مرتضی طاهری در گفتگوی تفصیلی با باشگاه خبرنگاران جوان مطرح کرد؛
به گزارش خبرنگار
تکیه حسینی باشگاه خبرنگاران جوان؛ طاهریها جزو معدود خانوادههای پیشکسوت مداحی ایران هستند. حاج مرتضی، حاج محسن و حاج محمدرضا طاهری سه برادر ادامه دهنده راه و حرفه پدرشان هستند که از محله مذهبی و صمیمی نازی آباد، بیرق امام حسین(علیه السلام) را بر دوش گرفتند و پیشاپیش همه در سوگ آقا و مولای شیعیان مداحی کردند. حاج مرتضی بعد از مدرسه، شاگرد مرحوم کافی بود و تا حدودی به سبک و سیاق کافی میخواند. به روضه و بعد معنوی اشعار توجه بسیار دارد، همچنانکه آقا هم در آخرین دیدارشان همین نکته را متذکر شدهاند.
حاج مرتضی طاهری برادر بزرگتر، برادران طاهری است و محضر پدر را درک کرده و پای منبرهای او روضهخوانی را شروع کرده است. مرتضی از کودکی با پدر به روضه میرفت و گاهی هم در کنار او روضهخوانی میکرد. او در گفتگوی مفصل با ما، از هجمهی برخی جناحها به مداحان و بحث دریافت مبالغ کلان برای جلسات روضهخوانی گفت. اما در میان صحبتهایش به خاطره روضه خوانی رئیس جمهور و استفاده از شعرهای سطحی برای مداحی هم اشاره کرد. در ادامه گفتگوی مفصل باشگاه خبرنگاران جوان با این مداح اهل بیت (ع) را می خوانید:
*سفری به سوریه داشتید که به تازگی به ایران آمدید؟
بله، یکشنبه به تهران آمدم.
**شرایط سوریه از جهاتی به دوران دفاع مقدس شباهت دارد
*حال و هوای کشور سوریه چطور بود؟
به لطف خدا وضعیت امسال از سالهای گذشته بهتر بود و به نظر میآید که سوریه رو به تثبیت و آرامش پیش میرود و خیلیها امیدوارند. هم اکنون عمده فشار تکفیریهای خبیث بر شهر مهم حلب است و به لطف خدا شرایط این شهر به نفع دولت سوریه در حال تغییر است. ظاهرا فکری هم برای جماعت تکفیری شده و قرار است در محلی آنها را جمع کنند. البته شرایط سوریه هم از جهاتی به دوران دفاع مقدس شباهت دارد چراکه در آن زمان نیز عدهای به دنبال اهداف متعالی بودند و افراد دیگر به دنبال پر کردن جیبشان. در سوریه هم شرایط به همین شکل است.
*مردم سوریه نسبت به انقلاب اسلامی و مردم کشورمان چه نگاه و ارزیابی دارند؟
در واقع عدهای بلوا و آشوب را در سوریه شروع کردند و آنها به طبع هیچ گاه با ما سر سازش نخواهند داشت اما باید این را هم اذعان کرد که برخی از مخالفان نیز دیگر موافق بشار شدند و خوی ستیزهگری ندارند. بسیاری از مردم سوریه از صمیم قلب کشور و انقلاب ما را دوست دارند و به این موضوع پی بردند که بزرگترین نعمت آرامش و امنیت است. بشار نیز خود را مدیون ایران میداند.
*شما لباس قشری از جامعه را بر تن دارید که این روزها مخالفتهای فراوانی با آنها میشود و مورد هجمههای گوناگون قرار میگیرند، به نظر شما علت این امر چیست؟
این موضوع از یک سلیقه و نگاه یک جناح در داخل فراتر رفته و در واقع این همان پروژه نفوذ است که مقام معظم رهبری بارها نسبت به آن تاکید داشتهاند و این نفوذ به دلیل هیجانبرانگیز، احساسبرانگیز و تحرک برانگیز بودن در بحث مداحی، حساستر، دقیقتر و عمیقتر است. با مرور سالهای قبل میبینیم که همین جلسات مداحی باعث هیجان و تحرک مردم قبل از انقلاب شد و حتی رئیس جمهور فعلی ما قبل از انقلاب با روضهخوانی مردم را در جریان انقلاب تحریک میکرد.
**آقای روحانی در مراسم ختم مرحوم حاج مصطفی خمینی روضه خوانی کردند
به یاد میآورم در مراسم ختم مرحوم حاج مصطفی خمینی در مسجد ارک آقای روحانی منبر رفتند و بخش مهمی از منبر را روضه خواندند. بنابراین جایگاه مداحی بسیار حائز است و در دوران 8 سال دفاع مقدس نیز در ایجاد شور حسینی در جبههها، نقش اساسی داشتند. رزمندگان با صدای مداحانی همچون حاج صادق آهنگران روحیه مضاعفی میگرفتند یا حتی سعید حدادیان که برای اولین بار با من به جبهه و در تبلیغات به رزمندگان روحیه میداد.
*سعید حدادیان در آن روزها چند سال داشت؟
حدود 18 یا 19 سال داشت. البته قبل از آن هم به سراغ من آمده بود و چگونه مداح شدن را از من میخواست. در آن روزها که حتی ریشهایش هم درنیامده بود به گردان مقداد رفتیم و حدادیان کار خود را از همان جا شروع کرد.(با لبخند)
*از همان ابتدا سعید حدادیان آنقدر پرشور میخواند؟
بله بهتر از الان مداحی میکرد (با لبخند). تمام گفتههای من بر این اساس است که مداحی در جامعه شورآفرین است و باید توجه داشت که مداحی یک جریان مهمی است اما مخالفان مداحی براین عقیده اند که با این جریان باید به روشهای مختلف مبارزه کرد و سد راه آن شد.
**تکلیف حقوقهای نجومی را حل کنید
*برخی از حواشی توسط خود مداحان در جامعه منتشر میشود. در جامعهای که مردم با مشکلات متعدد اقتصادی روبرو هستند شنیده میشود که مثلا در برخی از جلسات مداحان مبالغ کلانی را دریافت میکنند.
بله خیلیها در مورد پاکتهای نجومی از من سوال میکنند. من هم به آنها میگویم شما در ابتدا تکلیف حقوقهای نجومی را حل کنید تا به پاکتهای نجومی برسیم. چون آنها از جیب مردم خارج میشوند اما حقیقت امر این است که پاکتهای نجومی بانی شخصی دارد و فردی دوست دارد پولی را به مداح به خاطر مدح اهل بیت (ع) صله بدهد و این خالی از اشکال است. البته این قید را هم باید اضافه کرد که تمام پول گرفتنها را نمیشود تایید کرد، آن پول باید طیب، طاهر و خالی از مشکل باشد.
به این موضوع اشاره دارم که هر کسی اگر مقداری پول به انسان هدیه بدهد و اگر آن پول مشکلی نداشته باشد عقل سلیم آن را دریافت میکند. ضمن اینکه در این زمانه و با شرایطی که دوره فعلی، در این چند سال بوجود آمده اغنیا به طایفه فقرا پیوستهاند و مردم مشکلات فراوانی دارند و برخی مداحان با پولهای دریافتی چالشهای پیش روی مردم را حل میکنند.
**مداح هر مقدار پول برای روضهخوانی دریافت کند، اشکالی ندارد
*یعنی اگر مداح برای جلسات روضهخوانی هر مقدار پول دریافت کند و هیچ شرطی قبل از مجلس برای پول گرفتن نبوده باشد، مداح میتواند آن پول را قبول کند؟
بله میتواند و هیچ اشکالی ندارد. باز هم تاکید میکنم آن پول باید طیب و طاهر باشد و مداحان باید به این موضوع توجه کنند، در این صورت گرفتن آن هیچ اشکالی ندارد. البته مداحان به این نکته هم توجه کنند که همه چیز پول نیست. بنده سالها شاگرد مرحوم حاج احمدکافی بودم و ایشان در شهرهای مختلف ایران روضهخوانی میکردند و حتی خرج بعضی از آن هیات را هم میداد. ایشان در آن شهرها مبالغی را برای کارهای عام المنفعه جمعآوری میکرد و اگر هم در مواقعی صلهای دریافت میکرد زمانی که به خانه میرسید یک دهم آن را هم نداشت.
* در زمانه ما آیا مداحانی هستند که وقتی پولی دریافت میکنند مقداری از آن را به مشکلات مردم اختصاص دهند؟
بله هستند، من میشناسم.
*پس نتیجه من از صحبتهای شما این است که مداحی شغل نیست اما اگر مداحان تحت شرایطی هر مبلغی را دریافت کنند اشکالی در آن وجود ندارد؟
خیر. مداحی شغل است.
*یعنی مداحان باید پاکت بگیرند؟
بله، وگرنه نمیتوانند از نظر فنی و حرفهای به این کار بپردازند. بنده چند سال ابتدایی انقلاب معلم بودم و بعدها دیدم که نمیتوانم هم مداح باشم و هم معلم. به همین منظور مداحی را انتخاب کردم.
*به نظر میرسد به پاسخهای روشنی در مورد دریافت پول توسط مداحان رسیدیم و حالا به سراغ مبحث دیگری برویم، به نظر شما مداحان به عنوان بخشی از جامعه تا چه حد میتوانند در مجالس روضه وارد موضوعات سیاسی شوند؟
توجه داشته باشید سیاسی کاری و سیاسی بازی و این دست موضوعات با سیاسی بودن تفاوت دارد. اگر انسان سیاسی نباشد یعنی زنده نیست. هم اکنون که بنده در مقابل شما نشستهام از ریزترین مسائل باخبرم اما چه فایدهای دارد که انسان متوجه نشود چه کسی مسئولیت را در اختیار گرفته و در چه جهتی حرکت میکند. اینکه فضای جلسه روضه را دو قطبی کنیم، کار غلطی است و آبروی کسی را در این جلسات بردن یا اینکه کسی را شبیه به موجود منحوسی همچون شمر یا یزید اطلاق کردن کار نادرستی است. به عنوان مثال رئیس دولت قبل خدمات فراوانی انجام داد ولی اشتباهاتی هم داشت؛ مثلا تصمیمگیریهای عجولانه، مشورت نکردنها یا موضع گیریهای شخصی که بعضی مشکلات را بوجود آورد. با این وجود وی عضوی از جامعه ماست و نباید توهین کرد، گاهی اوقات چند نفر دور یک مداح را میگیرند و مداح نیز جوگیر میشود و سخنانی را که نباید بگوید میگوید یا در موارد دیگری میتوان به قمه زدن اشاره کرد که رهبری فرمودند این حرکت وهن شیعه است و نباید این کار را انجام داد اما برخیها باز هم این کار را انجام میدهند. یک مداح باید فهم سیاسی داشته باشد و بتواند به درستی انتقاد کند و این موضوع یک وظیفه شرعی است.
*پس توهین کردن به اشخاص و افراد در مجالس روضه به طور کامل رد است؟
حتما همین طور است اما یک مداح باید کاملا مودبانه نسبت به موضوعات نظر دهد. مثلا قبل از خواندن دعای ندبه متوجه شدم ملک عبدالله پادشاه عربستان مرد و در اواسط دعا گفتم خدا را شکر متوجه شدیم که امروز خائنالحرمین به جهنم واصل شد اما چند هفته دیگر این سخن من به یک جریان تبدیل شد.
**برخی از مداحان جنبه بزرگ شدن را ندارد
*در دین اسلام همواره غرور و تکبر مذمت شده است اما در برخی از مجالس دیده میشود که مداحان رفتار مناسبی با مردم ندارند و متکبرانه با آنها صحبت میکنند، این موضوع را چطور تحلیل میکنید؟
به هیچ عنوان یک مداح نباید غرور و تکبر داشته باشد. من بخش عمدهای از این رفتار را به فضای مجازی ربط میدهم و زمانی که یک مداح جنبه بزرگ شدن را ندارد و در فضاهای مجازی از وی تقدیر فراوان میشود دست و پای خود را گم میکند و با مردم رفتاری ناپسند دارد. این اتفاق در صورتی است که ارزنی تبدیل به یک خرمن شود و این مشکلات بوجود میآید. در زمان گذشته مداحان مراحل مختلفی را طی میکردند تا یک مجلس به آنها سپرده شود. مداح باید در مواجهه با مردم صبر و تحمل فراوان داشته باشد؛ گاهی برخورد یک مداح انسانی را از دین زده میکند و بعضی در مجلس امام حسین(ع) با احساس وارد میشوند. وظیفه مداح این است که این احساس را تبدیل به اعتقاد کنند و نباید با حرکتی احساسات وی را به باد فنا داد.
*در جامعهای زندگی میکنیم که جوانان آن از سواد حداقلی برای تجزیه و تحلیل مسائل برخوردارند، سطح سواد را برای یک مداح تا چه حد موثر میدانید؟
قطعا مداح بیسواد به درد دستگاه امام حسین (ع) نمیخورد. البته سواد هم به مدرک نیست و مداحان باید سواد کافی برای قانع کردن جوانان را داشته باشند.
*رابطه شما با جوانان چطور است؟
بسیار خوب است.
*آیا میتوانید آنها را اقناع کنید؟
معمولا بله. به دلیل اینکه بنده دروس حوزوی هم خواندم اما اگر موفق به این کار نشدم و جوان قانع نشد دست او را در دست یک اسلامشناس میگذارم.
*از برخی سوالات جوانان که شاید تند باشد، ناراحت نمیشوید؟
نه به هیچ وجه. جوان سرشار از علامت سوال است و باید این علامت سوال را تبدیل به پاسخ کرد. اگر جوان پاسخ سوال خود را از اسلامشناس نگیرد به سمت گروهها و فرقههای دیگر میرود.
**برخی از مداحان ما تنبل هستند
*شعر خوانی به سبک جدید در برخی موارد باعث ضربه زدن به سبکهای مداحی شده است، چقدر با این موضوع موافق هستید؟
جواب این سوال را رهبری دادهاند، ایشان گفتهاند «در مداحی نوآوری لازم است» اما اینکه ما این سبک نو را از کجا بدست آوریم جای بحث دارد. در نظر داشته باشید قبل از انقلاب و اوایل آن هر کسی ترانهای میخواند آهنگش را از مداحی اقتباس میکرد به دلیل اینکه مداحی پر از نغمههای موسیقی است.
*پس چرا مداحان به سراغ آهنگهای نامناسب برای این کار میروند؟
برای اینکه تنبل هستند و نمیخواهند زحمت بکشند. البته خیلیها برای اینکه خود را مطرح کنند از سبکهای غربی استفاده میکنند و ما خیلی از آنها را مداح نمیدانیم.
*در میان برادران طاهری کدامیک از آنها بهتر میخوانند؟
شما میخواهید بین برادران هم اختلاف بیاندازید خدا را شکر همه خوبند.(با لبخند)
*به نظر میرسد در میان شما رابطه حاج محمد با جوانان بهتر است.
بله به دلیل اینکه حاج محمد 9 سال از من کوچکتر است. البته وجود محمدحسین طاهری نیز مزید بر علت شده است.
*از صحابه چه کسی دل شما را برده است؟
همه عزیزند و نمیشود گفت اما امثال جناب وهب نصرانی به خاطر داستان عجیبش دل من را با خود برده است. کسی که تازه ازدواج کرده و تازه مسلمان شده پشت پا به تمام دنیا میزند و در این دوران زمانی که مدافعان حرم را میبینید به یاد وهب میافتید.
*تشبیه جالبی است
بله در ابتدا عدهای مزدور خبیث به مدافعان حرم تهمت زدند که اینها پول میگیرند بعد فهمیدند، حقوق آنها خیلی کمتر از این حرفهاست چراکه پشت این کار عشق است. مدافعان حرم هم همچون وهب به تمام لذتهای دنیا پشت کردند و پای اعتقاد خود ایستادند. واقعا داستان وهب و حماسهآفرینی مادر وی در کربلا بسیار عجیب است. در هیاتها به این موضوع کمتر پرداخته شده است که تنها شهیده کربلا «ام وهب» است.
**حاج اکبر ناظم برای من از جایگاه ویژهای برخوردار است
*از مداحان و پیر غلامان امام حسین(ع) چه کسی بیشتر از همه برای شما عزیز است؟
من به همه عزیزان و پیشکسوتان ارادت قلبی دارم، اما حاج اکبر ناظم برای من از جایگاه ویژهای برخوردار است و وقتی به امام (ع) سلام میداد به پهنای صورت گریه میکرد. این تصویر همواره در مقابل چشمان من است البته مرحوم پدرم هم نزدیک به 60 سال در دستگاه اهل بیت(ع) زحمت کشید و در زمان خودش بی نظیر بود.
*حرف پایانی
همه ما موظف هستیم که مسیر را مهیا کنیم برای ظهور حضرت حجت (عج)
گفتگو ازمحمد رضا فلاحی،علی بشیری
انتهای پیام/
در مهدیه تهران و قبل از دعای شریف ندبه ، ایشان و حاج محسن ، پامنبری میخواندند .
خداوند بر اخلاص ایشان و همه بلبلان حسینی (ع) بی افزاید.