به گزارش
سرویس بین الملل باشگاه خبرنگاران، متن این مصاحبه به صورت مشروح و پرسش و پاسخ به شرح زیر است.
س ـ با توجه به حوادثی که در منطقه اتفاق می افتد اهمیت سفر سردار حسین دهقان وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران به باکو را چند برابر می کند. به طور ویژه می خواستیم بدانیم ایران چه نوع سلاح هایی را می تواند به آذربایجان بفروشد و یا آذربایجان کدام نوع اسلحه می خواهد از ایران خریداری کند؟ج ـ در این سفر خطوط کلی همکاری های دفاعی دو کشور مشخص شد. قرار است کمیسیون مشترک همکاری دفاعی ایران و جمهوری آذربایجان که مسؤولیت آن بر عهده وزیران دفاع دو کشور است، تشکیل گردد و این کمیسیون موارد همکاری را بررسی و راهکارهای اجرایی آن را مشخص کند.
س ـ با توجه به بیانات آقای حسن روحانی در باکو مبنی بر ضرورت حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ و این که گروه مینسک از عهده این کار نمی تواند برآید ایران چه راه حلی برای این مناقشه پیشنهاد می کند؟ج ـ ما معتقدیم جهت حل مسالمت آمیز مناقشه قره باغ، گروه مینسک که مسئول حل مناقشه است باید وظایف خود را به طور بی طرفانه و عادلانه با تأکید بر مبانی حقوق بین الملل انجام دهد و اجرای قطعنامه های بین المللی یکی از راه های حل مناقشه است و اگر لازم باشد ایران هم می تواند به روند حل مناقشه کمک کند.
س ـ می خواستیم در خصوص مناقشاتی که در منطقه و کشورهای عربی وجود دارد صحبت کنیم. کشورهای غربی برای مبارزه با داعش یک ائتلافی بوجود آوردند ولی هیچ موفقیتی بدست نیاوردند. با توجه به این که داعش در نزدیکی مرزهای ایران موجب نگرانی کشور شما نیز هست، آیا از بین بردن این گروه تروریستی این قدر سخت است؟ج ـ داعش یک گروه تروریستی است که توسط قدرت های غربی و با حمایت چند کشور منطقه تشکیل و تجهیز شده و در جهت منافع آمریکا و اسرائیل و برای بی ثباتی کشورهای مسلمان فعالیت می کند و کشورهای جهان به خصوص جهان اسلام باید برای مقابله و ریشه کن کردن این گروه تروریستی، جدی باشند و جبهه واحدی داشته باشند. ما فکر نمی کنیم کشورهای غربی و به خصوص آمریکا برای مبارزه با داعش جدی باشند و ائتلاف آنها علیه داعش، بیشتر جنبه نمایشی دارد و جدی نیست.
س ـ اخیرا شاهد موفقیت ایران در سطح بین المللی و تفاهم اولیه در مذاکرات هسته ای بوده ایم. بر اساس این توافق ایران دو سوم از سانتریفیوژهای خود را کاهش می دهد و در مقابل، کشورهای غربی تحریم های ایران را لغو می کنند. ولی یک وضعیت نامشخص بوجود آمده است. به طوری که طرفین هر کدام می خواهند قدم نخست را طرف مقابل بردارد. با توجه به این امر، شما توافق نهایی بین ایران و کشورهای غربی را چگونه پیش بینی می کنید؟ج ـ آنچه كه توافق شده و از نظر ما مسلم است این كه تمامی تحریم‌های اقتصادی و مالی در روز اجرایی شدن توافق باید برداشته شود. در واقع آن روز كه توافق می‌كنیم، توافقات ما اجرایی خواهد شد و در همان روز همه تحریم‌های اقتصادی و مالی قطعا باید لغو شود.
س ـ آقای اردوغان رئیس جمهور ترکیه بارها از ترکیب شورای امنیت انتقاد کرده و گفته است عادلانه نیست که این شورا در اختیار پنج کشور باشد و پیشنهاد کرده اند که یک کشور مسلمان نیز به عنوان نماینده کشورهای اسلامی در این شورا عضو دائمی شود. جمهوری اسلامی ایران در بین کشورهای اسلامی هم از نظر اراضی، هم از نظر جمعیت و هم از نظر نفوذ بین المللی بزرگ ترین کشور است. آیا ایران مایل است که به عنوان نماینده کشورهای اسلامی در این شورا حضور داشته باشد؟ آیا کشورهای اسلامی می توانند اختلافات مذهبی را کنار گذاشته و نامزدی کشور شما را بپذیرند؟ج ـ ما هم معتقدیم که ترکیب شورای امنیت و وظایف و تصمیمات آن عادلانه نیست و معمولا تصمیمات این شورا به نفع ظالم و نه مظلوم بوده است. به دلیل این بی عدالتی که بر شورای امنیت حاکم است فعلا امکان ورود کشورهای اسلامی از جمله ایران به این شورا وجود ندارد.
س ـ اردوغان در حوادث یمن ایران را متهم کرد و خود ترکیه از حمله به یمن حمایت نمود و چند روز بعد رئیس جمهور ترکیه به ایران سفر کرد و در آنجا با همتای ایرانی خود اعلام کردند که برای ما مسلمانان مهم هستند نه مذهب. آیا در مناسبات بین ترکیه و ایران اختلاف نظر مذهب است یا چیز دیگر؟ج ـ روابط ایران و ترکیه دوستانه واستراتژیک است و آینده روشنی دارد. البته در مورد تحولات منطقه از جمله در سوریه و یمن ما اختلاف نظرهایی داریم که با استمرار مذاکرات این اختلاف نظرها کمتر شده است.
س ـ حجم مبادلات تجاری بین دو کشور 500 میلیون دلار است. ولی با توجه به ظرفیت های موجود بین ایران و جمهوری آذربایجان، این رقم بسیار ناچیز است. پیش بینی شما در رابطه با افزایش حجم مبادلات تجاری بین دو کشور چیست؟ج ـ بهبود روابط بخش خصوصی برای افزایش حجم مبادلات تجاری بین ایران و جمهوری آذربایجان ضروری است. هر دو طرف کالا صادر و یا وارد می کنند. برخی موانع در پیش روی ما برداشته و یا کاهش می یابد. در حال حاضر افزایش تعداد کامیون های باری در گذرگاه های مرزی مشاهده می شود. علاوه بر این، مراحل صدور روادید برای اتباع ایران از سوی جمهوری آذربایجان تا حدودی تسهیل شده است. با توجه به ظرفیت های موجود و کاهش موانع گمرکی و ایجاد تسهیلات ویزایی فکر می کنم حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال 2015 احتمالا تا دو برابر افزایش یابد.
س ـ طرح های «تاپ» و «تاناپ» یکی از طرح های انرژی مهم در منطقه است. وزیر نفت ایران چندی پیش پیوستن به طرح های یادشده را امکان پذیر دانست. موضع ایران در رابطه با این موضوع چیست؟ج ـ هنوز این موضوع در دست بررسی است. ولی نخست ما باید ظرفیت صادرات را افزایش دهیم. ایران چندین میدان در خلیج فارس دارد که باید آنها را فعال تر کند. اگر سطح صادرات گازی ما به سطح لازم برسد و مطابق منافع ایران باشد می توانیم به این طرح ها بپیوندیم. در حال حاضر ایران سالانه 700 میلیارد متر مکعب گاز تولید می کند و در نظر دارد این رقم را در یک یا دو سال آینده به یک میلیارد و 100 میلیون متر مکعب برساند. اگر تا سال 2018 تولیدات در سطح برنامه ریزی باشد می توانیم در طرح های منطقه ای مشارکت کنیم. همان طور که می دانید آغاز صادرات گاز از طریق طرح های «تاپ» و «تاناپ» در سال 2018 در نظر گرفته شده است. ما هنوز زمان برای فکر کردن داریم.
س ـ اخیراً روابط ایران و جمهوری آذربایجان با سیر صعودی توسعه می یابد. سفرهای متقابل رؤسای جمهور دو کشور در سال گذشته و سفرهای مقامات عالی رتبه باعث تقویت بیش از پیش این روابط شده است. همان طور که می دانیم، عملیات ساخت خط راه آهن «قزوین ـ رشت ـ آستارا» ادامه دارد. در حال حاضر احداث این خط راه آهن در چه وضعیتی است؟ج ـ ساخت این راه آهن در مسیر قزوین به رشت مراحل پایانی خود را دنبال می کند و امیدواریم در سال جاری تمام شود. برای احداث مسیر رشت - آستارا نیز مذاکراتی میان تهران، مسکو و باکو برای چگونگی مشارکت در این اقدام در جریان می باشد.