ارتباط بین غذا با آفات، از جملهحشرات کثیفی مثل مگس، سوسک وجوندگان هم سبب آلودگی مواد غذایی میشود.
بسیاری از بیماری‌های ناشی از غذا از راهآب منتقل می‌شوند. از جمله این آلودگی‌ها می‌توان هپاتیت آ، شیگلا و انگل‌هایی همچون ژیاردیا را نام برد.
دکتر علی عمادزاده افزود: مواد غذایی ناسالم باعث مرگ و میر 2 میلیون نفر در سال میشود که کودکان بیشترين قربانیان را تشکیل می‌دهند و مواد غذایی آلوده به عوامل میکروبی، شیمیایی و یا فیزیکی باعث بروز بیش از 200 نوع بیماری میشود که اسهال تا برخی سرطان‌ها از همین بیماری‌ها است.
عمادزاده گفت: بسیاری از دغدغه‌های مردم در رابطه با سلامت مواد غذایی ناشی از تفکر نادرست است که همین موضوع می‌تواند تأثیر نامطلوبی بر تغذیه‌ی شهروندان داشته باشد، هرچند نظارت بر تولید مواد غذایی توسط کارشناسان به‌طور مستمر و دقیق انجمام میشود.
وی گفت: تغذیه نادرست همیشه از کمبود مواد مغذی حاصل نمی‌شود، بلکه در بسیاری از موارد غذای خوب و کافی با دست انسان به غذای آلوده یا بی‌ارزش و بالاخره زیان‌بخش تبدیل میشود.
وی در خصوص نکات لازم برای ایمنی مواد غذایی اظهار داشت: ضروری است که کلیه مواد غذایی در مکانی تمیز و پاکیزه حفظ شوند، مواد غذایی خام و پخته جدا نگهداری شوند، مواد غذایی کاملا پخته شوند، مواد غذایی در دمای مناسب نگه داری شوند و از آب و مواد اولیه سالم استفاده کنید.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشكي مشهد نیز در این خصوص گفت: ايمني غذا بدين معني نيست که تنها يک بخش از چرخه توليد مواد غذايي مسئوليت اين امر را بر عهده دارد، بلکه تمامي متوليان در بخش‌هاي مختلف توليد، نگهداري، عرضه و مصرف از زمان آماده سازي زمين تا زماني که يک شهروند آن را به مصرف مي رساند مسئول حفظ و ارتقاء ايمني غذا هستند.
صابري تصريح کرد: در هر مرحله از چرخه توليد مواد غذايي مي‌توان با کمترين هزينه از آلودگي‌هاي ميکروبي، انگلي و يا شيميايي جلوگيري کرد و اگر به دليل سهل انگاري اين آلودگي وارد مرحله بعد شود به طور حتم آسيبهاي آن نيز بيشتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه شرکت های تولید کننده مواد غذایی استان خراسان رضوی بیشترین شاخص " سیب سلامت" را در کشور از آن خود کردنده اند، افزود: این نشان را وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به واحدهایی اهدا میکند که محصولاتشان علاوه بر خاصیت غذایی، ارتقاء دهنده سلامتی جامعه نیز باشند.
وی گفت: در حال حاضر مقادير زيادي از مواد غذايي مختلف كه با هزاران زحمت تهيه شده اند دستخوش آلودگي و فساد مي‌شوند و براي تامين مواد غذايي مورد نياز مردم از كشورهاي ديگر مقادير زيادي ارز هزينه و از كشور خارج مي‌شود.
صابری افزود: در حالي كه با استفاده از اصول صحيح نگهداري مواد غذايي با هزينه هاي به مراتب كمتري مي توانيم مواد غذايي را از شر عوامل موثر در فساد، حفظ و همچنين از بروز مسموميت هاي غذايي جلوگيري كنيم.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بنابر این اطلاع رسانی به مردم اعم از توليد كنندگان ، توزيع كنندگان و مصرف كنندگان از اين اصول مي تواند نقش مهمي را در حفظ منابع و ضمانت سلامت مواد غذايي ايفاي نمايد .
وی اظهار داشت: معمولاً علائم خوردن غذای آلوده چند ساعت پس از خوردن آن بروز می‌کنند. از جمله ی این علائم می توان اسهال، تهوع، استفراغ، تب، دل درد،سردرد یا کسالت را نام برد.
صابری افزود: در اغلب موارد، بدن قادر است که پس از یک دوره ی کوتاه مدت، بهبود یابد. البته ابتلا به این بیماری‌ها می‌تواند سبب به خطر افتادنسلامتی و گاهی مرگ شود، مسمومیت ناشی از غذا مخصوصاً برای نوزاد، زنان باردار و جنین، افراد مسن، بیماران و کسانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است و افرادی که ناراحتی‌هایکبدی دارند بیشتر خطر مرگ را به دنبال دارد.
عضو هيات علمي گروه گوارش دانشگاه علوم پزشکي مشهد نیز در این خصوص اظهار داشت: متأسفانه اشکالات زیادی در حوزه فرهنگ غذایی رایج در کشور وجود دارد که رخداد بسیاری بیماری‌های گوارشی را سبب شده و باید به اصول فرهنگ درست تغذیه به ویژه در کودکان توجه شود.
دکتر سید‌‌علی جعفری اظهار داشت: با وجود جدیدترین راهکارهای علمی برای درمان چاقی، هیچ روشی جای اصلاح شیوه زندگی و تغذیه مناسب را نخواهد گرفت.
دکتر جعفری، با بیان اینکه فرهنگ مردم ما نیز نیاز به اصلاح دارد، اظهار داشت: آن‌چنان که کم‌وزنی کودک برای خانواده‌ها نگران‌کننده است، خانواده‌ها در برابر چاقی فرزندشان حساس نیستند و چه‌بسا بیش‌وزنی بتواند برای کودک مشکلات بیشتری به وجود آورد.
عضو هیات علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بخش عمده هزینه‌های درمان کشور مربوط به بی‌توجهی کشاورزان و صنعتگران در تولید موادغذایی است.
دکتر محمد صفریان اظهار داشت: باید به برخی از کشاورزان در خصوص استفاده بیش از حد از کود هشدار داد.
این وی افزود: همچنین برخی از این سموم قابلیت تجمع در بافتهای حیوانی را نیز دارد و از طریق مصرف گوشت به به انسان منتقل میشود.
مدير کنترل و نظارت بر مواد غذايي دانشگاه علوم پزشکي مشهد نیز با اشاره به اينکه کارشناسان کنترل مواد غذايي بر تمام مراحل توليد و عرضه مواد غذايي نظارت کامل دارند اظهار داشت: مردم به عنوان ناظران و پايشگران اصلي بايد نسبت به ايمني مواد غذايي توجه کنند.
دکتر اسماعيل زاده خاطر نشان کرد: مردم در زمان خريد کالا بايد دقت کنند که محصول، شاخصهاي اصلي از جمله دارا بودن پروانه بهداشتي از وزارت بهداشت و مناسب بودن محل نگهداري با توجه به نوع کالا را داشته باشد.
وي با بيان اينکه بر اساس قوانين تمامي واحدهاي توليدي باید مسئول کنترل کيفي و يا فني داشته باشند اظهار داشت: مسئولان فني مسئول نظارت بر تمامي مراحل توليد از زمان ورود مواد اوليه تا زمان فرمولاسيون و خروج کالا نهايي بوده و بايد نمونه برداري هاي لازم و ارسال آن به آزمايشگاه کنترل کيفي در حين توليد را داشته باشند.
مدير کنترل و نظارت بر مواد غذايي دانشگاه علوم پزشکي مشهد گفت: علاوه بر اين کارشناسان نظارت بر مواد غذايي دانشگاه نيز با مراجعه به واحدهاي توليدي از تمامي خطوط توليدي، انبارها و محصولات توليدي و نهايي به طور مستمر بازديد می کنند.
دکتر اسماعيل زاده با اشاره به اينکه محصولات کنترل شده در صورتي که با ضوابط و شاخصها منطبق باشند اجازه ورود به سطح عرضه را خواهند داشت اظهار داشت: حتي اگر محصول از واحد توليدي خارج و عرضه شده باشد،در صورت اعلام آزمايش و عدم انطباق کالا با شاخصهاي بهداشتي، واحد توليدي مکلف به جمع آوري آن خواهد بود.
شایان ذکر است براساس ماده 37 قانون برنامه پنجم توسعه به منظور پيشگيري و مقابله با بيماري‌ها و عوارض خطرساز سلامتي كه بيشترين هزينه اقتصادي و اجتماعي را دارند وزارت بهداشت فهرست اقدامات و كالاهاي آسيب‌رسان به سلامت و داروهاي با احتمال سوء مصرف و در صد عوارض براي اين كالاها را در ابتداي هرسال اعلام می کند. لیست این مواد غذایی درسایت www.webda.mums.ac.ir قابل دسترسی برای عموم است.