منتقدان عربستان هشدار داده اند که اعدام یک روحانی شیعه پیامدهایی خواهد داشت. آیا این تهدیدی کلامی است یا نکته ای جدی؟
خاندان پادشاهی آل سعود در حوزه های درون و برون مرزی با دردسرهای میان مدت و بلندمدتی دست به گریبان است. شیخ نمر در اعتراضات بهار عربی 2011 در راه دموکراسی، سرشناس شد. مرگ او در نزد ساکنان استان شرقی این کشور که سرشار از میدانهای نفتی است و اکثریت شیعه در حاشیه هستند، کمک چندانی به سرکوب اعتراضات داخلی نخواهد کرد و از طرفی، مایه واکنشهای ضدسعودی ایران و یمن و لبنان و دیگر کشورها خواهد شد.
آیا انگستان به این اعتراضات خواهد پیوست؟
داونینگ استریت اگر از گذشته پیروی کند، محتاط عمل خواهد کرد و اظهارنظر چندانی با زبان دیپلماتیک ارائه نمی‌دهد. دولتهای انگلیس از زمانی که ثروت نفتی عربستان در دهه 1960 رو به فزونی گذاشت، طرفدار ارزش اقتصادی رابطه میان دو کشور بوده اند نه اینکه بخواهند نگرانی های خود را از پیامدهای اخلاقی رفتار آنها آشکار سازند.
پس ارقام مهم هستند؟
بله، مهم اند. این ارقام کلان هستند. نزدیک به 50000 شغل در انگلستان و عربستان در هم تنیده هستند. 100 میلیارد پوند از ثروت خصوصی عربستان در اقتصاد انگلستان سرمایه گذاری شده و تخمین زده می شود انگلستان در سه سال گذشته 12 میلیارد دلار به عربستان صادرات داشته است.
این رابطه، درازمدت بوده است؟
انگلیس از حاکمیت خاندان سعودی از همان زمان که این کشور پادشاهی تشکیل شد (سال 1932) پشتیبانی کرده است. هنگامی که درآمد نفتی عربستان از 300 میلیون دلار (در سال 1960) به 116 میلیارد دلار در سال 1981 افزایش یافت انگلیس برای فروش کالاهایی که «ملت عرب» نیازمندش بود درنگ نکرد.
در آن زمان چه کالایی پرفروش بود؟
در سال 1984 مایکل هسلتین، وزیر دفاع، اعلام کرد انگلیس «همه جنگ افزارهایی را که در اختیار دارد» به سعودی ها پیشنهاد داده است. بخش دوم معامله موسوم به «الیمامه» 50 میلیارد دلار ارزش داشت.
پس سود آن آشکار است و رابطه ادامه پیدا می کند؟
نه چندان. درست است که رابطه با عربستان رابطه ای مالی است؛ ولی دیوید کامرون، نخست وزیر، در آغازین روزهای سال، مزایای امنیت را پذیرفت و گفت که اطلاعات عربستان کمک فراوانی به جلوگیری از انجام عملیاتهای تروریستی کرده است. در همین روزنامه ماه مارس افشا شد اطلاعاتی که در عربستان با شکنجه به دست آورده بود به جلوگیری از انجام برنامه بمب گذاری های گسترده در انگلستان، کمک کرده است.
ما شکنجه را قانونی نمی دانیم. ولی همچنان موشک و جنگ افزارهایی به سعودی ها می فروشیم که به اهداف غیرنظامی در یمن اصابت می کند و با این کار انگلستان را در معرض نقض قانون جنایی بین المللی قرار می دهیم. آیا ما ارزش های به اصطلاح انگلیسی خود را به خطر نیانداخته ایم؟
همه بخش های نظام سیاسی انگلستان خود را به بی خبری نمی زنند. کمیته صادرات تسلیحات که نمایندگانی از همه احزاب پارلمان در آن هستند به تازگی توصیه کرد که دولت برای ادامه اعطای مجوزهای صادراتی به عربستان سعودی دلایل روشنی بدهد.
ولی اگر سعودی ها پول آن را بدهند ما صرف نظر از اینکه اعدام ها و دیگر موارد چقدر ناهنجار هستند به فروش خود ادامه خواهیم داد؟
این همراه با این فرض است که سعودی ها بتوانند در همان ترازی که در نیم سده گذشته توانایی پرداخت داشته اند پول پرداخت کنند. با توجه به پیش بینی آینده بازارهای نفت، تخمین زده شده که اقتصادِ تحت سیطره نفت عربستان در یک دهه دچار دردسر شود. راهبرد آنها در استخراج بیشتر و بیشتر نفت برای پایین نگه داشتن بهای آن به منظور نابود کردن رقابت صنعت نفت آمریکا کارساز نبوده است. بانک آمریکا به تازگی اعلام کرد اوپک، که زمانی بهای جهانی نفت را در دست داشت، عملا مرده است و سعودی ها به تله افتاده و این کشور پادشاهی زیر فشار است.
پس عربستان باید دگرگون شود؟
وادار به دگرگونی، گزاره بهتری است.
انتهای پیام/
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.