر به نتیجه رسیدن کار این کشاورز باعث شد که به محل کشت این گیاه بروم و از او سؤالاتی بپرسم:
سین: ایده کاشت کرفس کوهی از چه زمانی به ذهنتان رسید؟
جیم: ایده کاشت کرفس از ۵ سال پیش به ذهن من رسید، بذر مورد نیاز و اطلاعات اولیه را از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری دریافت و شروع به کشت کردم و پس از سه سال کار تحقیقاتی به نتیجه رسیدم.
سین: کار تحقیقاتی شما به چه شکل بود؟
جیم: در یک قطعه زمین ۶۰۰ متری یک هزار و ۵۰۰ گلدان به صورت آزمایشی نشا کاشتم و بعد گلدان‌ها را در ۱۵ قسمت ۱۰۰ تایی تقسیم و با مراقبت و کودهای متفاوت پرورش دادم و بعد از یک سال نشاها را وارد زمین کردم.
سین: در حال حاضر چند هکتار زمین به کشت کرفس کوهی اختصاص دارد؟
جیم: حدود ۱۵ هکتار زمین زیر کشت گونه گیاهی کرفس کوهی یا کلوس رفته است.
سین: چه مقدار محصول از این سطح برداشت می‌شود؟
جیم: امسال حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم برداشت می‌کنم، اما طی ۲ سال آینده پیش بینی می‌شود که از این میزان سطح کشت بیش از ۲۰ تن کرفس برداشت شود.
سین: سرمایه این کار را از کجا آوردید؟
جیم: مقدار زیادی بذر به صورت رایگان از اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری دریافت کردم، اما سایر هزینه‌ها مانند دستمزد کارگر و قرقبان، تهیه کانکس، رفت و آمد و کود را خودم متحمل شده ام.
سین: این طرح شما اشتغالزایی هم داشته است؟
جیم: بله در این طرح ۶ نفر به صورت دائم مشغول به کار هستند و موقع برداشت نیز ۶ نفر دیگر با ما همکاری می کنند.
سین: کاشت نشایی کرفس کوهی چه تفاوتی با رشد طبیعی این گیاه دارد؟
جیم: نشایی که ما تولید کردیم ۲ ساله به بار می‌نشیند در حالی که بذر این گیاه به صورت طبیعی ۶ سال طول می‌کشد تا به بهره برداری برسد.
سین: در حال حاضر فقط شما به این کار مشغول هستید؟
جیم: خیر، سال گذشته حدود ۲۰ هزار نشاء کلوس تولید کردیم و با همکاری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، نشاها را در اختیار سایر مرتع داران قرار دادیم که در حال حاضر کشت نشایی کرفس در بازفت شهرستان کوهرنگ و سبزکوه و چشمه علی شهرستان لردگان هم رواج پیدا کرده است.
سین: کرفس‌ها بین خار‌ها و بوته‌ها رشد کرده اند، این خار‌ها به روند رشد گیاه آسیب نمی‌رسانند؟
جیم: ما در این طرح هیچ گونه تخریب، همسان سازی و شیارزنی انجام نمی‌دهیم. حتی این بوته‌ها به عنوان پرستار عمل می‌کنند و وقتی که کلوس رشد کرد این بوته‌ها به طور طبیعی ضعیف می‌شوند.
علی محمدی مقدم مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری گفت: یکی از عوامل تخریب کرفس کوهی، غنچه چینی و بوته کنی می‌باشد که متأسفانه طی چند سال اخیر بخش زیادی از رویشگاه‌های استان توسط افراد سودجو تخریب شده و تراکم این گیاه کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه دامنه‌های زاگرس در استان چهارمحال و بختیاری مهمترین رویشگاه این گونه گیاهی است افزود: نسل این گیاه با ارزش در کوه قارون منطقه بارز شهرستان لردگان که یکی از رویشگاه‌های اصلی کرفس کوهی بود به دلیل بهره برداری بی رویه، رو به حال انقراض می باشد.
محمدی مقدم اضافه کرد: خرید تضمینی بذر کرفس یکی از راه هایی است که جهت توسعه و حفظ این گونه گیاهی در دستور کار اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قرار دارد.
وی با بیان اینکه سال گذشته حدود ۴ تن بذر کلوس از جوامع محلی خریداری شد ادامه داد: حفاظت و برداشت بذر این گونه گیاهی طی تفاهم نامه‌ای به جوامع محلی واگذار شده است.
محمدی مقدم گفت: سال قبل، ۵۰۰ هکتار از اراضی ملی و مرتعی چهارمحال و بختیاری توسط مردم به کشت گیاهان دارویی اختصاص پیدا کرد.
فرامرز مردانی رئیس اداره فنی مرتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری هم گفت: بیژن صفری توانست با تولید نشاء کرفس کوهی، علاوه بر درآمد زایی برای خود، زمینه اشتغال چندین نفر را نیز فراهم کند.
وی افزود: این کشاورز علاوه بر کاشت کرفس کوهی، سایر گیاهان دارویی از جمله بادرنجبویه و زرین گیاه هم تولید می‌کند.
گیاه معطر کرفس کوهی که ارزش اقتصادی و جنبه صادراتی هم دارد، علاوه بر مصارف و کاربردهای متنوع خوراکی و غذایی به صورت تازه و خشک و همچنین تهیه ترشی جات و کنسرو، در طب سنتی نیز به کار می‌رود.
محمد رحیمی متخصص گیاهان دارویی گفت: کرفس کوهی با نام محلی کلوس در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلفی از جمله روماتیسم، سرماخوردگی، سرفه، سنگ کلیه، فشار خون و چربی خون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به کاربرد زیاد کرفس کوهی در طب سنتی افزود: مردم در استفاده از این گیاه تعادل را رعایت کنند.
با عملی کردن ایده‌ها و فکر ها، علاوه بر کسب درآمد می‌توانیم سهمی هم در اشتغال و درآمد زایی جامعه با حفظ منابع و گونه های گیاهی و زیست محیطی داشته باشیم.
کرفس کوهی که در زبان محلی (کلوس) گفته می شود، در مناطق بالای دو هزار و ۸۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا رویش می کند که بین ۲۰ تا ۶۰ سانتی متر ارتفاع دارد و گل آن هم گاهی تا ۲۰۰ سانتی متر می‌رسد.
کرفس به لحاظ عطر و خوش طعمی منحصر به فرد، از خوش خوراکی بالایی برخوردار می باشد.
این گونه گیاهی به ثبت بین المللی هم رسیده است.
روستای دزک از توابع شهرستان کیار و در فاصله ۳۵ کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
انتهای پیام/ف
اطلاعات تماس رو ممكن هست دريافت كنم
اطلاعات تماس با آقای صفری رو میخواستم برای خریدن نشا کرفس کوهی.
باتشکر