به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بر اساس بند ب ماده 3 از فصل دوم قانون تشكيل سازمان نظام پزشکی جمهوري اسلامي ايران مصوب 25/1/83 و همچنين دستورالعمل نحوه تبليغ و آگهي هاي دارويي و پزشكي تدوين شده در اين سازمان، انتشــار هر گونه اعلاني از طريق رسانه هاي عمومــي و خصوصــي ديداري و شــنيداري از قبيل راديو، تلويزيون، شــبكه هاي ماهواره اي، مطبوعات، سينما، اينترنت، شبكه هاي صوتي تصويري سازماني و توليدات چاپي بايد بر اساس دستورالعمل سازمان نظام پزشكي باشد. لذا كلية صاحبان حرف و مؤسســات پزشــكي، براي تبليغــات موظف به اخذ مجوز كتبي از ســازمان نظام پزشکی هستند.
بر اساس اين دستورالعمل، تبليغ داروها و نيز ذكر خواص درماني در تبليغات مواد خوراكي، آشاميدني، آرايشي و بهداشتي در رسانه هاي عمومي ممنوع است. البته آگهــي و تبليغات داروها و خواص درمانــي مورد تأييد وزارت بهداشت در صورتي كه صرفا براي صاحبان حرف پزشكي و مؤسسات مربوطه قابل استفاده باشد بلامانع است.
سید علی فاطمی عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران با ابراز تاسف از این که با وجود قانون و همينطور دستورالعمل اجرايي در سازمان نظام پزشكي، شاهد هستيم تبليغات اغواگرانه زيادي در حوزه پزشكي و محصولات سلامت (دارو، غذا و بهداشتي-آرايشي) از طريق رسانه هاي مختلف به چشم مي خورد؛ می گوید : امروزه با ايجاد شبكه هاي اجتماعي به خصوص در تلفن هاي همراه، حجم وسيعي از اطلاعات از طريق گپ گاه (چت روم) و كانال ها به مخاطبين ارائه مي شود كه گردانندگان بسياري از آنها نه تنها پزشك نيستند، بلكه هيچ سررشته اي هم در زمينه هاي پزشكي و سلامت ندارند و از اين فرصت فقط براي سوداگري استفاده مي كنند.
وی می افزاید: با وجود قانون و دستورالعمل براي جلوگيري از تبليغات غير مجاز و اغواگري در حوزه پزشكي و سلامت، عملا امكان كنترل رسانه هاي غير رسمي كه به شدت هم در حال توسعه هستند وجود ندارد، لذا با روش هاي قهري نمي توان به مقابله با آنها پرداخت.
به گفته این متخصص فارماکولوژی شايد بهترين راه، افزايش آگاهي مخاطبين به منظور اخذ اطلاعات صحيح از طريق رسانه هاي رسمي و مجاز است. چون اين رسانه ها ملزم به رعايت ضوابط سازمان نظام پزشكي هستند.
وی با تاکید بر این كه لازمه انجام نظارت صحيح روي تبليغات، جديت سازمان ها و نهاد هاي ناظر است تا اعتماد مردم به آنها خدشه دار نشود؛ تصریح کرد : ساماندهي تبليغات در حوزه پزشكي و سلامت، يكي از بند هاي اصلي سياست هاي كلان سازمان نظام پزشكي كشور است كه ضرورت دارد در شرايط كنوني بيش از گذشته مورد توجه آن سازمان قرار گيرد.
ضرورت ساماندهي تبليغات در حوزه پزشكي و سلامت
کافی است تا سری به فضاهای مجازی زده و یک سرچ کوچک در مورد اسم یک دارو انجام دهیم انواع سایت ها و کانالهای مختلف جهت ارائه داروی مورد نظر به طرق مختلف از قبیل ارسال با پست یا پیک موتوری برای مخاطب ظاهر می شود که هیچ ضمانت علمی در پشت آن وجود ندارد و صرفا سلامت بیمار را برای اهداف سود جویانه خود مورد هدف قرار داده اند.
گرچه حوزه تبلیغات بویزه در خصوص انواع مکمل های چاقی و لاغری و هورمون های بدنسازی بسیار گسترده و جذاب است اما تبلیغات در مورد دارو به عنوان یک کالای مهم که با جان بیمار سروکار دارد شوخی بردار نیست.
شهاب الدین جنیدی از اعضای هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران با اشاره به این که تبلیغات در تمام عرصه های پزشکی نیازمند اخذ مجوزهای لازم از کمیسیون تبلیغات است که در واحد نظارت و ارزیابی سازمان نظام پزشکی شهرستان ها فعالیت می کنند ؛ بیان می کند: در مورد کلیه حرف پزشکی باید کمیته مذکور دلایلی برای این تبلیغ مبنی بر وجود یک کلینیک یا موسسه درمانی جدید در یک محله؛ جابه جایی موسسه مربوطه ، اضافه شدن بخش های تخصصی و فوق تخصصی به برخی از موسسات پزشکی برای آگاهی رساندن به مردم وجلوگیری از سردرگمی آن ها داشته باشد.
وی با تاکید بر این که تبلیغ مخاطب را مجاب به گرفتن خدمات می کند که شاید خیلی ضروری نباشد می گوید: در رابطه با دارو و خدمات پزشکی به دلیل این که عمدتا بحث تخصصی است و ابتدا تشخیص بیماری و سپس پروسه درمان شروع می شود طبیعتا آگاهی مردم در خصوص یکسری داروها قبل از مصرف آن ها به طور خود سرانه ضروری بوده زیرا خود درمانی ممنوع بوده و عوارض سوء و حتی در برخی موارد جان بیمار را تهدید می کند .
تبلیغات دارویی و پزشکی در گیشه ها برای مردم عام توزیع نمی شود
بطور کلی تبلیغات علاوه بر جذابیت برای مخاطب می توانند بسیار اغوا کننده هم باشند بویژه اگر از مجاری قانونی آن انجام نشوند برای جذب مخاطب بیشتر به هر ترفندی برای فروش محصول خود دست می زنند.
جنیدی در بیان جزییات تبلیغات دارویی عنوان می کند: در خصوص دارو تبلیغات در نشریاتی که مختص جامعه پزشکی است و فقط صاحبان حرف پزشکی آن را مطالعه می کنند می تواند انجام شود و درگیشه ها برای مردم عام توزیع نمی شود.
وی ادامه می دهد : برای انجام این تبلیغات داروی مورد نظر باید کلیه مجوزهای لازم و کد IRC را کسب کرده باشد و در صورت داشتن مجموعه این آیتم ها می تواند در نشریات فوق الذکرتبلیغ شود.
ارسال هر نوع فرآورده دارویی توسط پست یا پیک نشان از غیرقانونی بودن آن دارد
این دکترای داروسازای با اشاره به این که برای تبلیغ مکمل ها نیز روش هایی وجود دارد که در مقایسه با تبلیغات دارویی آسان تر است ابراز می کند : مردم باید این آگاهی را داشته باشند که در خصوص تهیه دارو آن چه در فهرست دارویی رسمی کشور تحت عنوان دارو ثبت شده الزاما باید توسط اطباء نسخه و سپس در داروخانه ها توزیع شود .
وی تاکید می کند: تبلیغ در خصوص درمان بیماری و اثرات داروهای مختلف در سایت ها نشریات و ارسال توسط پست و پیک نشان دهنده این است که آن ترکیب یا فرآورده مجوز لازم را کسب نکرده و از مجاری غیرقانونی وارد بازار می شود .
بالغ بر 90 درصد داروهای مصرفی نیاز به نسخه پزشک دارد
گرچه افراد با مراجعه به داروخانه ها که تنها مرجع رسمی فروش و توزیع دارو در بازار سلامت هستند می توانند برخی از داروها را بدون نسخه پزشک تهیه کنند اما قاعده کلی تهیه دارو آن است که پزشک مربوطه داروی مورد نظر را برای بیمار نسخه کرده باشد.
جنیدی دراین باره می گوید: بالغ بر 90 درصد داروهای مصرفی نیاز به نسخه پزشک دارد وتبلیغات دارویی در نشریات معمولی ، سایت ها و فضای مجازی غیرقانونی است .
به گفته وی هر گونه تبلیغ در شبکه های ماهواره ای ، کانال های مجازی ، تلفن همراه و انواع سایت های اینترنتی کاملا غیرقانونی بوده و صرفا این تبلیغات می تواند در نشریاتی که برای شاغلین حرف پزشکی ارسال می شود و جنبه تخصصی دارد برای اطلاع رسانی درج شود .
امروز کم نیستند افراد سودجویی که برای رسیدن به منافع اقتصادی خود به راحتی سلامت مردم را نشانه می گیرند و برای گمراه کردن افراد دست به تبلیغات گمراه کننده ای برای درمان بیماری های مختلف از جمله بی خوابی ، رفع مشکلات تنفسی ، سردرد، کمر درد ، واریس و غیره می زنند که برای درمان آن ها حتما باید بیمار به پزشک مربوطه مراجعه نموده و پس از تشخیص بیماری با دستور و تجویز پزشک داروی لازم برای درمان وی نسخه شده و از داروخانه که تنها مرجع رسمی و مطمئن توزیع دارو است ، تهیه و مصرف شود.
گزارش از زهرا رحیمی
انتهای پیام/