به گزارش خبرنگار
حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از وب‌دا؛ حوزه تجهیزات و ملزومات پزشكی با حدود 1 میلیارد دلار ارزبری و ارزش تقریبی 300 میلیون دلار تولیدات داخلی یكی از موضوعات بسیار مهم، كلیدی و قابل توجه در اجرای طرح تحول نظام سلامت بوده است. به طوری كه دو ركن مهم بسته كاهش فرانشیز، یعنی عدم ارجاع بیمار به خارج از بیمارستان برای تهیه دارو و تجهیزات پزشكی و كاهش پرداخت از جیب بیمار به كمتر از 10 درصد، مستقیماً با حوزه تجهیزات و ملزومات پزشكی و البته دارو ارتباط داشته است. لذا كاهش هزینه در این خصوص در دو حوزه كنترل قیمت خرید ملزومات پزشكی و كنترل استفاده از آن در دستور كار وزارت بهداشت قرار گرفت.
وضعیت قیمت تجهیزات و ملزومات پزشكی قبل از اجرای طرح تحول نظام سلامت
عدم قیمت‌گذاری ملزومات پزشكی عمومی و تخصصی مورد نیاز مراكز درمانی از یك طرف و ارجاع بیماران یا همراهان وی به خارج از بیمارستان به منظور تهیه ملزومات پزشكی تخصصی از طرف دیگر، منجر به بروز مشكلات عدیده‌ای برای بیماران، همراهان وی و مراكز درمانی می‌گردید. از جمله این مشكلات می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
الف) افزایش قیمت ملزومات پزشكی مورد نیاز مراكز درمانی به علت عدم شفافیت قیمت
ب) وجود واسطه های غیرضرور باعث افزایش بدون دلیل قیمت ملزومات پزشكی می‌گردید.
ج) درخصوص خرید ملزومات تخصصی توسط بیمار یا همراهان وی با ارجاع بیمار توسط پزشك معالج به شركت‌های خاص، در بسیاری از موارد پرداخت‌های چند برابر قیمت واقعی اتفاق می‌افتاد كه این پرداخت‌ها به دلیل عدم اطلاع و شناخت خریدار از نوع كالا بوده است .
اقدامات ضروری در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشكی جهت اجرای طرح تحول نظام سلامت
به منظور اجرای موفق طرح تحول نظام سلامت اقدامات زیر ضروری به نظر می‌رسید:
الف) كاهش قیمت ملزومات پزشكی به منظور استفاده بهینه از منابع مالی محدود طرح
ب) تعیین قیمت ملزومات مصرفی و اعلام آن به كلیه مراكز به منظور شفاف سازی
ج) كنترل و نظارت بر میزان مصرف ملزومات پزشكی
قبل و پس از آغاز طرح تحول نظام سلامت اقدامات زیر صورت گرفت:
الف) ایجاد فهرست اقلام ضروری طرح (فهرست پایه) در حوزه‌های عمومی و تخصصی و فراخوان كلیه شركت‌های تولیدكننده و واردكننده جهت اعلام قیمت رقابتی برای قرار گرفتن در فهرست پایه.
ب) تدوین «دستورالعمل توزیع، عرضه و مصرف ملزومات پزشكی فهرست پایه در مراكز درمانی و موسسات پزشكی دولتی سراسر كشور» كه در این دستورالعمل كمیته‌هایی به منظور انتخاب و خرید ملزومات پزشكی با محوریت كنترل هزینه‌ها و ارتقاء خدمات پیش‌بینی گردیده است.
نتایج به دست آمده در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی
كاهش ارجاع بیماران به خارج از بیمارستان به 3.2 درصد. لازم به ذكر است درخصوص ملزومات تخصصی مانند پیچ و پلاك و پروتزها ارجاع بیمار عموماً به خارج از بیمارستان بوده است.
قیمت ملزومات پزشكی مورد نیاز مراكز درمانی كاهش محسوسی داشته است.
كاهش ارزبری در حوزه ملزومات پزشكی
به دلیل كاهش قیمت پایه ارزی متعاقب چانه‌زنی با كمپانی‌های تولیدكننده و نمایندگان آنها و همچنین ایجاد رقابت در سطح كمپانی‌ها صرفه‌جویی ارزی محسوسی در بخش واردات ملزومات پزشكی اتفاق افتاده است.
اقدامات انجام شده و برنامه‌های در دست اقدام درخصوص حمایت از تولیدات داخل تجهیزات پزشكی
ایجاد موانع فنی برای واردات
به منظور ارتقاء سطح كیفی تولیدات داخل و ایجاد رقابت عادلانه برای محصولات موجود در بازار، سازمان غذا و دارو به وسایل پزشكی وارداتی كه دارای كیفیتی پایین‌تر از محصولات داخلی می‌باشند اجازه ورود به كشور را صادر نمی‌نماید.
تشكیل كمیته فنی برای ثبت اقلام جدید
این كمیته متشكل از ریاست سازمان غذا و دارو، معاون درمان، مدیركل تجهیزات پزشكی، رییس هیات امنای صرفه‌جویی ارزی، سه نفر از متخصصین پزشكی و یك نفر از تولیدكنندگان می‌باشد كه با حكم وزیر منصوب شده و مسئولیت بررسی وسایل پزشكی وارداتی و تولیدی را برعهده دارند، لذا در صورتی كه تولیدات داخل تكافوی نیاز كشور را داشته باشند و تولیدكنندگان متعددی وجود داشته باشند، اجازه واردات محصولات مشابه صادر نمی‌گردد.
سیاستها انقباضی درخصوص قیمت‌گذاری ملزومات وارداتی
سیاست این سازمان درخصوص قیمت‌گذاری اقلام تولید داخل در مقایسه با اقلام وارداتی به نحوی است كه فعالان در حوزه تجهیزات پزشكی را تشویق به سرمایه‌گذاذی در حوزه تولید نماید.
اعلام تولیدات داخل در فهرست پایه دانشگاه در صورت تقاضا
درخصوص خرید تجهیزات پزشكی قید شده در فهرست پایه (فهرستی كه در آن سقف قیمت ملزومات به دانشگاه‌ها اعلام شده و دانشگاه‌ها مكلف به تبعیت از آن فهرست می‌باشند)، این سازمان طی بخشنامه‌های متعدد به مراكز درمانی اعلام نموده است كه در خرید ملزومات پزشكی خرید از تولیدات داخل در اولویت قرار گیرد.
تعریف واژه ساخت داخل
به منظور حمایت از تولیدكنندگان داخلی واقعی، ارزیابی میزان تولید محصول در داخل كشور می‌باشد. لذا طبق ضابطه تدوین شده اگر یك كالا بیش از 50% تولید داخل داشته باشد، تولیدكننده مجاز به الصاق واژه ساخت ایران بر روی تولیدات خود می‌باشد و از امتیاز در اولویت قرار گرفتن برای خرید توسط مراكز دولتی برخوردار خواهند شد. این كالاها توسط كار گروه‌های مربوطه با عضویت تولیدكنندگان مرتبط بررسی و اعلام می‌گردد.
تشكیل كارگروه بسته حمایتی
این كار گروه در بسته حمایتی از تولیدات داخلی كه توسط مقام محترم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی ابلاغ گردیده است تبیین شده و با عضویت انجمن‌های تولیدكنندگان، مهندسی پزشكی، متخصصین تجهیزات پزشكی و اتحادیه صادركنندگان و با مدیریت اداره كل تجهیزات پزشكی تشكیل می‌گردد و راهكارهای حمایت از تولید را بررسی و ابلاغ می‌نماید.
تغییر روال صدور پروانه به منظور تسهیل و تسریع در اخذ مجوز برای تولیدكنندگان
عقد تفاهم‌نامه با انجمن صنفی تولیدكنندگان تجهیزات پزشكی به منظور خدمات‌رسانی بهتر به تولیدكنندگان در این حوزه
طراحی و پیاده‌سازی سامانه‌های نرم‌افزاری برای جمع‌آوری و مدیریت هرچه بهتر اطلاعات و آمار تولید تجهیزات پزشكی در كشور به منظور اتخاذ تصمیمات دقیق‌تر و سیاست‌گذاری تولید تجهیزات پزشكی در كشور
تفویض برخی اختیارات ستاد وزارت بهداشت در حوزه تولید تجهیزات پزشكی به دانشگاه‌های علوم پزشكی واجد شرایط
در این خصوص پس از ارائه آموزش‌های لازم به كارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشكی،
انجام بازدید از خطوط تولید و همچنین بررسی فایل فنی محصولات تولیدی
اقدامات انجام شده و برنامه‌های در دست اقدام در حوزه نظارت و ارزیابی
نظارت و ارزیابی موثر در حوزه‌های تولید، واردات، قیمت‌گذاری، توزیع، عرضه و صادرات تجهیزات پزشكی به منظور ایجاد احساس امنیت در آحاد جامعه و كلیه ذینفعان مهمترین هدف در حوزه نظارت و ارزیابی بوده است. که برای تحقق این هدف اقدامات زیر صورت گرفت:
- تدوین برنامه نظارت بر فرآیند واردات، تولید، قیمت‌گذاری، توزیع، عرضه و استفاده تجهیزات پزشكی با توجه به قوانین و مقررات جاری كشور از جمله آیین‌نامه تجهیزات پزشكی با هماهنگی ادارات مربوطه
- برنامه‌ریزی جهت بازدید و بازرسی‌های میدانی دانشگاه‌های علوم پزشكی و مراكز درمانی با همكاری كارشناسان مرتبط سایر ادارات مطابق تبصره 2 ماده 52 آیین‌نامه تجهیزات پزشكی
-استفاده از توان دانشگاه‌های علوم پزشكی در حوزه‌های بازرسی و نظارت و ایجاد شبكه نظارت دانشگاهی در سراسر كشور (تفویض اختیار)
- ایجاد سامانه ثبت رویدادها و شكایت‌های ذینفعان با حداكثر سهولت ارسال درخواست
- ارزیابی موسسات پپزشكی در حوزه‌های رعایت الزامات، قیمت‌گذاری توزیع و عرضه تجهیزات پزشكی و معرفی موسسات پزكشی نمونه كه مطابق ضوابط و مقررات در حوزه‌های فوق فعالیت می‌نمایند.
- برخورد موثر با متخلفین حوزه تجهیزات پزشكی و رسیدگی موثر به شكایات مرتبط به حوزه فعالیت‌های اداره مطابق ماده 50 آیین‌نامه تجهیزات پزشكی (جلوگیری از شركت در نمایشگاه‌ها، ارجاع به مرجع قضایی یا اطلاع‌رسانی از طریق سایت و ....)
- اطلاع‌رسانی جهت جلوگیری از مصرف كالاهای قاچاق و ابلاغ دستورالعمل‌های مربوط در صورت لزوم
- همكاری با سایر ادارات جهت معرفی شركت‌های خوشنام مطابق ماده 11 دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی
حوزه قیمت‌گذاری
- تدوین دستورالعمل‌های مربوطه با توجه به ضوابط جاری كشور در حوزه قیمت‌گذاری
- قیمت‌گذاری تجهیزات پزشكی و ارائه قیمت مصوب مطابق آیین‌نامه تجهیزات پزشكی و قوانین جاری كشور و ایجاد دسترسی به مراكز درمانی و دانشگاه‌های علوم پزشكی
- ارائه قیمت ارشادی در موارد خاص با توجه به ماده 55 آیین‌نامه تجهیزات پزشكی
- مشاركت در بازرسی‌های مربوط به رعایت قیمت‌گذاری در شركت‌های تجهیزات پزشكی و مراكز درمانی
حوزه توزیع
- اصلاح نظام توزیع تجهیزات پزشكی و ایجاد شبكه توزیع تجهیزات پزشكی در كشور (بازنگری در ضوابط مربوطه، تدوین ضوابط توزیع تجهیزات توسط داروخانه‌ها، مراكز درمانی و ...)
- صدور حواله جهت كالاهای مشمول ارز حمایتی با توجه به دستورالعمل‌های جاری
- ارائه آمارهای تخصصی درخصوص كالاهای مشمول ارز حمایتی با توجه به نحوه صدور حواله‌ها
- برآورد نیازسنجی مصرف كالاهای حمایتی
- مشاركت در بازرسی‌های مربوط به رعایت ضوابط توزیع و عرضه در شركت‌های تجهزات پزشكی و مراكز درمانی
حوزه كالاهای قاچاق
- صدور دستورالعمل‌های مربوطه به منظور فرهنگ‌سازی جهت عدم مصرف كالاهای قاچاق
- صدور تاییدیه به متقاضیان پروانه كسب با توجه به ماده 25 دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی
- تدوین برنامه‌های نظارتی به منظور حسن رعایت ضوابط و دستورالعمل‌های مربوطه از جمله دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی
- ساماندهی صدور مجوزهای نمایشگاه‌های تجهیزات پزشكی در كشور و نظارت بر نحوه فعالیت نمایشگاه‌ها
- پیگیری درخصوص نصب برچسب شناسه كالا (برچسب اطمینان) با توجه به ماده 9 دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی
- پیگیری جهت سامانه استعلام كالاهای مجاز
نتایج اقدامات انجام شده در حوزه قیمت گذاری:
ارائه سقف قیمت پیشنهادی ملزومات پزشكی به دانشگاه‌های علوم پزشكی
در حوزه قیمت‌گذاری برای اولین بار بعد از انقلاب اسلامی اقدامات موثری جهت دسترسی به قیمت واقعی كالاهای ضروری (حدود 100 قلم كالا) صورت گرفته كه منجر به كاهش قیمت ملزومات پزشكی تا 50 درصد نسبت به قبل از اقدامات فوق گردیده كه به شرح ذیل می‌باشند.
- تهیه لیست كالاهای ضروری اعم از كالاهای مصرفی چشم پزشكی، قلبی ارتوپدی مصرفی‌های تخصصی و عمومی
- مطالعه قیمت بازار از حدود 200 شركت واردكننده تجهیزات و ملزومات پزشكی و مراكز درمانی تابعه دانشگاه‌های علوم پزشكی و بررسی قیمت اقلام مورد عرضه
- كنترل دقیق‌تر قیمت ارزی كالاهای فوق‌الذكر در هنگام مجوز ورود
- اخذ پایین‌ترین قیمت فروش از شركت‌های تجهیزات پزشكی براساس انجام بیش از 30 فراخوان
- ارائه قیمت به دانشگاه‌های علوم پزشكی در حوزه كالاهای مشمول بند 1 و به روز رسانی اطلاعات مذكور (بیش از 4600 قلم كالا در حال حاضر قیمت‌گذاری گردیده است)
- انجام نظارت بر فرایند تامین و نحوه خرید كالاهای پزشكی با توجه به اعلام سقف قیمت پیشنهادی براساس بخشنامه وزارت بهداشت (بازرسی از بیش از 20 دانشگاه و 60 مركز درمانی تابعه)
- برگزاری همایش و كلاس‌های آموزشی جهت آموزش دستورالعمل‌های ابلاغی و ایجاد پنل‌های پرسش و پاسخ جهت رفع ابهامات و سوالات موجود
حوزه نظارت
در این حوزه بیش از 200 بازرسی در گروه‌های كارشناسی دونفره انجام گرفته كه بازدیدهای به عمل آمده درخصوص موارد ذیل بوده است:
- بررسی قیمت كالاهای مصرفی در فرآیند قیمت‌گذاری
- پاسخ استعلام به مراجع قضایی
- كشف كالاهای قاچاق توسط مراجع قانونی از جمله نیروی انتظامی و دانشگاه‌های علوم
پزشكی
- نحوه توزیع كالاهای مشمول ارز مرجع در مراكز درمانی
- امحاء كالاهای پزشكی در شركت‌های تجهیزات پزشكی
- بازرسی نمایشگاه‌های تجهیزات پزشكی
- رسیدگی به گزارش‌های واصله درخصوص تخلفات حوزه تجهیزات پزشكی
اثرات میدانی
با توجه به ارزیابی‌های به عمل آمده (بازرسی‌های منظم براساس چك‌لیست ارزیابی طرح تحول بوده و مراكز درمانی امتیازبندی گردیده‌اند) امتیازات كسب شده توسط مراكز درمانی موید این نكته است كه در طرح تحول نظام سلامت مهمترین دستاورد ایجاد شده، فرهنگ‌سازی و ایجاد عزم جدی جهت اجرای طرح تحول و بهبود نحوه اجرای طرح تحول توسط مراكز درمانی و دانشگاه‌های علوم پزشكی بوده است چرا كه در ابتدای شروع طرح مشكلات فراوان و امتیازات غیرقابل قبولی به دلیل عدم آگاهی مراكز از نحوه اجرای طرح وجود داشت لیكن در ادامه اجرای طرح تحول و در حاضر شاهد وضعیت مطلوب‌تری در حوزه تامین ملزومات پزشكی می‌باشیم.
اقدامات آتی
از اقدامات آتی تدوین نهایی دستورالعمل قیمت‌گذاری تجهیزات و ملزومات پزشكی تولیدی و وارداتی و همچنین بازرسی‌های مستمر از دانشگاه‌ها و مراكز درمانی تابعه می‌باشد كه طبق برنامه‌ریزی به عمل آمده به فضل خداوند متعال كلیه دانشگاه‌های علوم پزشكی سراسر كشور در سال 1394 جهت ارزیابی نحوه اجرای طرح تحول نظام سلامت مورد بازرسی و نظارت قرار خواهند گرفت. همچنین مقرر است بخشی از نظارت‌ها در حوزه طرح تحول نظام سلامت به دانشگاه‌های علوم پزشكی تفویض گردد.
انتهای پیام/