در طول دهه گذشته، سازمان جهانی بهداشت 4 فوریت جهانی را برای مقابله با بیماریهای همهگیر اعلام کرده است که دو مورد از آنها سال گذشته همزمان با اپیدمی ابولا در آفریقا و زیکا در آمریکا اجرا شد.
مجله انجمن سلطنتی در مقاله سال 2014 خود از ظهور و افزایش بیماریهای عفونی و همهگیر بین سالهای 1980 تا 2010 خبر داد. شدت بیماریهای همهگیر در یک دهه اخیر به نهایت خود رسیده است. ویروسها، باکتریها و قارچها با سرعت بیشتری در سراسر جهان رشد میکنند. از سوی دیگر ضعف جسمانی و سیستم ایمنی بدن انسانها بهمرور زمان قابلیت جذب ویروسهای ناشناخته را افزایش میدهد.
چهار دلیل کلیدی در شیوع و گسترش بیماریهای اپیدمی در جهان وجود دارد که در ادامه به بررسی آن ها میپردازیم:
سفر، تجارت و تماس انسانها
تا چند قرن پیش، انسانها در گروههای کوچک و جدا از یکدیگر زندگی میکردند. از سوی دیگر جمعیت اندک بیشتر کشورهای جهان امکان کنترل بیماریها را تسهیل میکرد. با این پیشرفت علمی آن دوره اجازه مقابله با بیماریها را نمیداد و این روند درنهایت به گسترش آمار مرگومیر در میان انسانها منجر میشد. نمونه آن شیوع طاعون در قرن 13 میلادی در اروپا است. از دهه 70 میلادی و رونق گرفتن سفرهای هوایی، تماس انسانها در نقاط مختلف جهان بیشتر شد. این روند انتقال و شیوع بیماریهای همهگیر را تسریع میکند. با این وجود پیشرفتهای پزشکی و فوریتهای سازمان بهداشت جهانی، تا حدودی شیوع بیماریهای عصر جدید را کنترل کرده است.
شهرنشینی، یک فاجعه بشری در حال ظهور
بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی میکنند و این روند در حال رشد است. محققان بهداشت جهانی این روند را یک فاجعه بشری در حال ظهور قلمداد میکنند. بسیاری از شهرهای بزرگ امریکا و اروپا در شرایط بهداشتی و کنترلشده به سر میبرند. این در حالی است که بخش عمدهای از شهرهای بزرگ در خاور دور و آمریکای جنوبی از وضع بهداشتی کنترلشدهای برخوردار نیستند. در این حالت امکان شیوع بیماری تشدید مییابد و روند انتشار آن نیز تسریع میشود.
فقر فراگیر به معنای شیوع بیماری است
بالاترین آمار قربانیان ویروسهای جدید در میان جوامع فقیر رخ میدهد. نمونه آن بیماری ابولا در آفریقا است. فقر بهداشتی در کنار فقر اقتصادی به سرعت موجب بالا رفتن آمار قربانیان در آفریقا شد. اقدامات بهداشتی خارج از دسترس و بیتوجهی جوامع بینالمللی به این بیماری موجب شد در سال 2014 بیش از 11 هزار شهروند آفریقایی جان خود را از دست بدهند.
تغییرات آب و هوایی شیوع بیماریهای همهگیر را تسریع میکند
در سال 2015 جمعی از پژوهشگران پیامدهای تغییرات آب و هوایی را بر روی شیوع بیماریهای همهگیر مورد بررسی قرار دادند. بر اساس نتایج این پژوهش، تغییرات آب و هوایی جمعیت 9 میلیارد نفری کره زمین را تهدید میکند. به عنوان مثال یکی از دلایل شیوع ویروس زیکا، رشد و نمو نوعی پشه در محیطهای گرم و مرطوب است. از پیامدهای تغییرات آب و هوایی نیز گرم شدن کره زمین است که شرایط را برای رشد و نمو انواع قارچها، ویروسها و حشرات خطرناک و ناقل بیماری را فراهم میکند.
انتهای پیام/