شاید شما هم به این اسامی برخورد کرده باشید عناوینی که هر کدامشان دنیایی شاید نادیدنی و خاص برای خود دارند و قادرند آدم را از جهان خشک و بی‌روح اطرافش به جهانی پر از رویای احساس ببرند و نوازشی برای نگاه‌هایمان شوند.
در این گزارش و گزارش‌های آتی به معرفی چند عنوان مطرح در عرصه هنر می‌پردازیم عناوینی که از نام سبک خبر می‌دهند.
آبستره
آبستره یا هنر انتزاعی در معنی عام یعنی جدا کردن صفت یا خاصیت مشترک میان چند چیز و تاکید به آن وجه خاص از سوژه به عنوان مثال دایره را می‌توان صورت انتزاعی تمامی چیزهای گرد دانست.
در هنر نیز به اثری می‌گویند که هیچ صورت یا شکل طبیعی در جهان از آن قابل شناسایی نیست و فقط از رنگ و فرم‌های تمثیلی و غیرطبیعی برای مفاهیم خود استفاده می‌کنند.
آثار این سبک بسیار مجهول، نامحسوس غیرقابل پیش‌بینی و به دور از انتظار مخاطبان هستند و هنرمند بدون در نظر گرفتن قصه و چیزی آن را خلق می‌کند، به همین دلیل آثار آبستره مشمول نقد منطقی نمی‌شوند.
آغاز انتزاعی
این سبک در نقاشی از اوایل قرن بیستم به وقوع پیوست و مانند خیلی از راه‌های جدید مخالفان و موافقانی را همراه خود داشت.
می‌توان گفت وقتی که فرم ارتباط بین واقعیت سوژه و تصویر آن کاملا تغییر می‌کند و به نوعی از بین می‌رود ما با سبک انتزاعی رو به رو می‌َشویم. برخی‌ها معتقدند این شیوه معنای زیبایی‌شناختی هنر را به کلی تغییر داده است و یا به عنوان مثال پیکاسو بر این باور بود که هنر آبستره وجود ندارد و دارای هیچ منطقی نیست زیرا هنرمندان آن هرگز نمی‌دانند چرا و چگونه به این اثر رسیده‌اند.
در واقع این هنر از سبک‌هایی محسوب می‌شود که مردم با دیدن آن نمی‌توانند متوجه مفهوم خاصی شوند به همین خاطر آن را اثری مبهم می‌خوانند.
گرایشاتی پر از مفهوم
این سبک به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌َشود که برای درک این اثر این چنینی لازم است آن‌ها را بشناسیم.
هندسی: آثار انتزاعی هندسی به عنوان آثار غیرموضوعی نیز شناخته می‌شوند، و با اشکالی چون دایره و غیره مفهومی از سوژه را نشان می‌دهند. این گرایش به نوعی ناب‌ترین شکل هنر انتزاعی به شمار می‌رود.
آبستره رنگ و نور: در این روش با استفاده از دو عنصر ذکر شده باز هم سعی در جدا کردن و دور کردن دنیای واقعی از اثر دارند؛ مونی و ماتیس از پیشگامان این شاخه ازهنر انتزاعی هستند.
استفاده از گره، الگو‌های در هم پیچیده، مارپیچ‌ها و دیگر خطوط، آبستره خطوط منحنی را به وجود آورده است.
نئوپلاستیسم: این نوع از آبستره با مفاهیم مطلق سر و کار دارد و خطوط عمودی و افقی، استفاده از رنگ‌های مطلق به دور از سایه به این مطلق‌گرایی کمک زیادی می‌کند، ماندریان و ون دوسبورگ دو هنرمندی‌اند که در این عرصه فعالیت داشته‌اند.
همچنین اکپرسیونیسم یا هیجان‌نمایی نیز از گرایشات هنر انتزاعی محسوب می‌شود که در یادداشت‌های قبلی به آن اشاره کرده‌ایم.
اسطوره هنر انتزاعی
واسیلی کاندینسکی اولین نقاش آبستره بود که در سال 1910 با استفاده از آبرنگ تصویری را خلق کرد.
وی درباره اثر هنری استدلالش این است که رنگ و فرم به خودی خود عنصرهای زمانی را تشکیل می‌دهند که برای بیان عاطفه کافی‌اند و این همان موسیقی است که مستقیما بر روان اثر می‌گذارد.
کاندینسکی از اولین هنرمندانی بود که با حذف فیگور و برداشت مستقیم از طبیعت ارزش‌های مستقل رنگ و فرم را شناخت و به بیان هنر خالص دست یافت وی به بعد معنوی و عرفانی اهمیت زیادی می‌داد و در دنیای مادی و ظاهری غرق نمی‌شد.
بارنت نیومن ، فرناند لگد، پیت موندریان از دیگر هنرمندان این سبک در نقاشی هستند.
آبستره در مجسمه‌سازی
گفتنی است هنر انتزاعی در گرایش‌های دیگر، مانند ادبیات، موسیقی، مجسمه‌سازی، عکاسی و ... نیز نفوذ کرده است به عنوان مثال چنگیز شهوق هنرمندی که در باکو متولد شده است بعد از مراجعه به تهران و تحصیل در دانشگا‌ه‌های هنرهای تزئینی، آن جا را رها کرد و به مجسمه‌سازی با این سبک روی آورد. از جمله کارهای او نصب مجسمه‌های پارک ملت بود. وی در سال 1375 بر اثر سکته قلبی درگذشت.
عکاسی انتزاعی
همان طور که گفته شد این سبک در عکاسی نیز وارد شده بود به طوری که هنرمندان آن با استفاده راز پرسپکتیو خاص، زاویه‌های غیرمعمول، حذف رنگ و چیزهای غیرضروری سوژه، آن را ثبت می‌کردند. برت وستون از عکاسان این عرصه است. همچنین میرحسین حشمتی هم از هنرمندان ایرانی عکاسی انتزاعی به شمار می‌رود.
در پایان باید گفت که با شناخت درست از عناصر این سبک می‌توان مفهوم و معنای عمیقی را دریابیم و به نوعی با دیدن آثار آبستره و درک آن پا به دنیای جدیدی از هنر بگذاریم، چرا که این سبک پر از حرف و حس‌هایی است که می‌تواند تمام وجود انسان را دربربگیرد.
گزارش از: فاطمه شهدوست
انتهای پیام/