مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی با اشاره به داشته‌های مشترک فرهنگی کشورهای عضو اکو گفت: امیدوار هستیم تعاملات میان کشورهای اکو به اهداف مشترک و برنامه‌ریزی جهت نزدیک شدن هرچه بیشتر این کشورها بیانجامد، شور و نشاط کشورها در برقراری ارتباط در حوزه صنعت و رسیدن به هدف مشترک فرهنگی و اقتصادی میان کشورهای نزدیک و همجوار بیشتر از سایر کشورها است، میراث فرهنگی که از ماوراالنهر تا بین‌النهرین قرار دارد پیشینه و اوراق زرینی در حوزه فرهنگ رقم زده است، روزگاری مردم ساکن این مناطق با هم مراودات فرهنگی، ادبی، اجتماعی ژرفی داشتند و فارغ از زبان و رنگ پوست همزیستی مطلوبی بین آنها برقرار بود، فرهنگ مشترک و زبان فارسی دری نیز مصداق تحکیم ارتباط بیشتر آنها بود، در دوره معاصر جهان و گرایشات فرد گرایی جدیدش باعث دوری از جمع شد و همین اندیشه در کنار حس استقلال طلبی به فردیت بیشتر از پیش دامن زد.
وی افزود: ایجاد و وجود نهادها و سازمان‌های موجود در منطقه میتواند موجب اتحاد بخش‌های جدا افتاده و ایجاد فصل جدیدی از ارتباط میان کشورها باشد، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران در فصل جدید مناسبات بین المللی پس از توافقات هسته‌ای و انشاا... رفع تحریم‌ها برای آمادگی حضور هر چه بهتر در عرصه‌های بین المللی دارد، عرصه صنایع دستی به عنوان صنعت بومی که وابسته به فرهنگی بوده علاوه بر تامین معیشت موجب بروز خلاقیت و نبوع هنرمندان در فن، هنر و ... را فراهم میکند، صنایع دستی میراثی است که سینه به سینه به ارث برده‌ایم و تجلی زیبایی‌های الهی است، صنایع دستی میتواند در همگرایی کشورها تاثیر زیادی داشته باشد.
سلطانی فر در ادامه افزود: تولیدکنندگان صنایع دستی در کشورهای عضو اکو چنانچه همگرایی خود را افزایش دهند و به تعاملات مشترک دست یابند میتوانند توانایی‌های بالقوه خود را بالفعل کرده و ارزش‌های فرهنگی منطقه را به رخ جهانیان بکشانند، سازمان میراث فرهنگی آمادگی خود را در زمینه افزایش سطح کیفیت صنایع دستی به منظور افزایش مراودات سیاسی و اقتصادی با کشورهای عضو اکو اعلام میکند و از تمام نیرو و توان خود برای دستیابی به این مهم استفاده میکند.
*بازار کشورهای عضو اکو پر از محصولات نامرغوب کشورهای غیر عضو
بهمن نامور مطلق معاون صنایع دستی کشور با ذکر اهداف جلسه هم اندیشی گفت: ایجاد زمینه های همکاری در حوزه سازمان میراث فرهنگی و بطور خاص صنایع دستی بین کشورهای عضو اکو است، کشورهای عضو اکو با جمعیتی بیش از چهارصد میلیون نفر جامعه بزرگی را به خود اختصاص داده اند و با وجود شباهت های فرهنگی و سلیقه های نزدیک به هم متاسفانه نتوانسته اند از قابلیت های یکدیگر بهره گیرند، از بازارهای کشورهای اکو بیشتر کشورهای غیر عضو استفاه میکنند، دخالتهای بیگانگان در گذشته زمینه دور شدن این کشورها را از یکدیگر فراهم کرده و کشورهای عضو سازمان اکو هنوز انسجام مناسب پیدا نکرده اند.
وی افزود: منطقه بیش از هر زمانی نیاز به همکاری و انسجام برای مقابله با تروریسم و امپریالیسم دارد، تروریسم و امپریالیسم هر کدام دلیلی برای حضور یکدیگر شده اند و منطقه دچار فقر و تشتت است، برای مقابله با تهدیدها بهترین راه احترام و پذیرش یکدیکر است و باور اینکه توسعه ی همسایه به توسعه ی ما نیز کمک میکند و برای رسیدن به این مهم بایستی فرهنگ سازی کنیم و باید راههای آتشی و نزدیکی بین ملتها را مطالعه و بکار ببندیم ، به عبارتی ملتهای منطقه باید از نو همدیگر را کشف کنند.
معاون صنایع دستی در ادامه به حوزه گردشگری اشاره کرد و ادامه داد : از مهمترین راههای تعاملات میان کشورها حوزه گردشگری است، شناخت شخصیت هایی مثل فارابی، ابن سینا، مولانا، سیف فرغانی، کمال الدین خجندی یا عزالدین نسفی و ... در نزدیکی فرهنگی میان کشورها تاثیر زیادی دارد، عرصه دیگری که میان ملتها تبادلات تجاری ایجاد میکند صنایع دستی است، صنایع دستی در حوزه گردشگری نیز موجبات توسعه را فراهم آورده است بنابراین کشورهای عضو باید بر مبادلات گردشگری نیز تاکید بورزند.
وی افزود: متاسفانه تجارت در قلمرو صنایع فرهنگی و دستی و بازارهای کشورهای اکو پر از محصولات نامرغوب کشورهای غیر عضو شده و باید در این خصوص تامل بیشتر کنیم، رسیدن به اهداف مشترکی نظیر تسهیل مبادلات بازرگانی در حوزه صنایع دستی با تعرفه های ترجیحی میان کشورهای عضو اکو، گسترش مبادلات مواد اولیه صنایع دستی میان اعضا، همکاری منطقه ای برای ساختار سازی حوزه صنایع دستی بین کشورهای عضو و هم اندیشی و گفتمان سازی به منظور بالا بردن مصرف صنایع دستی میان ملتهای عضو اکو، میتواند به رسیدن به آینده مطلوب تر صنایع دستی کشورهای عضو اکو موثر باشد.
نامور مطلق ادامه داد: برای رسیدن به چنین فعالیتهایی باید بخش خصوصی کشورهای عضو با هم همکاری متقابل داشته و در فکر راه اندازی شرکت های منطقه ای باشند همچنین همکاری تعاونیها و اتحادیه های بانوان به عنوان فعالترین قشر صنایع دستی مورد توجه بیشتر قرار بگیرد وبرای هم اندیشی در تسهیل مناسبات گمرکی و تجاری نشست هایی میان مدیران انجام شود.
*صنایع دستی نباید فقط در موزه ها نمایش داده شود
افتخار حسین عارف رئیس موسسه فرهنگی اکو در ایران گفت: سازمان اکو در تلاش برای همگرایی کشورهای عضو در حوزه صنایع دستی است، این سازمان تلاش های زیادی انجام داده است، در آوریل 2015 با حضور معاون رئیس جمهور مسعود سلطانی فر و با حضور سفرای کشورهای عضو تفاهم نامه ای میان سازمان و دفتر انجام گرفت، همچنین نمایشگاه صنایع دستی برای اولین بار در سپتامبر 2011 با نمایش هنرهای نقاشی، خوشنویسی و سایر هنرهای دستی در ایران برگزار شد، نمایشگاههای دیگری در اصفهان، کاشان و سایر شهرهای فرهنگی تاریخی برگزار شد که مورد استقبال کشورهای عضو قرار گرفت.
وی افزود: امروزه شاهد سرعت در رشد تمام عرصه های زندگی بشری هستیم و جهانی شدن در حال از بین بردن حوزه صنایع دستی است، صنایع دستی نباید فقط در موزه ها نمایش داده شود، صنایع دستی باید به عنوان میراثی از گذشته به امروز در زندگی روزمره و بین مردم جاری باشد، باید به واسطه صنایع دستی هویت خود را بشناسیم و آن را از دست ندهیم.
افتخار حسین عارف در ادامه گفت: باید زمینه های همکاری بین اعضا سازمان اکو فراهم شود تا در تمام عرصه های تجاری، نمایشگاهی و ... به اهداف مشترک دست یابیم و فرهنگ را از دل صنایع دستی احیا کنیم.
*میراث زنده مشترک حاکی از سلیقه و فرهنگ مشترک است
جوانشیر آخوندوف سفیر فرهنگی آذربایجان در ایران به اهمیت اقتصادی صنایع دستی اشاره کرد و افزود: صنایع دستی میراث تاریخی است و باید از آن محافظت کنیم، صنایع دستی میراثی زنده و مشترک میان برخی از کشورها است، استانبول، حوزه خلیج فارس و ... کشورهایی با میراث مشترک هستند، بعنوان مثال شیوه طبخ نان و برخی دیگر از محصولات مشترک میان این کشورها از جمله میراث زنده این کشورها هستند که باید به ثبت و حفاظت از آن همت کنیم، بسیاری دیگر از میراث زنده و صنایع دستی مشترک میان ایران، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان، آذربایجان و ... حکایت از سلیقه و فرهنگ مشترک دارد، بررسی و مطالعه علاقه مندی های مشترک هم به بهبود رفاه اجتماعی و هم رشد اقتصادی کمک میکند.
وی افزود: صنایع دستی مهمترین صنایع است و فرش از جمله محصولاتی است که از لحاظ اقتصادی و فرهنگی دارای اهمیت جهانی است، فرش کرمان، اصفهان، تبریز، یزد، پاکستان، ترکیه، ترکمنستان و ... میراث مشترکی است که شباهت های آنها حکایت از فرهنگ مشترک دارد، صنایع دستی در حوزه گردشگری نیز بسیار اهمیت دارد، آمار توریست کشوری مثل اسپانیا با شصت ملیون بازدیدکننده و برآورد تقریبی ارز وارده به کشور برای هر گردشگر حدود هزار دلار حاکی از درآمد هنگفتی است که حوزه گردشگری و صنایع دستی وارد کشور میکند و صنایع دستی به عنوان کالایی که توریست از کشور به عنوان یادبود یا هدیه از کشور خارج میکند علاوه بر بحث اقتصادی به نوعی معرف فرهنگ نیز هست.
سفیر آذربایجان در ادامه گفت: صنایع دستی و گردشگری ابزارهای کارآمد برای دوستی و همبستگی بین کشورها و دولتها هستند بنابراین باید از پتانسیل های آنها استفاده بهینه کنیم تا به اهداف مشترک توسعه دست یابیم.
صنایع دستی عنصر توانمند سازی زنان و دختران
دکتر علوی به نمایندگی از شمیل السکورف دبیر کل سازمان همکاریهای اقتصادی اکو در ایران گفت: ده کشور عضو اکو در قسمت های مهم جاده ی ابریشم قرار دارند، جاده ابریشم منطقه ی اقتصادی مهمی برای مناسبات اقتصادی بوده است، در سه دهه گذشته همکاری های میان دولتی مهمی برای همکاری و انجام پروژه های مشترک انجام شده است، کشورهای عضو اکو دارای پتانسیل های بالای فرهنگی هستند، در سالهای گذشته مشارکت های زیادی با بازیگران و فعالان صنایع دستی داشته ایم و صنایع دستی یکی از حوزه های مهم اقتصادی در مراودات با سایر کشورهای جهان است.
وی افزود: صنایع دستی نقش مهمی در توسعه پایدار ایفا میکند، در سپتامبر سال جاری هفده هدف از اهداف اکو اعلام شد که برخی از آنها عبارتند از اتمام فقر و افزایش رفاه اجتماعی با تکیه بر صنایع دستی، ایجاد زمینه اشتغال زایی در کلیه سطوح جامعه، توجه به نقش زنان و دختران و توانمند سازی زنان روستایی و مناطق محروم و ...
علوی به صنایع دستی به عنوان عناصر هویت ساز کشور اشاره کرد و ادامه داد: صنایع دستی همواره پس از بحران و جنگ ها از مهمترین عناصر رشد جامعه بوده است، در سه دهه گذشته در منطقه اکو توسعه زیادی داشته ایم، ایجاد بانگ اکو و تخصیص اعتبار به آن از جمله اقدامات مهم در حوزه اقتصادی اکو بوده است، برخی از تصمیمات میتواند در مسیر درست راه را برای رسیدن به اهداف مشترک یاری کند که از جمله آنها میتوان به کنترل نرخ کشورهای عضو اکو نسبت به سایر کشورها اشاره کرد.
برگزاری نمایشگاه به مناسبت روز مادر
سنگ محمد زئورف وابسته فرهنگی تاجیکستان گفت: حوزه کشورهای اکو به لحاظ تاریخی و اماکن مذهبی بسیار مهم است، در کشورهای غربی پیرامون یک تکه سنگ میتوانند یک هفته صحبت و سخنرانی کنند اما ما و شما با وجود میراث تاریخی، فرهنگی بسیار غنی نتوانسته ایم در معرفی آثار خود مطلوب عمل کنیم، ایران و تاجیکستان مشترکات زیادی با یکدیگر دارند، فردوسی، باباطاهر عریان، کمال خجندی، علی همدانی ، محترم جلال ظریف و ... از مفاخر مشترکی هستند که در کشورهای منطقه به دنیا آمده، از فرهنگ آنها الهام گرفته و یا در کشوری به خاک سپرده شده اند بنابراین صرف تولد یا وفات آنها مبنای تعلق به کشور خاصی نیست، این مفاخر مشترکات فرهنگی ما هستند.
زئورف افزود: امضاء تفاهم نامه کتبی میان کشورهای عضو اکو، برگزاری همایش های سالانه میان کشورها، ایجاد شرایط مناسب برای برگزاری نمایشگاه ها، ایجاد مراکز آموزشی برای گردشگری و صنایع دستی و تربیت کادر آموزشی و خدماتی مناسب و ... میتواند در رسیدن به آینده ای مطلوب تاثیرگذار باشد، همچنین برگزاری نمایشگاه هایی برای زنان در روز جهانی مادر میتواند بهترین هدیه برای مادران باشد.
ابوالفضل محمد علیخانی رئیس اداره امور کل اکو در ایران گفت: اولین اجلاس گردشگری سلامت در ایران برگزار شده و همکاری های رفاه محور انجام گرفته است، در بخش گردشگری کشورهای عضو اکو پتانسیل های خوبی دارند و اگر بتوانیم اتحادیه گردشگران اکو را فعال کنیم اقدام خوبی انجام داده ایم، همچنین رسیدگی به مقوله ی ویزا برای کشورهای عضو اکو از دیگر مسائلی است که باید پیرامون آن رایزنی کنیم .
علیخانی افزود: متاسفانه 8/3 درصد از تجارت کشورهای اکو درون منطقه هست و باید در این خصوص تامل بیشتر شود، همچنین باید به ثبت میراث مشترک کشورها همت گماریم و مشاهیر تاریخی که باید در چارجوب منطقه اکو ثبت شوند بررسی شوند.
جباری معاون اجرایی موسسه فرهنگی اکو گفت: با وجود منابع محدود در حال جمع آوری نمونه صنایع دستی از ده کشور عضو اکو هستیم و پس از جمع آوری دویست و پنجاه هنر از صنایع دستی آنها را در ایران، کشورهای عضو اکو و سپس در کشورهای دیگر نمایش خواهیم داد، هم چنین تفاهم نامه ای با دانشگاه هنر مبنی بر اعزام دانشجویان صنایع دستی به خارج از کشور و استفاده از بورسیه به امضا رسیده است، همچنین پیشنهاداتی مبنی بر همکاری مشترک با پژوهشگاه میراث فرهنگی انجام داده ایم.
معاون اجرایی موسسه فرهنگی اکو در ادامه به مراسم اقبال لاهوری در پاکستان اشاره کرد و افزود: در موزه ای که در پاکستان و شهر اسلام آباد برگزار شد با وجود اینکه عربستان و قطر غرفه های زیبایی از جهت تزئینات داشتند اما ایران بهترین غرفه محل را داشته و نشان از فرهنگ بالای ایران است.
در ادامه فیاضی مدیر کل همکاری و توافق های گردشگری گفت: یکی از برنامه های جدی حوزه گردشگری توسعه اقامتگاه های بوم گردی در کشور است که به رشد اقتصادی و رشد صنایع دستی علی الخصوص در مناطق محروم کمک میکند، توسعه و توانمند سازی زنان روستایی به شکل انجمن و تشکل های زنان کارآفرین و گردشگری سلامت از دیگر اولویت های ما در حوزه گردشگری است.