به گزارش خبرنگار
گروه انتخابات باشگاه خبرنگاران جوان- با نزدیک‌شدن به موعد دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در تاریخ 7 اسفند 94، آرایش گَعده‌های سیاسی عیان‌تر و مهره‌چینی شطرنج سیاست‌ورزی پیچیده‌تر می‌شود. طی هفته‌های اخیر، خبرهای مهم و دست اولی از جناحین اصولگرا و اصلاح‌طلب بیرون آمد و تا حدی فضای کلی انتخابات را برای ناظران و تحلیل‌گران سیاسی ترسیم کرد. در این گزارش، نگاهی تحلیلی به تغییر و تحولات رخ‌داده در دو طیف سیاسی حاکم بر کشور خواهیم داشت.
اصلاحات و مصائب اعتدال
بحث درخصوص ائتلاف دو طیف اصولگرا و اصلاح‌طلب برای انتخابات مجلس، مدت‌ها به نُقل محافل رسانه‌ای تبدیل شده بود. غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران اما اخیرا طی اظهاراتی با احیای دوباره این استراتژی به مساله "سربازگیری از رقیب" اشاره کرد. کرباسچی درباره لزوم اجرایی‌شدن این سیاست می‌گوید: "ما نباید انحصارطلب باشیم و بگوییم هرکسی از اول اصلاح‌طلب بود، در دایره ماست. باید هرکسی که سیاست‌های خارجی و داخلی دولت را قبول دارد و معتدل است و از افراط دوری می‌کند را جزء یاران خودمان تلقی کنیم و در این جَرگه بیاوریم، گرچه اختلاف سیاسی داشته باشیم."
شاید به راحتی بتوان تشخیص داد که "علی لاریجانی" همان چهره مدنظر کرباسچی برای ائتلاف است. گزینه‌ای که با تمسک به مشی معتدل، همواره یکی از حامیان اصلی و جدی سیاست‌های داخلی و خارجی دولت یازدهم به ویژه در بحث برجام بوده است.
البته کسانی که با سیاست‌های کلان حزب کارگزاران آشنایی دارند، چندان هم از اظهارات کرباسچی متعجب نشدند. این حزب که خود را پدرخوانده جریان اصلاحات می‌پندارد، به جای تعامل با گزینه‌هایی نظیر محمدرضا عارف، همواره بر همکاری با علی لاریجانی و حتی علی‌اکبر ناطق نوری و سرلیستی این دو تأکید داشته است.
از طرف دیگر، حزب اعتدال و توسعه که همانند کارگزارانی‌ها، جزء تشکل‌های همسو با دولت محسوب می‌شود، همین چند وقت پیش ساز جدایی از اصلاح‌طلبان را نواخت. "غلامعلی دهقان" سخنگوی این حزب در واکنش به اظهارات "موسوی لاری" نایب‌رئیس شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان که گفته بود "ما با لاریجانی رقابت می‌کنیم نه شراکت"، گفت: "اعتدالیون معتقدند که باید با طیف آقای لاریجانی به جای رقابت، شراکت کنند چراکه معتقدیم اعتدال، گفتمانی است که لزوما در دستان ما نیست و بخشی از آن نزد اصولگرایان معتدل است." دهقان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به جدایی تشکل متبوعش از شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان می‌گوید: "تصمیم گرفتیم در ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان حضور نداشته باشیم."
به نظر می‌رسد که صف‌بندی اعتدالیون در مقابل اصلاح‌طلبان جدی است. اگر تا دیروز با هزار تعارف و لبخند و مماشات، سعی بر این بود تا اعتدال را به زور به اصلاح‌طلبی گره بزنند امروز اما این گره رسما گشوده شده است.
جریان نزدیک به دولت متوجه این موضوع شده که از تشکیل شوراهایی با عناوین پر طمطراق نظیر شورای هماهنگی، شورای راهبردی، شورای مشاورین و شورای سیاستگذاری، آبی برای اصلاح‌طلبان در انتخابات گرم نخواهد شد و تنها فرصت و زمان است که می‌سوزد چراکه برخی از چهره‌های حاضر در شوراهای نام‌برده، اکثرا به نظر کمترامیدوار به عبور از فیلتر نهاد نظارتی هستند و هم‌سفره‌شدن با آنان تنها به بهای وادادن عرصه انتخابات به رقیب خواهد بود. برای همین، "کارگزاران" و "اعتدال و توسعه" که در دولت ذی‌نفوذ هستند، سعی دارند تا با جذب و جلب رأی اصولگرایانی نظیر ناطق نوری و لاریجانی هم سبد رای خود را پر کنند، هم به جریان حاکمیت نزدیک شوند و هم بحث وحدت در جریان اصولگرایی را به چالش بکشانند.
اما برخی از اعضای فراکسیون رهروان ولایت (فراکسیون متبوع علی لاریجانی در مجلس) نظیر عوض حیدرپور و ایرج عبدی گویی لاریجانی را بی‌تمایل به ورود به ائتلاف با هواداران دولت نمی داند.
حیدرپور که عضو شورای مرکزی تشکل اصولگرای جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی نیز هست، در اظهاراتی از علاقه معتدلین اصولگرا برای ائتلاف با دولت اینچنین سخن گفته است: "الان این درک عمومی بین اصولگرایان معتدل و حامیان دولت وجود دارد که می‌توانند برای انتخابات با یکدیگر کار کنند و کنار بیایند." حیدرپور در ادامه می‌گوید: "شخص آقای لاریجانی در مجلس نهم انعطاف و همراهی لازم را با دولت در طول دو سال گذشته نشان داده و خود دولتی‌ها هم معترف به این هستند. در جمع اصولگرایان معتدل مجلس این تقاضا وجود دارد که باب گفت‌وگو با حامیان دولت برای انتخابات باز شود و این مطالبه هم قطعا نمی‌تواند بدون جواب بماند."
همچنین ایرج عبدی طی اظهاراتی بیان داشته که "شخصیت لاریجانی یک شخصیت اعتدال‌گرا است و گروه‌های اعتدالی باید از وی حمایت کنند."
آنچه که می‌تواند در قرابت جریان هوادار دولت به افرادی نظیر لاریجانی مهم باشد، نوع واکنش اصلاح‌طلبان به این موضوع است. رسول منتجب‌نیا قائم‌مقام حزب اعتماد ملی در گفت‌وگو با جَریده اصلاح‌طلب "آرمان" درباره جداشدن حزب اعتدال و توسعه از جریان اصلاح‌طلب اینگونه ابراز نظر می‌کند: "اگر اصلاح‌طلبان از دولت فاصله بگیرند، برای دولت مشکل پیش خواهد آمد و دیگر نمی‌تواند مقتدرانه کار خود را پیش ببرد."
اینکه منتجب‌نیا از موضع بالا، به مشکل‌برخوردن اعتدالیون در صورت جدایی‌شان از اصلاح‌طلبان را به رخ می‌کشد، شاید نوعی اَبزار برای تحریک و تشویق پاستورنشینان و هواخواهان آن‌ها جهت همگامی و همراهی با جریان چپ سیاسی در کشور باشد. اصلاح‌طلبان می‌دانند به واسطه محدودشدن دایره مانور سیاسی‌شان در سال‌های اخیر به ویژه پس از حوادث سال 88، توان حضور مستقل بدون چنگ‌زدن به دامان اعتدال را ندارند.
بر اساس این گزاره، اصلاح‌طلبان عطای سرمایه‌گذاری روی چهره‌ای نظیر عارف را به لقایش بخشیده و همچون انتخابات ریاست‌جمهوری 92 با معاضِدت جریان نومحافظه‌کار، به حداقل‌های سیاسی قناعت خواهند کرد. اتفاقی که می‌تواند علناً موجب استحاله همیشگی جریان چپ در فضای سیاسی کشور شود.
تحلیل ثانوی که از صحبت‌های منتجب‌نیا می‌توان داشت، این است که جریان اعتدال برای پر کردن سبد رای خود در انتخابات، حقیقتا نیازمند طیف اصلاحات است. یادمان نرفته که بخشی از هواداران حسن روحانی در سال 92، در محدوده اصلاح‌طلبی تعریف می‌شدند و گفته‌های امروز قائم‌مقام حزب اعتماد ملی مبنی بر به‌مشکل‌خوردن دولت در پی فاصله گرفتنش از چپ‌نشینان سیاسی ایران، نمی‌تواند پُر بیراه هم باشد.
اصولگرایی؛ چشم امید به لاریجانی
سه تشکل موتلفه، ایثارگران و پایداری با برگزاری جلسات مختلف در طول ماه‌های اخیر توانستند، هسته اولیه شورای هماهنگی اصولگرایان را با همراهی محمدرضا باهنر و غلامعلی حدادعادل تشکیل دهند.
شکل‌گیری این شورای 8 نفره مشتمل بر زاکانی، باهنر، بادامچیان، حبیبی، فدایی، محصولی، آقاتهرانی و حدادعادل در حالی است که در سَمت دیگر اردوگاه اصولگرایان، خیمه‌ای متشکل از علی لاریجانی، علی‌اکبر ناطق نوری و آیت‌الله مقتدایی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برپا شده؛ اتفاقی که رئیس مجلس طی نشست خبری خود در روز سه‌شنبه (10 آذرماه) آن را تأیید و تصدیق کرد. البته قرار بر این بود که علی‌اکبر ولایتی رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این جمع سه نفره حضور داشته باشد اما چنین نشد.
حزب موتلفه اسلامی که در طول یکسال گذشته، مسئولیتِ مجاب‌نمودنِ جبهه پایداری برای پیوستن به جمع ائتلافی اصولگرایان را بر عهده داشت، امروز ماموریت دارد تا برای پیوستن به شورای هماهنگی اصولگرایان، زیر قدم‌های لاریجانی فرش قرمز پهن نماید. اسدالله بادامچیان از اعضای ارشد موتلفه در همین‌باره می‌گوید: "جلسات ما برای رسیدن به وحدت تنها به نشست‌های مشترک‌مان با جمعیت ایثارگران و جبهه پایداری محدود نمی‌شود و در این زمینه با آقای لاریجانی جلساتی را برگزار کرده‌ایم."
در صورت موافقت لاریجانی با حضور در شورای هماهنگی اصولگرایان قطعا پیروزی بزرگی نصیب جریان اصولگرا خواهد شد؛ پیروزی که یقینا به زیر بازی کارگزاران و جریان متبوع دولت خواهد زد؛ جریانی که خواب‌های زیادی برای فرزند دوم میرزا هاشم آملی دیده است!
اما برخلاف علی لاریجانی که تقریبا می‌توان درباره تکانه‌های سیاسی او و احتمال قرابتش با جریان دولت ارائه تحلیل کرد، ناطق‌نوری فعلا از چنین فضایی برخوردار نیست. رئیس مجلس پنجم سعی داشته تا روزه سکوت خود را حفظ کند. حتی دعوت گاه و بیگاه جریان‌های سیاسی از او برای هم‌خوان‌شدن انتخاباتی، شیخ نور را متمایل به افطار نکرده است!
الغرض؛ امروز علی لاریجانی در حساس‌ترین برهه از حیات سیاسی خود قرار دارد. او آنچنان به جریان اعتدال نزدیک شده است که تحلیل‌ها درباره احتمال هم‌نشینی‌اش با اصولگرایان را تا حدودی در محاق بی‌اعتنایی برده و از طرف دیگر، سابقه اصولگرایی پر رنگ و لعاب رئیس مجلس، اخبار ضد و نقیض مبنی بر مصافحه او با اعتدال‌گرایان را کم اهمیت جلوه داده است. باید دید در نهایت لاریجانی چگونه و با چه ترفندی پای به کارزار انتخابات خواهد نهاد؟
برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان
اینجا کلیک کنید.
نوشته حسام رضایی
انتهای پیام/