به گزارش خبرنگار
حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران جوان؛ افغانستان کشوری محصور در خشکی و کوهستانی است که بین جنوب آسیا و آسیای میانه در طول جغرافیایی ۶۰ تا ۷۵ درجه شرقی و عرض ۲۹ تا ۳۸ درجه شمالی قرار گرفته‌است. بلندترین نقطه کشور قله نوشاخ به ارتفاع ۷٬۴۸۵ متر از سطح دریا در شمال شرقی کشور در مرز تاجیکستان است.
سالنگ، شاهراه ارتباطی بین ولایات شمال وکابل است که صدها عراده موتر باربری و مسافربری در شبانه روز از اين طریق تردد می کنند.
تونل سالنگ در ارتفاع ۳۹۵۰ متر از سطح دریا و در موقعیت مرکزی کوه‌های پر برف هندوکش قرار دارد. طول این تونل ۲٬۷ کیلومتر می‌باشد. کار ساخت این تونل در سال ۱۳۳۷ آغاز و پس از ۶ سال در سال ۱۳۴۳ ختم می‌گردد. این پروژه در زمان صدارت داوودخان با همکاری دولت وقت شوروی آغاز گردید.
ارتفاع این تونل ۵ متر و دارای عرض ۶ متر می‌باشد. بیشتر کار این پروژه توسط نیروهای ارتش افغانستان در زمان دکروال محمدنسیم‌خان انجام شده است. هزینه احداث این تونل ۶۳۶ میلیون دلار آمریکایی بوده است. این تونل فاصله بین شمال و جنوب افغانستان را ۱۱۰ کیلومتر کوتاه‌تر کرده است. این تونل شمال افغانستان را به جنوب افغانستان متصل می‌نماید. قبل از احداث این تونل وسیله تجارت و انتقالات از میان کوهای پر برف صورت می‌گرفت که این مسیر بسیار اذیت کننده و صعب‌العبور بود.
در زمان‌های قدیم مردم از شمال به جنوب افغانستان از طریق پنج راه سخت گذر سفر و می‌کردند. این راه‌ها عبارت بودند از شاهراه بین بادغیس هرات از راه مرغاب و کونل نخوتک، شاهراه دوم بین بامیان و مزارشریف، جاده سوم خنجان به شمالی جاده چهارم بین بدخشان و پنجشیر جاده پنجم بین بدخشان و نورستان.
شاهان افغانی به منظور دفاع و پیشرفت کشور مجبور شدند تا از تولیدات صنعتی مدرن روسیه استفاده نمایند. انتقال چنین وسایل به یک شاهراه اساسی نیاز داشت. در سال‌های ۱۳۰۲–۱۳۰۸ امیر حبیب‌اله خان خواست تا از راه جاده سالنگ شمالی را با سالنگ جنوبی وصل نماید. این طرح هزینه ۴۰۰۰۰ طلا اشرفی و نقره را در بر داشت. ساخت این جاده توسط مهندسان افغانستانی به ریاست مهندس برگیت عبدالغیاث به سرانجام ریسد. این جاده توانست تا حدودی مشکلات دولت و مردم را حل کند؛ ولی سه مشکل را باخود داشت؛ یکی قیر ریزی نگردیده بود، دوم فواصل زیادی را در برداشت و سوم اینکه در زمستان برف زیادی می‌بارید و راه مسدود می‌گردید.
به همین دلایل این جاده نتوانسته بود جواب‌گوی نیازمندی‌های مردم گردد، تا آنکه دولت افغانستان با همکاری دولت اتحاد جماهیر شوروی تونل و جاده سالنگ‌ها را به طوری اساسی و بی‌اشکال به پایان رساند. این جاده در خود تونلی به فاصله ۲٫۷ کیلومتر دارد. تونل سالنگ در مراحل اول؛ ظرفیت انتقال ۶۰۰ ماشین را دریک شبانه روز داشت. در سال‌های ۱۳۵۲ ظرفیت تونل با نصب ماشینهای هوا کش به ۲۰۰۰ ماشین دریک شبانه روز رسید. تونل سالنگ تا سال ۱۹۹۳ طور عادی بروی ترافیک باز بود.
در سال ۱۳۷۲ جنگی سختی بین عبدالرشید دوستم و احمدشاه مسعود درگرفت. مسعود و نیروهایش بمنظور جلوگیری از ورود قوای جنرال دوستم، جاده را تا فاصله‌های چندین کیلومتر تخریب نمودند. این جاده پس از انفجار بمب از بین رفته و شاهراه؛ مسدود و سخت گذر گردید. در سال ۱۹۹۸ به منظور جلوگیری از ورود طالبان قسمت دهانه این تونل توسط نیروهای جمعیت اسلامی منفجر شد. کار بازسازی مجدد این تونل پس از سال ۲۰۰۲ با همکاری بانک جهانی آغاز گردید. چون تونل در بالاترین ارتفاع کوه هندوکش قرار دارندريا؛ همه ساله بر اثر بارش برف مسدود گردیده و تلفات انسانی زیادی به بار می‌آورد. سردی این محل در زمستان بین ۲۵–۳۰ درجه سانتی گراد زیر صفر است.
تونل سالنگ نزدیک به 3 کیلومتر در دل سنگ در کوه هندوکش ساخته شده است که برعلاوه استحکامات دقیق برای حفظ تونل از خطر برف بارش های سنگین نیز در اطراف ان به نام گالری ساخته شده است. کارشناسان ساخت تونل سالنگ در منطقه سالنگ ولایت پروان را در قاره آسیا بی نمونه می‌دانند.
سالنگ؛ مسیری حادثه‌خیز است
بزرگترين حادثه که در تاريخ ١٩دلو سال ١٣٨٨ در سالنگ جنوبى، بر اثر ریزش بهمن و توفان شديد بود که حدود ١٧٠ تن طى آن جان باخته و ١٢٥ تن ديگر مجروح شدند. همچنان يک اتوبوس مسافربرى٣٠٣با چند اتوبوس ديگر در سالنگ شمالى در ٢٦ حوت سال ١٣٨٨ تصادف نمود که طى آن ،٣٢ تناز جمله زنان و کودکان کشته و چهار تن زخی شدند. اين اتوبوس که حامل مهاجرين بازگشته از ايران بود، بر اثر انفجار بالون‌هاى موجود گاز در آن پس از برخورد، کاملا از بین رفت؛ به طوری که اجساد بیشتر کشته‌شدگان سوخته و قابل شناسايى نبودند. از جمله علل اين رویداد، سرعت غیرمجاز راننده و نامساعد بودن مسیر عنوان شده بود.
گفته می‌شود که قبل از ساخت تونل سالنگ؛ مسافران از مسیرهای بسیار طولانی، مانند گذر از گردنه شیبر در ولایت بامیان؛ سپس غوربند و دره سرخاب به کابل سفر می کردند. اما ساختن این تونل مسافرت را از ولایت‌های شمالی به کابل آسان ساخته است. براساس آماری که مسئولان حکومتی افغانستان ارائه می‌کنند، از تونل سالنگ روزانه بیش از 15 هزار ماشین عبور می‌کند و این تونل توانسته است که 200 کیلومتر راه کابل – شمال را نزدیک سازد.
تونل سالنگ همچنین به دلیل بارش و برف های سنگین در فصل زمستان نیز مشکلاتی را برای مسافران به بار می‌آورد. حتی در برخی از شرایط نیز پیمودن این مسیر کار آسانی نیست.
گزارش از حمیدرضا قربانی
انتهای پیام/