به گزارش
گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران حوان،خاک، یکی از مهمترین منابع خدادادی است که در اختیار کشور ما قرار دارد. منبع بزرگی که شاید به فکر امثال ما خطور نکند که می‌توان آن را هم چپاول کرد! زیرا از نگاه عامه مردم، منابع بسیار غنی‌تری برای قاچاق و دزدی وجود داشته باشد، منابع و داشته‌هایی که خاک پیش آن منابع بی‌ارزش جلوه کند.
نکته قابل توجه، حساسیت ایجاد شده روی خاک است، خاک حاصل‌خیزی که در برخی مناطق کشور وجود دارد، خاکی که برای کشاورزی مناسب‌تر است. خاکی که می‌تواند اراضی لم‌یزرع برخی کشورهای همسایه را غنا بخشد. یک منبع ارزشمند که بسیاری از کشورها، فاقد آن هستند یا حداقل، به اندازه ایران چنین گنجی را در اختیار ندارند. همین تفاوت منشا ایجاد فکری برای جابه‌جایی خاک است، راهی برای کسب درآمد.
تجارت قانونی و غیرقانونی خاک شیرین، یا خاک کشاورزی مانند بسیاری از تجارت‌ها، راهی پر سود برای کسب درآمدهای هنگفت است. اگرچه طی سال‌های اخیر برخی مسئولان، فروش رسمی آن به کشورهای خلیج فارس را افشا کرده‌اند و از صادرات آن از طریق گمرک استان‌های بوشهر و هرمزگان، با عنوان صادرات غیرنفتی به کشورهای امارات و قطر خبر داده‌اند، اما هنوز مقام‌های رسمی این موضوع را تایید که نکرده‌اند هیچ، تکذیب هم می‌کنند.
با وجود اعتراض نسبت به صادرات خاک شیرین یا همان خاک کشاورزی و هشدار نسبت به اینکه در آینده‌ای نزدیک کشورمان با کمبود خاک کشاورزی مواجه می‌شود، لایحه‌ای در مجلس مطرح و در حال بررسی است که فروش خاک را قانونی می‌کند.
نرخ جهانی خاک نباتی برای هر مترمکعب حدود یک‌دلار است که وقتی این کالا قاچاق باشد، با قیمت کمتری به دست خریدار می‌رسد اما پرسود بودن این کالا به فاکتورهای دیگری برمی‌گردد؛ اینکه این کالا فاسدشدنی نیست و حمل‌ونقل آسان و بی‌دردسری دارد، بنابراین وقتی فروش آن به‌طور گسترده و حجم‌های سنگین انجام شود، پرسود خواهد شد. از طرف دیگر، صادرات خاک کشاورزی معمولا به‌صورت خام است که قیمت بسیار کمتری دارد و خریداران با خرید خاک خام و فرآوری آن، این خاک فرآوری‌شده را با قیمت بسیار بالاتری به بازارهای هدف می‌فروشند.
بر اساس اعلام رسمی گمرک جمهوری اسلامی، از ایران در سال ۹۰ معادل ۷۵هزارتن خاک به ارزش 5.7 میلیون دلار و در سال ۹۱ معادل ۱۴۰هزار تن خاک به ارزش ۲۳ میلیون‌دلار با کد تعرفه ۲۵۰۸ با عنوان صادرات غیرنفتی صادر شده است. همچنین بر اساس گزارش رسمی خانه معدن ایران، در سال 1390 حدود 150 هزار تن انواع خاک‌های صنعتی از جمله فلدسپار و کائولن کلوخه و دانه‌بندی، به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر شده است که به لحاظ اقتصادی اهمیت چندانی ندارد، در حالی‌که خاک فرآوری شده این گروه، هم‌اکنون سهم قابل‌توجهی از تجارت دنیا را تشکیل می‌دهد.
حال باید دید آیا واقعا قاچاق خاک در کشور ما وجود دارد و یا صحبت‌هایی که در برخی رسانه‌ها مطرح می‌شود، تنها در حد شایعه است.
مهرزاد بوستانی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: من این موضوع را در یکی از سخنرانی‌هایم به عنوان یک تهدید برای کشور عنوان کردم و هدفم از این موضوع مشخص کردن ارزش خاک این استان بود. رهبر عزیزمان نیز در سخنانشان تاکید کرده‌اند که خاک غیرقابل تامین است و نباید اجازه داد هدر داده شود.
وی اضافه کرد: مدتی قبل پیشنهادهایی برای صادرات خاک در مجلس شورای اسلامی عنوان شده بود که آن هم عملی نشد چرا که خاک قابل صادر شدن نیست.
بوستانی با بیان اینکه هیچ گونه سابقه‌ای برای صادرات و قاچاق خاک در استان فارس نداشته‌ایم، عنوان کرد: خاک ماده‌ای نیست که بتوان در حجم کم آن را قاچاق کرد و وقتی حجم زیاد باشد پس ماموران ما متوجه موضوع می‌شوند. ولی تا به حال هیچ گزارشی از قاچاق به دست ما نرسیده است.
او خاطرنشان کرد: کمیته مبارزه با قاچاق نیز تا به حال گزارشی در این زمینه ارسال نکرده است. در محدوده منابع طبیعی قاچاقی وجود نداشته است. باید بیشتر در حفاظت از خاک تلاش کنیم. در بارندگی‌ها و سایر امور فرسایشی درست است که تنها مقدار کمی خاک به هدر می‌رود ولی باید برای نگهداری از آن مقدار نیز تلاش کرد.
محمدمهدی قاسمی، مدیرکل جهاد کشاورزی استان فارس نیز در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: تا به حال در قسمت‌های مربوط به حوزه کشاورزی قاچاق خاک نداشته‌ایم.
خاک نیز مانند آب سرمایه ملی است و به راحتی نمی‌توان از آن گذشت. نیاز است توجه بیشتری به آن داشته باشیم. هرچند ممکن است قاچاقی در کار نباشد ولی نباید عوامل دیگر را از یاد برد. عواملی مانند فرسایش که هر ساله مقداری از منابع را به هدر می‌دهد.
منبع: ایسنا