غار نمک
در فاصله ۹۰کیلومتری شهر قشم، در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره ( تقریبا به موازات ساحل جنوبی ) کوه گنبدی شکل به ارتفاع ۲۳۷ متر از سطح دریا غار نمک قرار دارد.
وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای جالب و دیدنی را نمایان می سازد .
فاصله دهانه غار نمک از جاده همجوار ساحل دریا حدود ۲ کیلومتر است که توصیه می شود با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک به ویژه در اعماق آن، تاریک است و برای مشاهده استالاکیت های بلورین نمک نیاز به چراغ قوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده اند و منظره ای بدیع به وجود آورده اند.
جریان آب نمک در کف غار نیز از منظره های دلپذیر غارهای نمکی جزیره قشم است.
رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غارها سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل ها می شود و شکل آن را پیوسته تغییر می دهد.
از دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد و راه را به خارج می گشاید که پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می شود و در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می آورد.
منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد.
نمک های غار نمک از بهترین نوع نمک سر سفره شناخته شده است و در ترکیب آن عناصر دیگری همچون منیزیم وجود دارد به همین دلیل می تواند به عنوان نمک طبی به ویژه برای مصرف ورزشکاران حرفه ای به صورت کپسول مصرف شود.
با بررسی های به عمل آمده توسط زمین شناسان دانشگاه شیراز و کشور چک معلوم شده که این غار، طولانی ترین غار نمک جهان ( به درازای ۶۴۰۰ متر ) است.
نظیر غار نمک جزیره قشم در کمتر نقطه ای از ایران دیده شده است. تحقیقاتی که اخیرا بر روی فضای داخلی غار نمک انجام شده است، حاکی از قابلیت ویژه آن است.
باقی ماندن و تنفس در داخل غار نمک قشم می تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی های تنفسی کمک کند.
ارزش دیدن مسیر غار نمک و محیط اطراف آن همراه با تسهیلات جهانگردی لازم به حدی است که بخش اعظم نیاز ایرانیان و خارجیان شیفته به دیدار از مناطق دیدنی منحصر به فرد کره زمین را برآورده می نماید.
کوه ها و تندیس های قشم
در جزیره قشم کوه های کم ارتفاع و شگفت انگیز بسیاری وجود دارد که از تحولات دورانی و فروکش آب و بیرون آمدن این کوه ها از دل آب حکایت می کند. سطح این کوه ها را لایه های مرجانی، اسفنجی و دو کفه ای ها پوشانده اند که این امر موجب حفاظت خاک های نرم شیست و مارن زیر سطح مرجانی شده است.
در اثر فعل و انفعالات طبیعی، وزش باد، طوفان های باران زا، نمادها و تندیس های دیدنی و زیبایی در سراسر جزیره پدید آمده است که جزیره قشم و جزایر اطراف آن را از دیگر جزایر خلیج فارس متمایز و شگفت انگیز می نماید. این مجسمه های طبیعی را در شکل های گوناگون و عجیب در سراسر جزیره می توان مشاهده کرد.
جنگل دریایی حرا (HARRA) زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری
درخت حرا که نام علمی آن به حکیم و فیلسوف ایرانی ابو علی سینا (Avicenna Marina) نسبت داده می شود، درختانی در اندازه های ۳ تا ۶ متر با شاخ و برگ سبز روشن هستند.
درخت حرا آب شورزی است که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می رود. با خاصیت تصفیه ای که در پوست درخت حرا وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می کند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی و خدادادی است.
در تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان ( فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر) جنگل حرا در گستره ای معادل ۲۰۰ کیلومتر مربع پدید آمده که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر همچون حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و …. از مناطق گرمسیری است.
جنگل حرا زیستگاه مناسبی برای نرم تنان، سخت پوستان و ماهیان پدید آورده است که منبع غذایی مهمی برای ماهیان و پرندگان وحشی هستند. ارتباط میان تولید اولیه بوم سازگان ( اکوسیسم ) حرا و تولید ماهیان ارزشمند و صدف در دیگر نواحی حاره به خوبی مشخص شده است.
بستر مرطوب جنگل حرا ، محل مناسبی برای پرورش مرغان ماهی خوار دریایی و به طور مشخص ماهی خوار دریایی سفید ( اگرات آلبا ) به وجود آورده و از میان دیگر گونه ها، مرغ باران یا آبچلیک ( کارادریده) در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور می کنند. جنگل حرا در زمستان زیستگاه مناسبی برای تغذیه آبچلیک ها و پلوه ها است. تعداد قابل توجهی از گونه های پرندگان اروپایی – آسیایی( حدود ۴۳ گونه ماهی خوارند) که به آفریقا مهاجرت می کنند. یکی از مسیرهای مهاجرت از جنوب ایران و از میان خلیج فارس در نقطه باریک تنگه هرمز میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی عبور می کند. مناطق جزر و مدی حفاظت شده حرا به مثابه سرزمین استراحت و تغذیه پرندگان ماهی خوار و گونه های دیگری از پرندگان مهاجر است.
دیدار از جنگل حرا خاطره ای به یاد ماندنی در اذهان دوستداران طبیعت، آب، هوا، درخت و پرندگان و سکوت استثنایی باقی می گذارد.
انجیر معابد یا درخت سبز یا درخت لول (LOOL یا لور)
از رستنی های شگفت انگیز مناطق حاره، مخصوصا جزایر خلیج فارس، درخت همیشه سبز، درخت لور (معروف به انجیر معابد) است که تاجی بزرگ با ریشه های هوایی متعدد دارد. میوه رسیده نارنجی رنگ درخت لور مطبوع و خوراکی است.
یکی از زیباترین درخت لور در تم سینتی ( منطقه توریان) قرار دارد و در نزدیکی آن بقعه ای دیدنی با طرح معماری کهن به نام زیارت پیر واقع شده است.
حیات وحش دریایی
به طور کلی ۱۱ گونه خرچنگ از سه خانواده در جزیره قشم وجود دارد. آب های جزیره قشم از انواع ماهی غنی است. لاک پشت سبز در آب های جزیره های قشم، هنگام و لارک و همچنین در تنگه خوران و شرق لافت دیده می شود.
ساحل شنی در شرق کانی در قسمت جنوب شرقی یک مکان دلخواه برای لاک پشت های دریایی است.
دولفین بینی بطری نیز از عمده پستانداران منطقه است.
–> جاذبه های فرهنگی قشم
غار خربز (خربس Xarbez)
به فاصله ۱۲ کیلومتری قشم در کنار جاده جنوبی، غار خربس بر سینه کوهی مشرف به دریا و دشت میانکاسه قرار دارد.
غار خربس از غارهای دریایی است که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه ها از حفره سنگ ها به وجود آمده، اما در دوره های پیش از اسلام مردمان با افزودن بر وسعت غار خربس در بخش های تالار میانی و دهلیزهای انشعابی به احتمال زیاد از آن برای پناهگاه و یا نیایشگاه استفاده کرده اند.
چاه های تل آب یا طلا
در ۷۶ کیلومتری شهر قشم و در ۳۰ کیلومتری شمال فرودگاه بین المللی قشم چاه های طلا قرار دارد. در روستای لافت قبل از همه، بادگیرهای منازل روستائی چشم مشتاقان دیدار از قشم را به خود جلب می نماید. پس از آن به محض ورود به لافت و در جوار قلعه نادری حلقه های چاه آب متعدد در داخل گودال دامنه کوه به چشم می خورد که حکایت از تکنولوژی ذخیره آب پارسیان جزیره نشین عهد هخامنشی و دوره زرتشتیان دارد. چون تکنولوژی چاه کنی و قنات تا آنجا که روشن است خاص گبریان و زرتشتیان بوده است.
مردم سخت کوش این منطقه، با زحمت زیاد در دل سنگ های شیستی برای ذخیره آب زلال باران چاه هایی حفر کرده اند. تل مشرف بر این چاه ها، با سطح سنگی مرجانی، آب باران را به گودال محل چاه ها هدایت می کند و چون کف چاه ها به لایه های گچی ختم شده است، آب برای مدت طولانی نسبتا سالم و خنک در آن باقی می ماند.
در بالای چاه های طلا دو اثر تاریخی برج دیده بانی بازمانده از قرن هفدهم وجود دارد. اما بیش از همه بادگیرهای خانه های روستای لافت در دو جبهه خیره کننده است. این آثار از نظر فناوری تهویه هوا در نقاط گرمسیری در نوع خود بی نظیر اند.
گفته می شود تعداد چاه های طلا به تعداد روزهای کبیسه یک سال شمسی ۳۶۶ حلقه بوده و در گذشته در هر روز از سال درپوش یکی از آنها را باز و از آن استفاده می کردند. بعضی به غلط و به دلیل ارزش بالای آب در جزیره واژه طلا را به آن اطلاق میکنند در حالیکه صحیح آن تلا= تل او = TAL EAU تل آب و(( او)) به معنی آب (به زبان پارسی قدیم و فرانسه امروزی) است.
سدهای ساسانی و هخامنشی
در قشم آب شیرین برای نوشیدن انسان، حیوان و گل و گیاه ارزش حیاتی دارد. از ایام قدیم با ساخت سد در تنگه ها، راه ها و دره ها، آب های شیرین فصل بارانی را جمع آوری و به تدریج به مصرف شرب و کشت می رساندند.
سد پی پشت:
در نزدیکی روستای پی پشت و در ۳۷ کیلومتری شهر قشم و ۲۸ کیلومتری فرودگاه بین المللی قشم در شمال جزیره قرار دارد. در مدخل تنگه، تاسیسات تقسیم آب این سد تاریخی از دوره ساسانی به چشم می خورد.
سد گوران:
در ۷۸ کیلومتری شهر قشم و در کنار روستای گوران در نزدیکی جاده طبل- باسعیدو قرار دارد. سنگ بنای اولیه سد به دوران گوران ( گبران یا زرتشتیان) و هخامنشیان مربوط می شود.
سایر آثار تاریخی و باستانی قشم
در جزیره قشم آثار تاریخی حاکی از تمدن و شهرنشینی دوران وجود دارد.
وجود لوحه ای به خط کوفی در یک مسجد قدیمی داخل جزیره موسوم به گوشه ( مشهور به شیخ برخ ) حاکی از آن است که این مسجد در سال ۲۴۴ ه.ق تعمیر شده است و قبل از آن آتشکده بوده است.
قلعه قشم :
قبل از سلطنت شاه عباس توسط پرتغالی ها به عنوان دژ نظامی و اعمال حاکمیت و تسلط و کنترل ترافیک دریایی منطقه هرمز و خلیج فارس ساخته شده است.
نیایشگاه ناهید:
در تپه کولغان در ۵/۲ تا ۳ کیلومتری شمال غربی شهر قشم و در سر راه جاده درگهان، زرتشتیان به پرستش خداوند می پرداخته اند و از کوچه های این شهر منظره دریای پارس چشم ها را نوازش و دل ها را آرامش می داده است.
ماهیگیری تفریحی
با توجه به تنوع و کثرت ماهی در خلیج فارس که حدود سیصد کیلومتر ساحل در جزیره قشم و همجواری با سه جزیره دارای سواحل متعدد مرجانی ماهیگیری در تمامی فصول سال مهیا است، می توان از ساحل و یا در قایق و برقراری تورهای مختلف ماهیگیری در مکان های مختلف برای صید ماهی اقدام نمود.
ضمنا، با وجود مناطق متعدد مرجانی در عمق های کم به شکار ماهی با تفنگ زیر آبی نیز می توان پرداخت.
انتهای پیام/ب