به گزارش گروه باشگاه‌های خبرنگاران جواناز بیرجند؛ مهمترین آفتی که بعد از پروانه بذر خوار تاغ تاکنون از روی این گیاه جمع اوری گردیده است شپشک سفید تاغ acanthococcus sp Hom: Eriococcidae می باشد.
وجود این حشره برای اولین بار در سال 1363 در تاغ کاری های سبزوار با انبوهی بسیار محرز گردید. طی مطالعات و جمع اوری های انجام شده تا به حال سه گونه مختلف شپشک از ردیف Homoptera در مناطق تاغ کاری های دست کاشت و تاغزارهای طبیعی مشخص گردیده که به ترتیب مربوط به خانواده های Coccidae و Eriococcdae می باشند.
حشره ماده دارای بدنی برجسته و بیضی شکل است ، رنگ عمومی زیتونی کمرنگ، پاها و خرطوم قهوه ای رنگ و شاخک ها قهوه ای روشن تر که در انتها به یک مو ختم می شوند.چشم بسیار کوچک و به صورت یک نقطه سیاهرنگ دیده می شود.
حشره پس از ترشح کیسه تخم و اماده شدن برای تخم گذاری رنگ ارغوانی کثیف به خود گرفته و بالاخره در پایان دوره تخمگذاری بدن به صورت یک قطعه چرکیده که در انتهای کیسه تخم مشاهده می شود، در می آید .
حشرات نر دارای یک جفت بال سفیدرنگ ذوزنقه ای شکل شفاف که تمام سطح بدن را می پوشاند و مجهز به دو عدد رگ طولی و مورب می باشد، است.بال ناصاف و چین خورده و بدن قهوه ای و در انتها به سه زائده که وسطی ان دستگاه تناسلی حشره می باشد مجهز است.
تخم این حشره زرد کمرنگ و براق و بیضی شکل می باشد ، به طوری که طول ان 4/0 تا 5/0 و عرض آن 2/0 تا 3/0 میلیمتر می باشد که پوره دارای بدنی کشیده و زرد رنگ است.
چشم ها سیاه، پوره ها پس از خروج از تخم متحرک بوده ولی پس از این که جای مناسبی را روی شاخه های تاغ پیدا نمودند که به طور ثابت قرار گرفته و به طور دسته جمعی و در کنار یکدیگر و در اطراف برگ ها و یا شکاف شاخه ها و تا شهریور که حشرات نر و ماده را تولید می کنند به سر می برند.
باتوجه به اینکه فعالیتهای وسیع تاغکاری در کشور ثمرات جانبی متعددی چون حفظ مناطق مسکونی و منابع ارزشمند اقتصادی، پایداری نظام تولید کشاورزی و ترسیب کربن را درمناطق بیابانی در پی داشته و عملا مانع از مهاجرت روستاییان و احیاء و توسعه پوشش گیاهی، امکان حفاظت از تنوع زیستی و ایجاد تعادل اکولوژیک فراهم شده است.
میزان خسارت وارده به عرصه منابع طبیعی ناشی از آلودگی به آفت با توجه به تعداد درختچه دست کاشت و طبیعی شامل هزینه کاشت و نگهداری مراقبت ، سن درختچه تاغ و هزینه های کنترل آفت شپشک سفید تاغ قابل محاسبه می باشد.
به گفته مدیر کل منابع طبیعی و آبخیز داری خراسان جنوبی ، یک میلیارد و 521 میلیون و 600 هزار تومان هزینه اجرای طرح کنترل شپشک سفید تاغ در استان است.
شریفی افزود: این آفت در شهرستانهای نهبندان ، سربیشه ، درمیان ، بشرویه و بخشهایی از شهرستان قاین مشاهده شده که بیشترین آن مربوط به نهبندان و سربیشه است.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی هم گفت: مساحت تاغزارهای طبیعی و دست کاشت استان 893 هزار و 630 هکتار است که از این سطح 241 هزار و 998 هکتار از تاغزارهای دست کاشت و مابقی جزو تاغزارهای طبیعی استان محسوب می شود.
یوسفی افزود: در حال حاضر حدود 20 هزار هکتار از تاغزارهای خراسان جنوبی به آفت شپشک سفید آلوده شده که از این سطح 4 هزار و 400 هکتار آن به عنوان کانونهای بحرانی آفت زده ( خشکیده، نیمه خشک و دارای آلودگی جزئی) مطرح می باشد.
وی تصریح کرد: مشاهده آفت شپشک در 15 هزار و 600 هکتار از تاغزارهای استان بصورت محدود بوده ، بطوریکه عدم خشکیدگی تاغ مشاهده نشده و در مجموع 78 میلیون تومان به تاغزارهای استان خسارت زده است.
وی ادامه داد: همچنین 3 هزار و 200 هکتار از تاغزارهای استان خسارت آفت بصورت سرخشکیدگی تاغزارها یا خشکیدگی بصورت تک پایه یوده و در هر هکتار مشاهده می شود که در مجموع 640 میلیون تومان خسارت به بار می آورد.
وی افزود: این آفت در هزار و 200 هکتار نیز خسارت بصورت خشکیدگی کامل در هر هکتار بوده که نیازمند احیای مجدد بوده و در مجموع 18 میلیارد تومان خسارت به تاغزارهای استان می زند.
رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی همچنین دلایل احتمالی شیوع شپشک سفید تاغ ، را تغییر شرایط اقلیمی، شرایط محیطی، تراکم زیاد پایه در هکتار و زادآوری بیش از حد، عدم اجرای تنوع گونه ای در احیاء مناطق بیابانی، عدم مدیریت برنامه ریزی شده و پایدار در تاغزاها اعلام کرد.
به گفته یوسفی ، اقدامات اجرایی انجام شده در سطح استان در راستای مبارزه با آفت شپشک با توجه به شیوع این آفت در تاغزارهای شهرستانهای نهبندان ، سربشه و بشرویه در سال 1392 و 1393 در مجموع بیش از 1200 هکتار عملیات مکانیکی و شیمیایی به منظور کنترل این آفت در دستور کار قرار گرفته است.