نقد فیلم/ روایت طنازانه از مبارزه با یک فساد اقتصادی

به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛  شعار فیلم «بارکد» این است:
 
«پشت هر آدمی یه داستانی هست و پشت هر داستانی یه آدم، بهتره قبل از هر قضاوتی یه کم صبر داشته باشیم» 

مصطفی کیایی در این فیلم با بازی گرفتن از بازیگران «عصر یخبندان» (بهرام رادان، محسن کیایی و سحر دولتشاهی) در نقش‌هایی کاملا متفاوت با آن فیلم، قدرت خود را در کارگردانی و شخصیت‌پردازی به رخ کشیده است. حتی می‌توان گفت پس از «خط ویژه» و «عصریخبندان» در جذب مخاطب و گیشه بسیار موفق‌تر از دو فیلم قبلی عمل کرده است. هرچند که عامل کشیده شدن مردم به سینماها برای تماشای این فیلم در جریان جشنواره و اکران عمومی، تولیدات قبلی این کارگردان بوده و می‌توان گفت کیایی از معدود فیلمسازان جوانی بوده که کیفیت فیلم‌هایش در طول سال‌ها دچار افت و دلزدگی مخاطب نشده است. کارگردانی که پیش از «بارکد» هم تجربه ساخت اثر طنز را با «ضد گلوله» داشته و این فیلم نیز پرطرفدار و بحث برانگیز شد.

کیایی به موضوع پرونده‌های فساد اقتصادی علاقه‌مند است و دوست دارد اثرات سوء ضربات مهلک این پدیده زشت اقتصادی را کاوش کند. در تمام فیلم‌های کیایی بجز اثر اول، این طعنه به فساد شبکه‌ای و گسترده اقتصادی وجود دارد.

در فیلم «خط ویژه» شکایت کیایی این بود که دو جوان که مشکل مالی دارند، در پیچ و خم راهروهای وام گرفتن به بن‌بست می‌رسند و پشت پرده حجم بالای نقدینگی بانکی به افراد خاص تعلق می‌گیرد و در این کش و قوس در نهایت کسی که از چنگال قانون می‌گریزد، همانی است که این پول‌ها در نهایت به جیب امثال او سرازیر می‌شود.

کیایی در «عصر یخبندان» هم با رویکرد نقش اینگونه مفسدان در گسترش فساد و اعتیاد به مواد مخدر صنعتی و از هم پاشیده شدن زندگی بسیاری از خانواده‌ها، به سراغ فیلمسازی رفت و در آن‌جا بهرام رادان نقش فرزند یکی از همین مفسدان را دارد که به دلیل رانت پدرش، از بسیاری مزایا بهره‌مند می‌شود و از مجازات‌های کیفری می‌گریزد. 

اما در «بارکد»، قصه از جایی شروع می‌شود که حامد (بهرام رادان) برای یک مصاحبه شغلی مهم و حیاتی آماده می‌شود و قرار است به سراغ یک تاجر خبره (رضا کیانیان) برود. حامد در جریان روایت فیلم سعی می‌کند او را قانع کند تا اختیار اداره امور را به او بسپارد. 

حامد از داستان شکست عشقی‌ تا ارتکاب به یک قتل را به این تاجر اعتراف می‌کند. مخاطب زمان گذشته، حال و آینده را می‌بیند و بیشتر به معنای شعار فیلم پی می‌برد.

محسن کیایی که صرف نظر از نسبت خانوادگی با کارگردان، توانایی بازیگری خود را به مخاطب به اثبات رسانده در این فیلم هم نقش میلاد، دوست حامد را ایفا کرده که هرجا با هم وارد می‌شوند به دلیل ظاهری که برای خودشان درست کرده‌اند احمق خطاب می‌شوند. 

پژمان بازغی هم با ایفای یک نقش متفاوت که بسیار خوب از عهده اجرای آن بر آمده، در موفقیت گروهی این اثر موثر بوده است. 

در مجموع تیم «بارکد» با آن‌که در هیچ رشته‌ای نامزد دریافت سیمرغ بلورین نشد، اما توانست در اکران موفق‌تر از فیلم‌هایی که مورد توجه هیات داوران جشنواره سی و چهارمین بودند، ظاهر و مطرح شود.

وجه مشترک سه فیلم اخیر کیایی، نشان دادن پشت‌پرده سیه‌روزی جوان‌هاست. جوان‌هایی که به دلیل نداشتن رابطه، خانواده با نفوذ و رانت‌های معمول، بی بهره از بسیاری مزایا همیشه می‌دوند و هرگز نمی‌رسند. جوان‌هایی که وقتی دل به دریا می‌زنند، باید از پشت میله‌های زندان به نیشخندهای غرق شدگان در پول‌های بادآورده نگاه کنند.
 
کیایی، فیلمسازی هم‌صدا و هم‌درد با اکثریت جامعه است که شاید به طور مستقیم یا غیرمستقیم از باندبازی‌ها، رانت‌ها، امتیازات ویژه و ارتباطاتی که در جریان آن‌ها اختلاس‌های مالی رخ‌داد متضرر شدند و به‌طور قطع زیان‌های روحی و روانی این اتفاقات بر نسل جوان کشور که اغلب با مشکلات مالی و موانع دریافت وام دست و پنجه نرم می‌کنند کمتر از ضرر مالی آن نیست. 


یادداشت از شیما شفیعی


انتهای پیام/