در جمهوری اسلامی ایران هم دونهاد شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی، برای بررسی و اعلام نظر پیرامون سند برجام انتخاب شدند.
*مراحلی که سند برجام در مجلس سپری کرد با انتشار متن برجام و پس از آنکه نمایندگان خانه ملت در جریان این سند و جزئیات آن قرار گرفتند، نظرات متفاوتی درباره برجام و نیز نقاط ضعف و قوت آن از سوی وکلای ملت مطرح شد، دراین میان برخی نمایندگان معتقد بودند که برجام تنها با تصویب در مجلس معتبراست و لذا بر ضرورت دادن لایحه از سوی دولت در این مورد تاکید داشتند.
براساس نظر این دسته از نمایندگان خانه ملت لازم بود مطابق اصل ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی، هر گونه توافق یا پروتکلی به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. علاوه بر این قانون، الزام دولت به حفظ دستاوردهای هسته‌ای نیز اعلام کرده است توافق نهایی در صورتی معتبر است که به تصویب مجلس برسد.
بنابراین یکی از شروط اعتبار توافقنامه نهایی این است که به مجلس ارائه شده، بررسی و تصویب شود و لذا برجام بعد از تصویب مجلس قابلیت اجرایی دارد.
*مصلحت نیست که ما مجلس را از این قضیه برکنار بداریم رهبر معظم انقلاب "حضرت آیت‌الله خامنه‌ای" در بیاناتشان در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى در تاریخ ۱۳۹۴/۰۶/۱۲، پیرامون مسئله برجام و نقش مجلس شورای اسلامی در آن فرمودند:« و امّا یکی دو مسئله‌ی روز و قابل توجّه و مهم هم هست که اجمالاً عرض میکنم: یکی مسئله‌ی برجام است، یکی مسئله‌ی بعد از برجام است که به نظر من مسئله‌ی بعد از برجام، از مسئله‌ی برجام مهم‌تر است. خب، در مسئله‌ی برجام ما آنچه نظرمان بود و باید عرض بکنیم، در خلال این ایّام -چه پیش از اینکه این توافق انجام بگیرد، چه بعد از آنکه این توافق انجام گرفته است- عرض کرده‌ایم. یک بحثی که امروز وجود دارد بحث مجلس است؛ وضع حقوقی و قانونی و مانند اینها را کسانی که اهل این مسائل هستند باید بررسی کنند و ببینند که اقتضائات حقوقی و آنچه الزامات حقوقی این مسئله است چیست و طبق همان بایست عمل بشود؛ ما وارد آن نمیشویم. لکن آنچه از نگاه کلّی من عرض میکنم -که به آقای رئیس جمهور هم این را عرض کرده‌ام- [این است که] به نظر ما مصلحت نیست که ما مجلس را از این قضیّه برکنار بداریم؛ چون قضیّه‌ای است که بالاخره دو سال است که کشور به‌طور کلّی متوجّه به آن است و حالا هم به یک نتایجی رسیده؛ [پس] باید مجلس وارد بشود. حالا مجلس چه بکند؟ بنده هیچ توصیه‌ای ندارم به مجلس شورای اسلامی که با این چه‌جوری عمل بکند. اوّلاً نوع تصمیم‌گیری چه‌جوری باشد؟ به‌نحو تصویب یا رد باشد، یا به‌نحو دیگری تصمیم‌گیری کنند؟ آیا رد کنند، آیا تصویب کنند؟ بنده هیچ توصیه‌ای ندارم. نظر متَّبَع، نظر نمایندگان ملّت است در مجلس و اینکه [مجلس] چه بکند، چه نکند را ما عرض نمیکنیم. ما معتقدیم که بالاخره خوب است مجلس را برکنار نکنیم و نمایندگان ملّت باید تصمیم بگیرند.»
*تقدیر از تیم مذاکره‌کننده البته لازم به ذکر است که اکثر نمایندگان مجلس با تقدیر از تلاش‌های تیم مذاکره کننده هسته‌ای در دوران فعلی و نیز تلاش‌های تیم قبلی، تلاش آنان را در جریان مذاکرات با مجموعه کشورهای 1+5 قابل تحسین ارزیابی کردند. در همین راستا رئیس مجلس اعلام کرد که اگر در یک نگاه کلان به تاریخ رفتار خشن و همراه با فشار شورای امنیت در ساماندهی تحریم‌ها نسبت به کشورهای مختلف نظری افکنده شود، این دریافت حاصل می‌شود که کشورهای تحت فشار تحریم‌ها غالبا از بستر زمان و دقت به موقع استفاده نکردند؛ لذا یا دچار وادادگی تاسف‌بار شدند و یا بهانه به دست حریفان زورگو دادند که در لباس دفاع از ساختار سازمان ملل دست به خشونت بزنند.
وی تاکید کرد: اما تجربه نظام جمهوری اسلامی نشانگر عمق هوشمندی در دیپلماسی بود و توانست منطق خویش را در فناوری هسته‌ای به کرسی بنشاند و حریفان را وادار به پذیرش متن اصلی دانش صلح آمیز هسته‌ای بومی خویش نماید و این دستاورد گرانقدری در تاریخ اینگونه مناقشات خواهد بود.
*تشکیل کمیسیون ویژه بررسی برجام، گام بعدی مجلس
پس از اظهارات نمایندگان، بررسی برجام در مجلس شورای اسلامی به ایستگاه کمیسیون ویژه بررسی برجام رسید. بنابراین نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان ارائه گزارشی پیرامون مذاکرات و توافقنامه صورت گرفته از سوی وزیر امور خارجه به پیشنهاد تشکیل کمیسیون ویژه برای بررسی برجام رأی دادند.
*انتخاب اعضای کمیسیون ویژه بررسی برجام سپس نمایندگان خانه ملت در نشست علنی روز چهارشنبه (28 مردادماه) مجلس شورای اسلامی اعضای کمیسیون ویژه برجام را از میان 24 نامزد عضویت در این کمیسیون به شرح ذیل انتخاب کردند که به ترتیب سید حسین نقوی حسینی، اسماعیل کوثری، محمدحسن ابوترابی‌فرد، ابراهیم کارخانه، حسین نجابت، محمد مهدی زاهدی، علیرضا زاکانی، مهرداد بذرپاش، علاءالدین بروجردی، محمود نبویان، مسعود پزشکیان، منصور حقیقت پور، غلامرضا تاجگردون، عباسعلی منصوری آرانی و وحید احمدی اعضای این کمیسیون نام گرفتند.
پس از تشکیل کمیسیون برجام، اعضای این کمیسیون به بررسی مفاد این سند پرداختند که در این جلسات کمیسیون "سیدعباس عراقچی" عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان به‌همراه "علی‌اکبر صالحی" رئیس سازمان انرژی اتمی، در طی چندین نوبت حضور یافتند تا به سوالات و ابهامات موجود در سند برجام پاسخ دهند. درضمن در چندین جلسه هم با دعوت کمیسیون از "سعید جلیلی" رئیس تیم مذاکره کننده قبلی وی در این جلسات حضور یافت.
*هشدار رهبر معظم انقلاب درخصوص حفظ وحدت و توصیه به پرهیز از دودستگی رهبر معظم انقلاب "حضرت آیت‌الله خامنه‌ای" در بیاناتشان طی دیدار مسئولان نظام و سفراى کشورهاى اسلامى درتاریخ 27/4/94 به مناسبت عید سعید فطر فرمودند:«ملّت ایران باید متّحد باشد. از این قضایای هسته‌ای و غیر هسته‌ای و مانند اینها، دودستگی درست نشود که هر دسته یک‌جور بگویند -بالاخره یک کاری است دارد انجام میگیرد، مسئولینی دارد، دنبال میکنند؛ ان‌شاءالله آنچه منافع ملّی است تشخیص بدهند و دنبال آن باشند- بین مردم نباید دودستگی به‌وجود بیاید. دشمن این را میخواهد. الان هم اگر کسی تعقیب کند این سخن‌پراکنی‌های بیگانگان را، این رادیو تلویزیون‌ها و این وبگاه‌هایی که از طرف آنها دارد همین‌طور مرتّب توسعه پیدا میکند و مرتّب هم دارند مطلب میدهند، دنبال این هستند که بین مردم دودستگی ایجاد کنند؛ نگذارید دودستگی بشود؛ وحدت را حفظ کنید، با هم باشید.»
*تصویب برجام در مجلسدر طی جلسات کمیسیون ویژه برجام و نیز جلسات صحن علنی مجلس برخی از نمایندگان هم بر این فرمایشات رهبری معظم انقلاب تاکید داشتند که نباید اجازه داد تا برجام و موضوع توافق، موجب بروز دودستگی و اختلاف درمیان مردم و به‌خصوص مسئولان شود.
پس از بررسی برجام در کمیسیون ویژه آن، در نهایت در طی دو جلسه کلیات و جزئیات طرح یک فوریتی "اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام" در روزهای یکشنبه (19 مهرماه) و سه‌شنبه (21 مهرماه) به ریاست علی لاریجانی در صحن علنی مجلس به تصویب رسید.
حال باید مردم و به‌خصوص وکلای ملت به دور از هرگونه اختلاف و دو دستگی، منتظر به ثمر نشستن میوه سند برجامی باشند که در طی چند ماه و با تلاش‌های مجدانه آنان؛ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.
گزارش از: وحید امیدی موحد
انتهای پیام/