به گزارش خبرنگار
اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ خانه‌ی مرحوم حاج عبدالله بن شاهین با مساحت ۱۲۰۰ متر دارای ۱۵ اتاق است.
حاج عبدالله یکی از شخصیت‌های معروف و محبوب کیش است که تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگ‌ترین لنج‌های بادبانی آن زمان بود که به حرفه تجاری و گلافی (لنج سازی) نیز مهارت داشت.
حاج عبدالله این خانه را از سه نسل قبل خود به ارث برده بود. خانه وی یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های محله سفین قدیم با برخورداری از سبک معماری کاملا بومی است. که برای بومیان نسل‌های گذشته کیش بویژه اهالی روستای تاریخی سفین قدیم منزلت و جایگاه ویژه‌ای دارد چون بیشتر آنها مکتب خانه و فراگیری قرآن را در این خانه گذرانده‌اند.
در واقع این خانه حکم مدرسه محله سفین را دارد. این خانه به منظور معرفی تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم، معیشت و صنایع دستی منحصر به فرد بومیان کیش، پس از موافقت صاحب آن، آقا حسینی و اخذ مجوز لازم از سازمان منطقه آزاد کیش در فروردین ۱۳۹۳ با هدف اشتغالزایی برای بومیان محله و تحقیق و توسعه گردشگری پایدار برای جزیره کیش به خانه مردم شناسی بومیان کیش تبدیل و تمامی اتاق‌ها و فضاها با حفظ معماری سنتی و با استفاده از مصالح بومی بازسازی و سبک زندگی بومیان کیش در ۸۰ سال پیش باز سازی شد.
گردشگران جزیره وقتی وارد این موزه می شوند با نمایش زنده شیوه معیشت و کار بومیان کیش در گذشته آشنا شده و از ابزار و وسایل مورد استفاده بومیان کیش در قدیم دیدن می‌کنند و با شیرینی و قهوه عربی پذیرایی می‌شوند. قرار است در آینده اسناد و مدارک قدیمی موجود از بومیان کیش نیز در این خانه به نمایش در آید و زنان هنرمند بومی نقش حنا روی دستان گردشگران ببندند و نام و غذای محلی و دریایی عرضه کنند.
یکی از بخش‌های دیدنی این خانه حوی المجلس یا حیاط مجلسی است. این خانه داری دو حیاط است حیاط مجلسی آن مخصوص میهمانان مرد است. این حیاط از یک در اختصاصی، یک اتاق تابستانه (مجلس)، یک اتاق زمستانه، انبار خرما، انبار ابزار صید و شناورها و یک حلقه چاه برخوردار است.
خانه بومیان کیش
در حیاط اندرونی که مخصوص خانواده بوده و مردان غریبه و نامحرم حق ورود به آن نداشتند، اتاق خواب‌های زمستانه و تابستانه، آشپزخانه، مکتب خانه، اتاق میهمان زنان، انبار خرما، انبار علوفه و محل نگهداری گاو و گوسفند و یک حلقه چاه وجود دارد و دارای درب ورودی مخصوص خانواده بوده است.
اتاقی برای میهمانان مرد
اتاق تابستانه مخصوص مردان با برخورداری از تاقچه‌ای در بخش حیاط مجلسی خانه قرار دارد که مختص میهمانان مرد بوده که به خانه می‌آمدند و نشان از میهمان نوازی و ارزش والای میهمان برای بومیان دارد زیرا از نظر بومیان کیش، میهمان حبیب خداست و حسن استقبال از میهمان را جزء وظایف شرعی و دینی خود می دانند، جلوی این اتاق سایبانی از شاخه‌های بهم بافته نخل قرار دارد که بعد ازظهر تابستان پذیرای بزرگان محله و میهمانان بوده است.
به طور کلی به خاطر جایگاه اجتماعی ویژه صاحب این خانه در کیش که به کرم و میهمان نوازی نیز معروف بوده خانه تقریبا در تمامی ایام سال پذیرای میهمان‌های دور و نزدیک بوده است.
جدای از اتاق مجلسی که محل پذیرایی و خواب میهمانان در فصل تابستان بوده، اتاق دیگری هم در حیاط مجلسی قرار دارد که سبک آن زمستانه و رو به آفتاب است، این اتاق فاقد هیچگونه پنجره و بادگیر بوده و مورد استفاده میهمانان مرد در فصل زمستان بوده است. نکته جالب توجه این است که تمامی اتاقهای این خانه، چه اتاقهای مخصوص میهمان و چه خانواده دارای حمام مستقل به خود بوده که در قسمتی از اتاق ساخته می‌شد و به آن «قطیعه» گفته می‌شد و نشان از اهمیت دادن بومیان به نظافت و پاکیزگی بوده است.
در این اتاق ابزار و وسایل بومیان کیش در ۸۰ سال پیش در معرض نمایش قرار داده شده است.
خانه بومیان کیشچندول اصطلاح بومی انبار خرما و محل بدست آوردن شیره طبیعی خرما است. فناوری استحصار شیره خرما مختص بومیان کیش بوده و سابقه ۶۰۰ ساله دارد (آثار به جا مانده از شهر تاریخی حریره) تاکنون این شیوه در هیچ جایی از ایران مشاهده نشده است.
چندول عبارت از اتاقی با ابعاد ۲ در ۲ متر یا بزرگتر که محل نگهداری چند صد کیلو خرما بود، یکی از الزام‌های انبار کردن خرما این بود که در معرض وزش باد نباشد زیرا خرما در معرض باد سریع خشک می‌شد.
بنابراین چندول را در گوشه ای از حیاط می ساختند و در آن زنبیل‌های حصیری خرما را انبار می‌کردند. بعد از مدتی شیره خرما از سبدها تراوش می‌کرد برای استفاده از شیره، کف انبار را با استفاده از ساروج نفوذ ناپذیر و پشته درست می‌کردند جوی‌ها با شیب ملایم به گوشه‌ای از چندول که دارای حفره‌ای جهت جمع شدن شیره بود، تنظیم می‌شد تا شیره خرما در آن جمع شود و بدون نیاز به ورود به داخل چندول شیر خرما را هر چند روز جمع آوری می‌کردند. به علت مصرف بالای خرما (خانواده، میهمانان، خدمه، جاشوهای لنج) این خانه دارای دو انبار چندول است که آثار شیره و هسته‌های خرما از ۸۰ سال پیش در یکی از این انبارها هنوز موجود است.
بومیان کیش هم مضیف دارند
بومیان کیش اتاقی به نام مضیف یا اتاق تابستانه برای استفاده در تابستان داشتند که با سبک معماری خاصی ساخته می‌شد. این اتاق را روی سکویی با ارتفاع ۱.۵ متری نسبت به سطح زمین و پشت به آفتاب، احداث می‌کردند و دور تا دور آن پنجره و بادگیرهای تاقچه ای ایجاد می‌کردند، در هنگام تابستان بادگیرها و پنجره ها را باز می‌کردند تا هوا در آن جریان پیدا کند و باعث خنک شدن اتاق شود.
این اتاق تنها در تابستان استفاده می‌شد و زمستان بادگیرهای آن را با سنگ و چوب و گل می‌پوشاندند. غیر از بومیان کیش در استان خوزستان هم می‌توان تعداد مضیف دید که هنوز کارآیی دارد.
آنها در مطبخ نیز قسمتی از حیاط را دیوار چینی و مسقف می‌کردند و با اختصاص دریچه‌هایی برای تهویه و خارج شدن دود ناشی از آشپزی جهت پخت و پز استفاده می کردند. این نوع آشپزخانه در نداشت و اغلب در فصل تابستان از آن جهت پخت و پز غذا، نان های محلی، آسیاب کردن گندم و جو استفاده می‌شد.
بومیانی که بضاعت مالی کمی داشتند به جای استفاده از دیوار از دعن (برگ های بافته شده درخت خرما) جهت ساخت آشپزخانه استفاده می‌کردند. آشپزخانه این خانه با همان سبک قدیم احیاء شده و وسایل قدیمی پخت و پز در آن قرار داده شد.
هنوز برنج و نمک و نشاسته چهل سال پیش در این مکان قابل مشاهده است. اتاق خواب اصلی صاحب خانه که دیوارهای آن با آینه‌ها بزرگ و کوچک و تاقچه های آن با ظروف چینی و اشیاء زینتی آن زمان تزئین شده و محتوی وسایلی از قبی صندوق های چوبی ۸۰ ساله، رادیو و تلویزیون قدیمی (با قدمت ۴۰ سال) و یک تخت دو نفره چوبی با قدمت ۸۵ سال که صاحب خانه از سفرهای خود به هندوستان خریداری کرده است.
این اتاق هم مانند دیگر اتاق‌ها از حمام مخصوص به خود برخوردار است. این اتاق جزء قدیمی‌ترین اتاقهای خانه است و علت استحکام آن استفاده از ساروج به عنوان مصالح بومی بوده است. این اتاق تا حدود ۴۰ سال پیش مورد استفاده اعضای خانواده قرار می گرفته است.
بیت الافروخ یا مکتب خانه
یکی از اتاقهای معروف این خانه همان مکتب خانه‌ای است که بومیان کیش برای یادگیری خواندن و نوشتن به آنجا می رفتند. این خانه حکم مدرسه روستای سفین را داشته زیرا از چهار نسل پیش بومیان تا چهل سال پیش در این خانه قرآن را آموزش می‌دانند و ختم می‌کردند و برای همین این خانه برای آنها ارزش و اعتبار خاصی دارد و یادآور خاطرات دوران کودکی آنهاست.
بیت الافروخ (خانه پسران) اصطلاحی که به اتاق مکتب خانه و محل آموزش قرآن اطلاق می شود. به علت اینکه در فرهنگ بومیان امر آموزش قرآن اغلب توسط زنان بومی صورت می‌گیرد (که به آن ملاهیه می‌گفتند) این اتاق در قسمت حیاط اندرونی ساخته شده است.
دختران و پسران ۶ تا ۹ ساله علاوه بر یادگیری قرآن، اصول اخلاقی، مهارت‌های زندگی و اجتماعی را به طور عملی آموزش می‌دیدند. این خانه از سال گذشته به عنوان موزه در سطح جزیره شناخته شده است. حتی برای آن بلیت ورودی به قیمت ده هزار تومان در نظر گرفته شده و فارغ از همه‌ی جاذبه‌های مدرن و شیک کیش، گردشگران چند ساعتی را در این خانه صرف شناخت فرهنگ بومی کیش می‌کنند.
انتهای پیام/