به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، در هفته دهم بارداری جنین دیگر شبیه یک کودک زیبا و کوچک است و تقریبا شکلش شبیه آن لحظه‌ای است که به دنیا می‌آید. مانند تمام هفته‌های قبل رشد او سریع و چشمگیر است اما شکل کلی او مشخص شده است. در واقع، در این هفته به این علت که تارهای صوتی‌اش شکل گرفته است، توانایی این را دارد که از خود صدا دربیاورد و آماده است کمی از صداهای اطراف را بشنود.
در این هفته او به چه اندازه‌ای است؟
نگران نباشید هنوز رویان شما آنقدر رشد نکرده است و آنقدر بزرگ نشده است که شما را اذیت کند اما به هر حال در این هفته او نسبت به هفته‌های قبل بیشتر رشد می‌کند و شروع به تکان خوردن می‌کند و می‌توان گفت اندازه او تقریبا دوبرابر شده است. طول بدن او از سر تا پا حدود 2.5 سانتی‌متر یا بیشتر است.
اگر بخواهیم اندازه او را برای شما شبیه‌سازی کنیم باید بگوییم او به اندازه یک آلو بخارا شده است. وزن او حدود 8 گرم یا کمتر است اما خوشبختانه او مهم‌ترین و بحرانی‌ترین مراحل رشد خود را پشت سر گذاشته است. در چند هفته آینده سرعت رشد او دوبرابر می‌شود و به 7.5 سانتی‌متر نیز می‌رسد.
چه علائمی را در هفته دهم بارداری تجربه خواهید کرد؟
در این هفته، بارداری فیزیکی شما بیشتر از قبل خود را نشان می‌دهد و علائم هفته‌های قبل همچنان ادامه دارد و ممکن است علائم جدیدی همچون برجسته شدن رگ‌ها و درد مفاصل را نیز تجربه کنید. اکنون اندازه رحم شما دوبرابر شده است. در این چند هفته اخیر شکم شما به اندازه چند میلی‌متر افزایش یافته است.
قبل از حامله شدن، رحم شما کوچک بود اما در این هفته اندازه آن حدود یک گریپ فروت است. رباط‌ها و عضلات شما کش می‌آید و رحمتان بزرگ‌تر می‌شود و وضعیت جسمی و روحی شما نیز نوسانات فراوانی خواهد داشت. به طور کلی، علائمی که در هفته دهم تجربه می‌کنید از این قرار است:
سرگیجه
سردرد
حالت تهوع و استفراغ
نوسانات روحی و خلقی
درد مفاصل
برجسته شدن رگ‌ها
افزایش یا کاهش وزن
ویار
خستگی
نفخ و سوزش سر دل
مشکلات گوارشی
تکرر ادرار
گرفتگی عضلات لگن
یبوست
در این دوران ممکن است به علت افزایش جریان خون در بدنتان، علائمی همچون برجسته شدن و مشخص‌تر شدن رگ‌ها در ناحیه سینه‌ها و شکم را مشاهده کنید که ممکن است بر زیبایی شما تاثیر بگذارد اما نگران نباشید پس از مدتی رفع خواهد شد. مهم این است که بدانید تحمل این رگ‌های برجسته ارزشش دارد زیرا به این معنی است که رگ‌هایتان مواد مغذی و مهمی را برای رشد کودکتان به او می‌رساند.
رشد جنین در هفته دهم بارداری
نوزاد شما در این هفته بیشتر از قبل شبیه انسان می‌شود. ساختار مغز او در این هفته تکمیل می‌شود و دندان‌های او بیشتر از قبل شکل می‌گیرد. در این هفته تغییرات بسیاری در رشد جنین شما اتفاق میفتد و بسیاری از اندامهای خارجی او در بدن کوچکش شکل می‌گیرند و خود را نشان می‌دهند.
جنین هنوز سر بزرگی دارد و تقریبا بقیه اندام‌هایش به اندازه سرش رشد نکرده اند. اگرچه غضروف‌های جلوی سر به تدریج درحال تبدیل شدن به استخوان هستند، اما هنوز هم نرم و حساس هستند. بازوهایش کمی منحنی شده‌اند و ناخن هایش در حال رشد است و انگشتانش را قشنگ تر از قبل کرده است.
اکنون اندامهای حیاتی او شامل کبد، کلیه، روده‌ها، مغز و ریه‌ها در محل خود قرار گرفته‌اند و در حال آغاز کردن فعالیت خود هستند. با وجود اینکه این اندامها در ادامه دوران بارداری به رشد خود ادامه می دهند اما بیشتر آن‌ها تکمیل شده‌اند. کبد او به ساختن گلبولهای خونی مشغول است و دیگر به کیسه آمنیوتیک که پیش از این تغدیه این سلولها را تامین می‌کرد نیازی نیست و این بافت به تدریج از بین می رود. به طور کلی، تغییرات جالب زیر در بدن او ایجاد می‌شود:
چشم‌ها: در این هفته پلک‌های کوچک او بسته هستند تا از چشمان زیبایش مراقبت کنند.
سر و گردن: در هفته دهم بارداری ساختار و ساختمان مغز او تکمیل می‌شود. اعصاب او از طرف نخاع در حال شکل‌گیری است.
دهان: دندان‌های او در این هفته از زیر لثه او در حال شکل‌گیری و رشد است.
اندامهای بدن: بازوها او در این زمان قابل انعطاف است و از آرنج خم می‌شود. زانوها و مچ پاهایش بیشتر رشد می‌کنند. ناخن‌ها نیز بیشتر رشد می‌کنند و شکل می‌گیرند. لگد‌ها و تکان‌های او افزایش می‌یابد.
شکم/لگن: روده‌های او در این هفته در شکم او جای گرفته‌اند. دستگاه گوارش، کبد و شکم او کم‌کم تکمیل می‌شوند و انسولین در لوزوالمعده تولید می‌شود.
جنسیت جنین در این هفته شکل گرفته است
در این هفته در جفت‌های نر تستوسترون تولید می‌شود و می‌تواند جنسیت جنین را تعیین کند. کم‌کم اندامهای تناسلی و ویژگی‌های مردانه یا زنانه او خود را نشان می‌دهند. البته هنوز هم برای آنکه بفهمید دختر است یا پسر زود است. اندامهای جنسی او شکل گرفته، اما تشخیص آن با دستگاه‌های سونوگرافی کار دشواری است.
غربالگری‌های لازم و مهم در هفته دهم
اگرچه شما همچنان در هفته‌های ابتدایی دوران بارداری قرار دارید اما باید همه جوانب را در نظر بگیرید و آزمایش‌ها و تست‌های لازم این دوران را تحت نظر پزشکتان سپری کنید تا از این طریق بارداری بی‌تنش، سالم و در عین حال موفق داشته باشید. در این هفته وظایف شما بیشتر می‌شود و مهم‌ترین وظیفه شما ملاقات‌های منظم با پزشکتان است.
در این هفته مهم است که با پزشکتان مشورت کنید و از اینکه آزمایش‌های ژنتیک و غربالگری با توجه به شرایط شما لازم است یا خیر اطمینان حاصل کنید. برخی از غربالگری‌ها را باید در هفته دهم بارداری انجام داد. از هفته 11 تا 14، سونوگرافی ممکن است تجویز شود تا مایع شفاف گردن کودک را ارزیابی کند. این اقدام در تعیین برخی مشکلات و شرایط پزشکی خاص از جمله سندروم داون مفید و موثر است.
اگر سابقه ژنتیکی خاصی در خانواده خود دارید این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید. برخی از آزمایش‌های بارداری در هفته دهم تا دوازدهم انجام می‌شود. 3 آزمایش خون و غربالگری در این هفته ممکن است به خانم‌ها پیشنهاد شود تا اختلالات ژنتیکی را همچون سندروم داون، تریزومی 18 و اسپینا بیفیدا را مشخص کند. این غربالگری‌ها از این قرارند:
از هفته 10 تا 13 و همچنین در هفته 15 تا 20 غربالگری برای آزمایش خون مادر برای 6 پروتئین موجود در گردش خون او انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند 92 درصد از بارداری‌هایی که در آن جنین مبتلا به سندروم داون است را مشخص کند. این آزمایش تکمیل‌کننده سونوگرافی است که در بالا گفته شد.
غربالگری دوم نیز مانند غربالگری قبل می‌تواند 88 درصد از بارداری‌هایی که در آن جنین مبتلا به سندروم داون است را تشخیص دهد. معمولا این غربالگری زمانی تجویز می‌شود که بنا به دلایلی نمی‌توان سونوگرافی را انجام داد.
غربالگری سوم در هفته 15 تا 20 انجام می‌شود و جریان خون مادر را برای 4 پروتئین جنین بررسی می‌کند. این غربالگری می‌تواند تا 79 درصد از بارداری‌های سندروم داون را تشخیص دهد. این غربالگری معمولا زمانی پیشنهاد می‌شود که خانم‌ها غربالگری‌های قبل را انجام نمی‌دهند یا در برخی شرایط برای تکمیل آن‌ها انجام می‌شود.
قابل توجه خانم‌های بالاتر از 35 سال
غربالگری دیگر که در هفته 10 تا 12 ممکن است به زنان باردار به خصوص خانم‌های بالاتر از 35 سال پیشنهاد شود، نمونه‌گیری پرزهای جفتی یا آزمایش CVC است. این غربالگری معمولا به زنانی پیشنهاد می‌شود که برخی از آزمایشات آن‌ها غیرعادی بوده است و یا بیشتر از 35 سال سن دارند و یا سابقه اختلال ژنتیکی در خانواده دارند. این غربالگری برای تشخیص اختلالات ژنتیکی همچون بیماری تای ساکس، فیبروز و برخی از اختلالات کروموزومی همچون سندروم داون پیشنهاد می‌شود.
در این روش پرزهای کوریونی از جفت گرفته می‌شود و بررسی کروموزومی بر روی آن انجام می‌گیرد. برتری ویژه این شیوه در مقایسه با آمنیوسنتز آن است که امکان انجام آن در سه ماهه اول بارداری امکان پذیر است حال آنکه آمنیوسنتز معمولاً در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌گیرد. این غربالگری با آزمایش خون یا سونوگرافی انجام نمی‌شود بلکه نمونه‌ای از پرزهای کوریونی جفت برداشته می‌شود و مورد آزمایش و بررسی قرار می‌گیرد.
مراقبت‌های بارداری در هفته دهم
ممکن است سردردهای شدید و پراکنده در این هفته امانتان را ببرد اما طبیعی است و برای دیدن کودکتان باید آن‌ها را به جان بخرید. نگران نباشید این سردردها ممکن است تا 6 ماه ادامه داشته باشد اما کم‌کم متوقف می‌شود یا به شدت کاهش می‌یابد. در این هفته برخی از خانم‌ها ممکن است دردهایی را به علت رشد جنین و باز کردن جا در برخی نقاط شکم و لگن خود تجربه کنند. این دردها ممکن است ناگهانی و شدید باشد. اگر این دردها تا حدی شدید بود که قابل تحمل نبود در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
در هنگام بارداری لثه‌های برخی خانم‌ها حساس می‌شود و دچار خونریزی می‌شود و زمینه را برای ابتلا به آلودگی‌ها فراهم می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل بیشتر مسواک بزنید و بیشتر مراقبت کنید و این موضوع را با پزشکتان در میان بگذارید.
به طور معمول، پزشک شما قرار ملاقات‌هایی را بین هفته دهم تا دهم بارداری برای شما ترتیب می‌دهد. در واقع از این هفته باید ملاقات‌های منظم و مکرر خود را با پزشکتان جدی‌تر بگیرید و به طور منظم سلامتی خود و جنینتان را تحت نظر پزشکی متخصص ارزیابی کنید. در این زمان احتمال سقط جنین وجود دارد اما با ملاقات منظم با پزشک و مراقبت از خود احتمال آن را کاهش دهید.
در این دوران سعی کنید روزانه فعالیت‌های بدنی و ذهنی همچون یوگا، پیاده‌روی و شنا را با تایید پزشک خود انجام دهید. راجع به برنامه غذایی که از آن پیروی می‌کنید و ورزش‌ها و فعالیت‌هایی که دوست دارید انجام دهید با پزشکتان مشورت کنید و اطمینان حاصل کنید که هیچ گونه ضرری شما و جنینتان را تهدید نکند. شنا برای محکم کردن عضلات شکم و لگن ورزش خوبی است اما از شیرجه زدن و شنا در عمق خودداری کنید.
بارداری خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری را در هفته 6 تا 24 بارداری افزایش می‌دهد، بنابراین اگر در هفته دهم بارداری یا بعد از آن علائمی را مشاهده کردید که مشکوک به عفونت دستگاه ادراری بود برای درمان سریعتر به پزشک خود مراجعه کنید. یکی از علائم هفته دهم خستگی است بنابراین در این هفته شما به استراحت و خواب بیشتری نیاز دارید.
اگر در این دوران با هر مورد عجیب یا دردهای بیش از حد مواجه شدید آن را حتما با پزشکتان در میان بگذارید. علائمی همچون خونریزی، احساس ضعف یا سرگیجه شدید، افت شدید فشار خون، درد شدید شانه یا لگن و گرفتگی شدید عضلات به خصوص لگن ممکن است نشان از بارداری خارج از رحم یا سقط جنین باشد، پس این موارد را جدی بگیرید و در صورت مشاهده آن فورا به پزشک مراجعه کنید.
مراقبت‌های تغذیه‌ای در هفته دهم
در این هفته ممکن است ویارهای شدیدی به شما دست دهد. ممکن است ویار بستنی یا ترشیجات داشته باشید اما یادتان باشد در خوردن این مواد زیاده‌روی نکنید. تا حدی از آن‌ها استفاده کنید که ویارتان را رفع کند. یادتان باشد از رژیم غذایی متعادل و سالم و در عین حال مغذی پیروی کنید. ویار بخش عادی از بارداری است اما برخی از ویارها غیرطبیعی هستند و ممکن است به علت کمبود ویتامین و مواد معدنی بوجود آیند. اگر ویار مربوط به مواردی به جزء غذا یا خوراکی باشد بهتر است در این باره با پزشکتان مشورت کنید.
هنگام آشپزی سعی کنید مواد غذایی حاوی گوشت را به خوبی بپزید زیرا گوشتی که خوب پخته نشده باشد ممکن است موجب عفونت‌هایی در بدن شما شود که به شما و جنینتان آسیب می‌رساند. علاوه بر این، از مصرف موادی همچون شیرین‌کننده‌های مصنوعی، نوشابه‌ها، شیر غیرپاستوریزه و غذاهای بسیار چرب دوری کنید.
در این دوران برنامه غذایی سرشار فیبر به شدت توصیه می‌شود و از ابتلای نوزاد شما به بیماری آسم به شدت پیشگیری می‌کند. خوردن ماهی به طور کافی و کنترل‌شده مناسب است اما از خوردن گوشت کوسه، شمشیر ماهی، شاه ماهی خال مخالی که مقدار بالایی جیوه دارند جلوگیری کنید.
در این دوران شما علاوه بر مراقبت از خود وظیفه مراقبت از موجودی بسیار کوچک و آسیب‌پذیر را بر عهده دارید بنابراین به تغذیه خود باید بیش از پیش اهمیت دهید. استعمال دخانیات در این دوران به شدت خطرناک است و عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. علاوه بر این، مصرف برخی داروها در این دوران منع می‌شود بنابراین هرگونه دارویی که می‌خواهید مصرف کنید باید تحت نظر پزشکتان انجام شود.
در این دوران باید ویتامین‌ها و مواد مغذی به خود و جنینتان برسانید و از برنامه غذایی سالم و مغذی پیروی کنید. با آنکه در دوران بارداری مصرف ماهی بلامانع است اما توصیه می‌شود که از مصرف بالای آن در این مدت جلوگیری کنید. به طور کلی بهتر است در این دوران به یک مشاور تغذیه مراجعه کنید.
منبع: MedicalNewsToday
انتهای پیام/