وی با بیان قدمت تاریخی آرامگاه عون ابن علی واقع در قله کوه سرخاب تشریح کرد: آرامگاه عون بن علی که به «عینالی» و «عینال، زینال» نیز معروف است، از بناهای تاریخی شهر تبریز و مربوط به دورهٔ ایلخانان است. این آرامگاه که بر فراز رشتهکوه سرخاب بنا شده، به شیوهٔ ایلخانی ساخته شدهاست.
این ارامگاه تا سدهٔ نهم هجری سالم بوده و در این دوره براثر حملهٔ نیروهای امپراتوری عثمانی بهطور کلی ویران شدهاست. این بنا در دورهٔ شاه عباس یکم ازنو ساخته شد؛ ولی دیری نپایید که زمینلرزهٔ سال ۱۱۹۳ هجری آن را به شدت تخریب کرد. در واپسین سالهای سدهٔ سیزدهم هجری، قهرمان میرزا بنای آرامگاه را مرمت نمود.
وی با اشاره به شهدای دفن شده در این زیارتگاه گفت: طبق گفته مورخان و محققان نظرات متفاوت در خصوص دو شهید دفن شده در این زیارتگاه که بنا بر نظرات متنفاوت از اولاد امام علی (ع) می باشند وجود دارد ، عون و زین دو شهید دفن شده در این زیارتگاه طبق بررسی ها از فرزندان امام علی(ع) بودند که در کتاب اولاد عطار، روضه عطار و روضة الجنان این مسئله تایید شده است طبق نوشته های این کتابها دو فرزند امام علی(ع) در زمان ورود اسلام به آذربایجان همراه لشکریان محمد صنفی به آذربایجان وارد شدند که یکی در محله سرخاب تبریز شهید و یکی هم در نزدیکی های آذرشهر در ، طبق نوشته ها طرفداران این دو شهید بزرگوار هر دو آنها را به منطقه سرخاب برده ودر قله کوه سرخاب دفن کرده اند که از همان دوران زیارتگاهی برای این دو شهید بنا گردید، هر چند در طول تاریخ بر اثر زلزله و برخی تحولات چندین بار تخریب گردیده اماطبق سنگ نوشته های روی دیوار این منطقه دوباره توسط مردم مرمت و بازسازی گردید است.
این پزوهشگر تاریخ و فرهنگ آذربایجان شرقی با بیان اینکه ژان پاتیست تاورنیه جهانگرد فرانسوی عقيده دارد كه سابقاً روی اين كوه كليسای ارمنی بوده كه مسلمانان آن را به مسجد تبديل كرده اند، افزود: در دوران پيش از اسلام در همان محل پرستشگاه و شايد آتشكده ای وجود داشته كه مانند بسياري از پرستشگاه های پيش از اسلام در دوران های بعدی رنگ و روی اسلامی به خود گرفته و به صورت زيارتگاه درآمده است.
وی خاطر نشان کرد:بنای بقعه عون بن علی و زید بن علی شامل سه اتاق و یک مقبره مسجد گونه ، یک ایوان، دو میل مناره توپر و پنج ستون سنگی بزرگ است. در بنای بقعه، سنگ سرخ کوه سرخاب و اندکی آجر بکار رفته است . ستون های قدیمی آن چوبی بوده که در تعمیرهای بعدی از ستون های سنگی استفاده شده است.
وی تشریح کرد : کوه عون بن علی از شمال به رودخانه تلخه رود ( آجی چای) و دریاچه ارومیه و دره های شهرستان اهراز شرق به چشمه کهلیک ( کهلیک بولاغی)، از جنوب به طرف فرودگاه تبریز از غرب به خیابان ها شهرک های شهر تبریز یه منتهی می شود.
بهروز خاماچی با اشاره به سایر امکان و اقدامات انجام شده در کوه سرخاب تبریز افزود: کوه سرخاب به همت مسئولان در سال های اخیر وبا درختکاری های بی شمار و احداث امکانی چون احداث برج یادمان شهدای گمنام ، وجود قله های چون قلههای رشتهکوه سرخاب از جمله، قلهٔ دند (ارتفاع: ۲۳۷۸ متر)، قلهٔ بهلول (ارتفاع: ۱۹۸۵ متر)، قلهٔ پکهچین (ارتفاع: ۱۹۴۵ متر)، قلهٔ هیلله (ارتفاع: ۱۸۵۰ متر)، قلهٔ عون بن علی (ارتفاع: ۱۸۰۰ متر) و همچنین ایجاد منطقه صخره ای برای تمرین صخره نوردان مبتدی و تله کابین به تفرجگاه و منطقه کوه نورودی بزرگ تبدیل گشته و راه های دسترسی پیاده و ماشین رو به بالای کوه و آرامگاه احداث شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه علاوه بر زیارتگاه دو شهید عون ابن علی و زید بن علی واقع در قله سرخاب در کنار زیارتگاه تاریخی این قله برج یادمان ۸ تن از شهدای جنگ ایران و عراق در کنار آرامگاه عون بن علی قرار گرفتهاست، تشریح کرد: بنای این یادمان از سال ۱۳۸۱ آغاز شده و در ۳۰ شهریور ۱۳۸۵ خورشیدی به بهرهبرداری رسیدهاست،از مشخصات بارز بنای برج یادمان شهدای گمنام میتوان به معماری بی نظیر، رعایت سبک آرامگاههای ایران، استفاده از شعرهای محمدحسین شهریار، استفاده از نقشهای اسلامی، استفاده از حرف هشت و قرارگرفتن بنا در امتداد مسیر قبلهٔ وادیرحمت اشاره کرد.
وی افزود: نیروگاه بادی عون بن علی یا عینالی نیز یکی دیگر از امکانات این منطقه است که در واقع مجموعهای از توربینهای بادی است که در ارتفاعات عون بن علی شهر تبریز نصب شده اند،هم اکنون تعداد توربین های بادی این نیروگاه ۳ عدد میباشد که تا ۲۰ عدد افزایش خواهد یافت، این توربین در مدت یک سال بیش از ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون کیلو وات ساعت انرژی وارد سیستم برق استان آذربایجان شرقی کرده است.
وی با بیان سایر جاذبه ها و امکانات رشته کوه معروف سرخاب گفت: وجود منطقه ای جهت پرورش شترمرغ در دامنه کوه سرخاب و استخر کنار این منطقه گردشگران زیادی را جذب می کند همچنین مسیر رفتن به مقبره، مسیری کوهستانی است و کوهنوردان بسیاری آن مسیر را برای کوهنوردی انتخاب می کنند.
در کنار مقبره، فضای بازی وجود دارد که درخت کاری شده و مقبره ی چند شهید گمنام است. علاوه بر آن رستورانی سنگی برای گردشگران و کوهنوردان تعبیه شده است.
این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه یکی از بزرگترین تله کابین های ایران در کوه سرخاب تبریز راه اندازه شده است تصریح کرد: در دی ماه 1389 فاز اول تله کابین کوه سرخاب تبریز که از دامنه ی کوه تا ارتفاعات عون بن علی و به طول 1480 متر ادامه دارد به بهره برداری رسید که با افتتاح فاز دوم و سوم تله کابین کوه سرخاب که در حال احداث است تبدیل به بزرگترین تله کابین ایران خواهد شد.
وی یادآور شد: چند سال است که شهرداری تبریز به دلیل استقبال بی نظیر مردم و گردشگران از این کوه، طرح احداث پارک جنگلی عون بن علی را از سر گرفته است. با تکمیل این پروژه، کوه عون بن علی از شهر تبریز به جای آن که به رنگ سرخ دیده شود، به رنگ سبز دیده خواهد شد و تکمیل این پروژه در زیبایی شهر، تأثیر فراوانی خواهد داشت.
بهروز خاماچی تاکید کرد: وجود زیارتگاه تاریخی عون بن علی که به ثبت ملی نیز رسیده است، برج یادمان شهدای گمنام، وجود قله های به هم پیوسته کوه سرخاب، پوشش جنگلی کوه، تله کابین ، منطقه پرورش شترمرغ ، منطقه صخره نوردی و بسیاری از جاذبه های گردشگری دیگر این منطقه را تبدیل به یکی از مناطق مهم گردشگری تبریز کرده است که در تمام فصول سال همیشه با توجه به موقعیت جفرافیای و کوهستانی آن افراد زیادی برای زیارت، گردش و یا کوه نورودی به این منطقه می آیند.